خودکشی؛ آخرین کنش سیاسی کیانوش سنجری

رویداد۲۴| کیانوش سنجری، فعال سیاسی که دیروز با انتشار پستی در شبکه ایکس خبر داده بود اگر فاطمه سپهری، نسرین شاکرمی، توماج صالحی و آرشام رضایی تا ۷ شب چهارشنبه آزاد نشوند خودکشی خواهد کرد؛ دیشب آخرین تصویر را از بالای مجتمع چارسو در چهارراه حافظ تهران توییت و حرفش را عملی کرد! مرگ تلخ او شوک بزرگی برای مردم، فعالان سیاسی و مدنی و اهالی فضای مجازی بود. خواسته کیانوش، اما احتمالا این بوده که برای اهالی سیاست تلنگری باشد.
اینکه درستی و نادرستی یا میزان اثرگذاری اقدام کیانوش سنجری را مورد بحث قرار دهیم نه درست است نه مقتضی این مقطع زمانی. واکنش‌ها به خودکشی او را نمی‌توان ندید. جدای از مانور رسانه‌ای و واکنش‌های اپوزیسیون خارج نشین که قصد ورود به آن را نداریم، توییتر فارسی به شدت متاثر از این ماجرا است.
آنهایی که با کیانوش سنجری از نزدیک آشنا بودند، بیشتر تحت تاثیر قرار گرفته و از تلاششان برای پیدا کردن او در روز آخر نوشته‌اند. مثلا عبدالله مومنی نوشته: «ساعت هفت متوجه شدم که کیانوش توئیت زده که ... هر چقد ترافیک سنگین‌تر، دلهره من بیشتر. تا رسیدم به پل حافظ ... از قد رعنای که یک ملحفه سفید روش انداخته شده و از مامورا پرسیدم اسمش چیه، گفتند کیانوش. بر پیشانی خودم زدم و گفتم‌ای وای چه جوان‌هایی در این سال‌ها ...»

مقصریابی

برخی کاربران دنبال مقصر می‌گردند. از تاثیرات روحی برخورد‌های قضایی و امنیتی با کیانوش و دوستانش می‌گویند و تقصیر مهدی روحانی‌فرد، فعال اصلاح‌طلب که با ادبیاتی زشت در توییتر، سنجری را به خودکشی ترغیب کرده بود را کمتر از آنچه کیانوش سنجری پیش از این تجربه کرده بود، نمی‌دانند! برخی نیز مثلا عبدالله داوری از در خاطر گویی وارد شده و از نقش اپوزیسیون در حال روحی کیانوش سنجری گفتند. داوری نوشت: «کیانوش میگفت "وقتی برای مبارزه با هیولای جمهوری اسلامی به اپوزیسیون پیوستم، ناگهان خود را در کتار هیولایی دیگر که این بار بنام مبارزه با جمهوری اسلامی تشکیل شده یافتم و به ناچار در دوجبهه می‌جنگیدم، در یک جبهه با جمهوری اسلامی و در جبهه دیگر با اپوزیسیون چپ زده! " ... کیانوش میگفت دو سه سالی پس از اخراج از VOA، چنان در شرایط سخت مالی و کاری قرار داشت، جسم و جانش زخم خورده بود و گرفتار دارو‌های اعصاب شده بود که تصمیم گرفت به ایران بازگردد، حتی اگر به قیمت بازداشت و زندانی شدنش بیانجامد، خودش میگفت، "زندگی با هیولای جمهوری اسلامی را به زندگی در کنار هیولا‌های آدمخوار اپوزیسیون ترجیح دادم! " کیانوش سال ٩۵ به ایران بازگشت، حالش بهتر شده بود، اما زخم‌هایی که از دوستان سابقش به یادگار داشت چنان کاری بودند که در زندان هم جز با قرص‌های اعصاب سرپا نبود و حتی یکبار هم که اقدام به خودکشی کرد».

کارآگاه بازی و پروژه نمایی

در این بین گروهی سعی دارند نقش کارآگاه را بازی کرده و آنچه حوالی ساعت هفت شب در چارسو رخ داده را زیر ذره‌بین ببرند. مثلا علی قلهکی، فعال رسانه‌ای اصولگرا نوشته: «درباره‌ی خودکشیِ " کیانوش سنجری"
انصافا شب تلخی‌ست که یک هموطن _ هرچند که از ابعادِ مختلفِ تفکرات‌ش با ما فرق داشته باشد_ خودکشی کند و امیدوارم رحمت خداوند متعال شامل حال او شود؛ ولی درباره این اتفاق ذکر چند نکته مهم است:
۱. خودکشی را به هیج وجه به رسمیت نشناسیم و یکپارچه تقبیح کنیم؛ همه‌گیری این اتفاق تبعات سنگینی برای ایران دارد.
۲. ۲۴ ساعتِ اخیرِ زندگیِ کیانوش سنجری در چه حالی گذشته؟! کسی هست که او را دیده باشد؟! توییت‌هایش را خودش نوشته و یا فردی برای او قلم زده؟! فردی می‌تواند ساعاتِ آخر زندگی او را برای ما تعریف کند؟!
۳. پاساژ چهارسو طبیعتا هم سیستم نظارتی (دوربین‌ها) قوی‌ای دارد و هم نیرو‌های حراستیِ مسلط؛ چگونه این جوان به همراهِ لااقل دونفر (بنا از اظهار نظر یک کاربر) توانستند به قسمت‌هایِ بالایی پاساژ بروند بدون هیچ گونه ممانعتی؟! یعنی این اتفاق برای مجتمع‌های مشابه با طبقاتِ زیاد شدنی هست که هر فردی دلش خواست بدون دردسر و بازکردن قفلی به طبقات بالایی آن برود؟!
۴. اگر سقوط از طبقه‌ای باشد که مرحوم تصویر آن را در توییت‌ش منتشر کرده، حادثه حداقل از ارتفاعِ ۲۰، ۳۰ متری رخ داده؛ پس چرا زن و مردی که در کنار جنازه کیانوش هستند در حال احیاء وی دیده می‌شوند؟! سقوط از آن ارتفاع چه علائم حیاتی‌ای برای حادثه دیده برجای می‌گذارد؟! آیا سقوط از ارتفاع کمتر در طبقات پایینی رخ داده؟! تصویرِ توییت آخر کیانوش سنجری با تسلط و کیفیت گرفته شده؛ آیا تصویر را خود او گرفته؟!
۵. تاریخ ویکی‌پدیای منسوب به کیانوش سنجری، در ساعت ۱۸:۰۲ بخش خودکشی وی را اضافه کرده، در صورتی که بخش زیادی از مخاطبان توییت‌های کیانوش، خودکشی او را دور از ذهن دانسته و برآورد داشتند که کیانوش چنین کاری را نمی‌کند و حتی مرحوم آخرین توییت هشدار خودکشی خود را در ساعت ۱۹:۲۰ یعنی ۸۰ دقیقه قبل از ادیتِ صفحه ویکی پدیای او با محور خودکشی منتشر کرده است! این میزان از آمادگی برای خودکشی او طبیعی است؟!
۶. اتفاقات چند هفته اخیر از دانشگاه علوم تحقیقات تا خودکشی‌ها و قتل‌های تلخ (خبرنگار ایرنا، خانواده وکیل و اتفاقات برخی دانشگاه‌ها) تاثیرات مخربی بر ذهن مردم دارد؛ آنهم در ماهِ آبان که یکی از ملتهب‌ترین ماه‌های تقویم سال است.
همه‌گیری خودکشی برای جوانانی که مسیر را در جلوی خود بن‌بست می‌بینند آنهم با "تحریک رسانه‌ای عموما با منشاءِ بیرونی"، روز‌های نگران‌کننده‌ای را برای کشور در پی خواهد داشت. در انتها خدایش بیامرزد...»
هاتف صالحی، فعال اصولگرا نیز نوشت: «اگر به زمان‌های ثبت خودکشیِ کیانوش سنجری در ویکی‌پدیا توجه کنیم، به پروژه بودن این ماجرا بیشتر پی خواهیم برد!»
گفتنی است، برخی هم می‌گویند این ادعا که صفحه ویکی‌پدیای کیانوش سنجری پیش از ساعت ۷ بعدازظهر به وقت ایران، با موضوع خودکشی او به‌روز رسانی شده نادرست است. زمانی که در ویکی‌پدیا نمایش داده می‌شود به وقت گرینویچ بوده و این بخش ساعت ۲۰:۱۶ به وقت ایران نوشته شده است.

کیانوش سنجری کیست؟

کیانوش سنجری‌ فعال سیاسی، وبلاگ‌نویس و روزنامه‌نگار بود، که در ۲۰ شهریور ۱۳۶۱ متولد شد. وی تاکنون چندین بار سابقهٔ دستگیری، حبس داشت. سنجری پس از مهاجرت به آمریکا مدتی را نیز با بخش فارسی صدای آمریکا همکاری کرد اما در سال ۱۳۹۵ به ایران بازگشت. وی ۲۳ آبان ۱۴۰۳ در اعتراض به بازداشت تعدادی از زندانیان سیاسی به زندگی خود پایان داد.