آیا مردان می‌توانند در عقد موقت مهریه ندهند؟

رویداد۲۴ عقد موقت، به عنوان یکی از انواع طرق ازدواج در نظام حقوقی و شرعی ما به رسمیت شناخته شده است. در قانون مدنی ایران، احکام ویژه‌ای برای عقد موقت وجود دارد و شرایط صحت آن منوط به وجود دو رکن اساسی است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع تعیین مهریه در ازدواج موقت می‌پردازیم.

مهریه عقد موقت

عقد موقت، که دارای عناوین دیگری همچون نکاح منقطع و ازدواج صیغه است، در جامعه حقوقی و اجتماعی ما، به رسمیت شناخته شده است. در ایران، برای انعقاد عقد نکاح موقت، وجود دو رکن اصلی الزامی است که آن دو رکن مهریه و تعیین مدت است.

علت تاکید قانون بر تعیین مهریه عقد موقت آن است، که، چون معمولا ازدواج موقت، جز در موارد خاص، به ثبت نمی‌رسد. در نتیجه با تعیین مهریه تا حدودی حقوق زوجه تامین بشود. حتی در ماده ۱۰۹۶ قانون مدنی، به این موضوع اشاره شده است که در صورت فوت زن، مهریه او همچنان به قوت خود باقی می‌ماند، حتی اگر شوهر با وی نزدیکی نکرده باشد.

لزوم تعیین مهریه عقد موقت، بر خلاف احکام عقد نکاح دائم است. در نکاح دائم، تعیین مهر ضروری نیست و زوجین می‌توانند بعد از عقد نیز نسبت به تعیین مهریه به توافق برسند. حتی اگر مهریه‌ای هم تعیین نشود، باز هم زن می‌تواند از احکام مربوط به مهرالمثل و مهرالمتعه استفاده کند. این در حالی است که تعیین مهر و میزان آن در عقد موقت، لازم و ضروری است و عدم تعیین آن سبب بطلان عقد موقت می‌شود.

عقد موقت در نظام شرعی و حقوقی ما به موجب قانون مدنی، به رسمیت شناخته شده است. اما شرایط صحت آن، علاوه بر شرایط صحت عمومی قرارداد‌ها (قصد و رضا، اهلیت، موضوع معین، مشروعیت جهت) منوط به وجود دو شرط اساسی دیگر است:

اولا، تعیین مدت در عقد موقت الزامی است. قانون‌گذار، این موضوع را در مواد ۱۰۷۵و ۱۰۷۶ قانون مدنی مقرر کرده است.

دوما، به موجب ماده ۱۰۹۵ قانون مدنی، عدم تعیین مهریه موجب بطلان عقد نکاح است؛ بنابراین مهریه در عقد موقت، نقش تعیین‌کننده در صحت این عقد را داشته و تعیین آن، در عقد موقت الزامی است. هرچند عقد موقت و عقد نکاح دائم، در دو بخش مجزا در قانون بررسی شده‌اند و احکام مخصوص به خود را دارند. به موجب ماده ۱۰۷۷ قانون مدنی، احکام مهریه در عقد نکاح دائم و منقطع، مشابه و یکسان است. البته، مهریه صیغه، احکام ویژه به خود را نیز دارا است که عبارتند از:

مهرالمتعه و مهرالمثل، صرفا مخصوص عقد دائم است. این دو نوع مهر، در صورتی به زن تعلق می‌گیرند که مهریه به موجب عقد دائم تعیین نشده باشد و مرد، قبل یا بعد از رابطه زناشویی، بخواهد همسر خود را طلاق بدهد. اما به دلیل آن‌که عدم ذکر مهریه در عقد موقت سبب بطلان عقد است، این دو نوع مهریه نیز به زن تعلق نمی‌گیرند.

منبع: مجله دلتا