اختلال استرس پس از سانحه PTSD چیست؟
رویداد۲۴ سیما صابری: بیماری PTSD یا اختلال استرس پس از سانحه (Post-Traumatic Stress Disorder) یک اختلال روانی است که ناشی از تجربه یک رویداد ترسناک و یا سناریوی تهدیدکننده برای سلامتی و امنیت فرد است. این اختلال معمولاً در پی تجربه نظامیان پس از جنگ، افرادی که در مناطقی با خشونت زیاد زندگی می‌کنند، افرادی که در تصادفات و حوادث طبیعی شرکت می‌کنند و یا شاهد وقوع جرم می‌شوند یا مورد تعرض جنسی قرار می‌گیرند، رخ می‌دهد.
علائم بیماری PTSD
علائم اصلی بیماری PTSD در اشکال مختلفی می‌تواند بروز کند. از آنجا که هر فرد ممکن است تجربه و نمایش علائم متفاوتی داشته باشد. بنابراین ممکن است همه این علائم در یک فرد وجود نداشته باشد. علائم این بیماری عبارتند از:
نشانه‌های عصبی و روانی
- حس ترس و وحشت به صورت مکرر و ناگهانی
- ناتوانی در مواجهه با حوادث روزمره
- داشتن کابوس‌های شبانه و خواب‌های ناخوشایند و تکراری
- حس عدم رضایت از زندگی در پی تجربه سانحه
نشانه‌های فیزیکی
- رشد زیاد و بیش از حد سطح نگرانی و استرس
- مشکلات قلبی و عروقی شدید مانند تپش قلب، تنگی نفس، عرق‌ریزی و سردرد شدید
بیشتر بخوانید:
- تغییرات در رفتار روزمره و خوردن و خواب
تغییرات در رفتار و احساسات
- کاهش احساس تعلق به خانه، خانواده و جامعه
- کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره و اجتماعی
- کمبود اضطراب و نداشتن قدرت مواجهه با فشار و استرس روزمره
چه کسانی بیشتر در معرض PTSD هستند؟
هر کسی در هر سنی ممکن است به PTSD مبتلا شود. موقعیت افرادی که در معرض PTSD هستند شامل سربازان و افرادی است که تجربه یا شاهد تجاوز فیزیکی یا جنسی، سوء استفاده، تصادف، بلایای طبیعی، حمله تروریستی یا سایر رویدادها ااست. افراد مبتلا به PTSD ممکن است احساس استرس یا ترس کنند؛ حتی زمانی که دیگر در خطر نیستند.
البته همه افراد مبتلا به PTSD یک رویداد خطرناک را تجربه نکرده‌اند. گاهی اوقات، متوجه این شدن که یکی از اقوام یا دوستان نزدیک تروما را تجربه کرده است، می تواند باعث PTSD شود.
بر اساس گزارش مرکز ملی PTSD، حدود 6 نفر از هر 100 نفر در دوره ای از زندگی خود دچار PTSD می‌شوند. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به PTSD هستند. جنبه‌های خاصی از رویداد آسیب زا و عوامل بیولوژیکی(مانند ژن ها) ممکن است برخی از افراد را بیشتر در معرض ابتلا به PTSD قرار دهد.
واکنش کودکان به تروما و PTSD
کودکان و نوجوانان ممکن است واکنش‌های شدیدی به رویدادهای آسیب‌زا داشته باشند، اما علائم آنها ممکن است مانند بزرگسالان نباشد. در کودکان کمتر از 6 سال، علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
خیس کردن تخت حتی در دوره بعد از یادگیری استفاده از توالت
فراموش کردن نحوه صحبت کردن یا ناتوانی در صحبت کردن
اجرای رویداد تروماتیک در طول بازی
دلبستگی غیرمعمول به بزرگسالان غیر از پدر و مادر
رفتارهای مخرب، بی احترامی و رفتارهای خشونت آمیز با دوستان
درمان PTSD چیست؟
برای افراد مبتلا به علائم PTSD مهم است که با یک متخصص سلامت روان که تجربه درمان PTSD را دارد کار کنید. درمان های اصلی عبارتند از روان درمانی، داروها یا ترکیبی از روان درمانی و داروها. یک متخصص سلامت روان با تجربه می‌تواند به افراد کمک کند تا بهترین برنامه درمانی را برای علائم و نیازهای خود پیدا کنند.
برخی از افراد مبتلا به PTSD، مانند کسانی که در روابط آزاردهنده هستند، ممکن است دچار آسیب‌های مداوم در زندگی شده باشند. در این موارد، درمانی معمولاً مؤثرتر است که هم وضعیت آسیب زا و هم علائم PTSD را مورد توجه قرار دهد. افرادی که حوادث آسیب زا را تجربه می‌کنند یا مبتلا به PTSD هستند ممکن است اختلال هراس، افسردگی، مصرف مواد و الکل یا افکار خودکشی را نیز تجربه کنند. درمان این شرایط می‌تواند به بهبودی پس از ضربه کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهد که حمایت خانواده و دوستان نیز می‌تواند بخش مهمی از بهبودی فرد باشد.
روان درمانی برای PTSD
روان درمانی می‌تواند برای افراد مبتلا به PTSD و خانواده‌های آنها حمایت، آموزش و راهنمایی‌های لازم را ارائه کند. این نوع درمان معمولاً 6 تا 12 هفته طول می‌کشد اما می‌تواند بیشتر نیز طول بکشد.
برخی از انواع روان درمانی نشانه‌های PTSD را هدف قرار می‌دهند، در حالی که برخی دیگر بر مشکلات اجتماعی، خانوادگی یا شغلی تمرکز می‌کنند. روان‌درمانی‌های مؤثر اغلب بر چند مؤلفه کلیدی، از جمله مهارت‌های شناختی برای کمک به شناسایی محرک‌ها و مدیریت علائم تأکید دارند.
یک نوع رایج روان درمانی به نام رفتار درمانی شناختی می تواند شامل مواجهه درمانی و بازسازی شناختی باشد.
مواجهه درمانی به افراد کمک می‌کند تا یاد بگیرند که ترس خود را با قرار دادن تدریجی و به روشی ایمن در معرض آسیبی که تجربه کرده‌اند مدیریت کنند. به عنوان بخشی از مواجهه درمانی، افراد ممکن است درباره تروما فکر کنند یا بنویسند یا مجدداً به مکانی که در آن سناریو اتفاق افتاده است، بازگردند. این درمان می تواند به افراد مبتلا به PTSD کمک کند تا علائمی را که باعث ناراحتی آنها می‌شود کاهش دهند.
بازسازی شناختی به افراد کمک می‌کند تا رویداد آسیب‌زا را درک کنند. گاهی اوقات افراد رویداد را متفاوت از نحوه وقوع آن به یاد می‌آورند، یا ممکن است نسبت به چیزی که تقصیر آنها نیست احساس گناه یا شرم کنند. بازسازی شناختی می‌تواند به افراد مبتلا به PTSD کمک کند تا به روشی واقع‌بینانه در مورد آنچه اتفاق افتاده است فکر کنند.
داروها
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) دو مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، نوعی داروی ضد افسردگی را برای درمان PTSD تأیید کرده است. SSRIها ممکن است به افراد در مدیریت علائم PTSD مانند غم و اندوه، نگرانی، عصبانیت و احساس بی حسی عاطفی کمک کنند. ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی ممکن است SSRI و سایر داروها را همراه با روان درمانی تجویز کنند. برخی از داروها ممکن است به درمان علائم خاص PTSD مانند مشکلات خواب و کابوس‌ها کمک کنند. افراد باید با روانپزشک خود برای یافتن بهترین دارو یا ترکیبی از داروها و دوز مناسب مشورت کنند.
چگونه به خودمان کمک کنیم؟
در ادامه مقاله مواردی که می‌توانید برای کمک به خود انجام دهید، مطرح می‌کنیم:
-با درمانگر خود در مورد گزینه‌های درمانی صحبت کنید و برنامه درمانی مناسب خود را دنبال کنید.
-خود را درگیر ورزش یا سایر فعالیت‌هایی کنید که به کاهش استرس کمک می‌کنند.
-سعی کنید برای وعده‌های غذایی، ورزش و خواب برنامه روتین خود را حفظ کنید.
-اهداف واقع‌بینانه تعیین کنید و روی آنچه می‌توانید مدیریت کنید، تمرکز کنید.
-زمانی را با دوستان یا اقوام مورد اعتماد خود بگذرانید و در مورد چیزهایی که ممکن است باعث تشدید علائم و استرس شما شوند به آنها بگویید.
-انتظار داشته باشید که علائم شما به تدریج بهبود یابد، نه بلافاصله.
-از مصرف الکل یا مواد مخدر خودداری کنید.
چگونه می توانیم به فرد مبتلا به PTSD کمک کنیم؟
اگر فردی را می شناسید که ممکن است دچار PTSD باشد، مهمترین کاری که می توانید انجام دهید این است که به آن فرد کمک کنید تا تشخیص و درمان مناسب را انجام دهد. اگر یکی از دوستان نزدیک یا خویشاوندان مبتلا به PTSD تشخیص داده شد، می‌توانید آنها را تشویق کنید که برنامه درمانی خود را دنبال کنند. شما همچنین می توانید:
-فرد را مورد حمایت عاطفی، درک، صبر و تشویق قرار دهید.
-در مورد PTSD بیاموزید تا بتوانید درک کنید که دوستتان چه چیزی را تجربه می کند.
-با دقت گوش کن به احساسات فرد و موقعیت‌هایی که ممکن است علائم PTSD را تحریک کند توجه کنید.
