پیامدهای سفر نانسی پلوسی به تایوان چیست؟

رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در سفری از پیش تعیین نشده، در مسیر حرکت به کره جنوبی، به ناگاه پرواز خود را تغییر داد و به جزیره تایوان که مورد اختلاف چین است، وارد شد. این سفر حواشی گسترده ای داشت و وزیر دفاع چین اعلام کرد که پاسخ این سفر را به صورت نظامی خواهیم داد. 

پلوسی در پارلمان تاییپه و بعد از جنجال ها اعلام کرد که این هیات «به نشانه دوستی و صلح برای این منطقه» سفر کرده است. او همچنین گفت که سفرش به این جزیره «به وضوح نشان می‌دهد که آمریکا، تایوان را تنها نمی‌گذارد و بیش از هر زمان دیگری، پشتیبانی و همبستگی آمریکا با تایوان از اهمیت برخوردار است.»

با ورود پلوسی به تایپه، وزارت خارجه چین سه‌شنبه به سرعت نیکولاس برنز، سفیر آمریکا را احضار کرده و به او هشدار داد که واشنگتن «بهای آن را پرداخت خواهد کرد.» گفته می شود که بعد از حمله نظامی روسیه به اوکراین، این سفر در راستای حمایت و دادن وعده به تایوان برای حمایت آمریکا از آنها، در صورت حمله چین به این کشور خواهد بود. اما سوال این است که این سفر چه تاثیری در روابط آمریکا و چین خواهد گذاشت.

امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل بین الملل به رویداد۲۴ می‌گوید: از نظر چین، تایوان بخش جدایی‌ناپذیر خاک این کشور است و مستقل نیست و چین نسبت به هرگونه مناسبات دیپلماتیک و سفر مقامات به تایوان حساس است. نانسی پلوسی بعد از رئیس جمهور و معاون او، بالاترین جایگاه را به عنوان رئیس مجلس نمایندگان آمریکا دارد و به عنوان یک مقام مسئول عادی، به تایوان سفر نکرده است. او به عنوان یکی از مقامات ارشد ایالات متحده سفر کرده و از همین رو حساسیت‌برانگیز بوده است.

او ادامه داد: آخرین باری که رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان سفر کرده بود، ۲۵ سال قبل بوده است و خب این حساسیت چین را افزایش داد و با وجود هشدار‌های چین مبنی برعدم انجام این سفر، پلوسی پیش از آن که سفر خود را آشکار کند، در خلال سفر از مالزی به کره شمالی، هواپیمایش مسیر را تغییر داد و به تایوان رفت و یک شب هم در آنجا حضور داشت و امروز از تایوان به سمت کره جنوبی رفت.

این کارشناس می‌گوید: بزرگترین هدفی که نانسی پلوسی در این سفر دنبال می‌کرد، اعلام حمایت کامل آمریکا از تایوان به ویژه بعد از موضوع جنگ اوکراین بود؛ که این نگرانی را در بین حزب چینی در آمریکا و حتی متحدان شرق آسیا ایجاد کرده بود که چه بسا در صورتی که اتفاقات اوکراین در تایوان رخ دهد و چین اقدام نظامی انجام دهد، آیا امریکا اقداماتش همان اندازه است که در اوکراین انجام داد یا اینکه حاضر است اقدامات بیشتری انجام دهد. نانسی پلوسی تلاش داشت تا این پیام را مخابره کند که حمایت قاطعی از تایوان خواهد داشت و اگر اتفاقاتی در دو سوی تنگه تایوان رخ دهد، آمریکا به شکل تمام‌عیار از آمریکا حمایت خواهد کرد.

ابوالفتح به انتقاد ترامپ از سفر پلوسی اشاره کرده و گفت: ترامپ همواره رویکرد ضد چینی داشته است و حتی کرونا را ویروس چینی می‌نامید و جنگ تجاری را هم علیه چین به راه انداخت، از سوی دیگر هم دشمنی شخصی با نانسی پلوسی دارد و از این فرصت استفاده کرد تا پلوسی را به عنوان یک فرد مورد نقد قرار دهد، مگرنه رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در یک اقدامی که باعث ناخرسندی چین شده است، مورد تایید ترامپ هم قرار دارد.

بیشتر بخوانید: سفر نانسی پلوسی به تایوان

این کارشناس با بیان اینکه شب گذشته سخنگوی وزارت خارجه قویا نسبت به این سفر واکنش نشان داده است و اعلام شد که از چین واحد حمایت می‌کند، گفت: این سفر پیامی برای ایران ندارد، اما ناخواسته می‌تواند فرصتی را برای ایران ایجاد کند. اگر تنش در روابط چین و آمریکا بالا بگیرد و آمریکا به سمت تحریم شرکت‌های چینی برود یا اگر اتفاقات اوکراین در تایوان رخ دهد و آمریکا بخواهد چین را کاملا تحریم کند، این فرصت برای کشوری مانند ایران به دست می‌آید که همکاری گسترده‌تری را با چین داشته باشند چرا که چین دومین قدرت اقتصادی دنیا است که کشور‌های تحریمی مانند ایران می‌توانند کالا و خدماتشان را به صورت گسترده‌تری از چین تامین کنند. چین خریدار اصلی نفت از ایران است و اگر روابط پکن و واشنگتن متشنج‌تر شود، شرکت‌های چینی راحت‌تر می‌توانند با ایران و روسیه همکاری داشته باشند. این سفر در صورت افزایش تنش میان چین و کشور، فرصت‌هایی را برای ایران ایجاد خواهد کرد.

ابوالفتح به تهدید‌های رسانه‌ای در خصوص سفر شب گذشته نانسی پلوسی به تایوان اشاره کرد و گفت: ما باید میان موضوع رسمی جمهوری خلق چین و با مطالبی که در رسانه‌های این کشور منتشر می‌شود، تفاوت قائل شویم. دولت چین گفته بود اقداماتی را انجام می‌دهیم، حالا اینکه چه اقداماتی صورت می‌گیرد را مشخص نکرده بود. اینکه مانور برگزار شده، ورود برخی از کالا‌های چینی به تایوان ممنوع شده و ... مگرنه از قبل هم مشخص بود که درگیری نظامی رخ نمی‌دهد و این سفر به قدری برای چینی‌ها حیاتی نبود که وارد جنگ شوند. واکنش‌ها در حد سفری که رخ داده بود انجام شده و می‌شود.

این کارشناس به آینده روابط چین و امریکا بعد از این سفر اشاره کرد و گفت: حتما چینی‌ها واکنشی را نشان می‌دهند، اما در حدو اندازه سفری که انجام شده است. ممکن است در روابط تجاری آن‌ها خللی ایجاد شود یا ائتلاف‌سازی چینی‌ها در منطقه شدیدتر شود و در کنار آمریکا ممکن است ژاپن، فیلیپین یا سنگاپور متحد شوند و اجماع‌سازی انجام شوند. طبیعتا این سفر تبعاتی به همراه دارد، اما اینکه بخواهند وارد جنگ شوند، اساسا محال است. ضمن اینکه چینی‌ها تا حدی دوراندیش و با صبر و حوصله هستند و ممکن است واکنشی که نشان می‌دهند به دور از جنجال و شتاب‌زدگی باشد و با فاصله زمانی چند هفته‌ای یا چدندماهه مشخص شود که چه واکنشی به همراه داشته باشد.