راوی حدیث کسا کیست؟
رویداد۲۴ الهام عندلیبمقدم: «حدیث کساء» حدیثی است در فضیلت پیامبر (ص)، امام علی (ع)، حضرت فاطمه (س)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) که امامان (ع) برای اثبات برتری و حق خود در امر خلافت، به این حدیث استناد میکردند.
«کساء» در لغت به معانی لباسی که خود را با آن میپوشانند، عبا، زیرانداز و روانداز است.
ماجرای حدیث کساء
هیچ کدام از احادیثی که درباره ماجرای کساء آمده است، آن را به طور کامل بیان نکرده و تنها به بخشی از آن اشاره نمودهاند.
وقوع ماجرای کساء را در زمان «آیه تطهیر» و در خانه «ام سلمه» (یکی از بانفوذترین زنان پیامبر) دانستهاند.
بیشتر بخوانید: زندگینامه حضرت ایوب
پیامبر (ص)، اهل بیت خود امام علی (ع)، حضرت فاطمه (س)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را فراخواند و با کساء یا عبای خود آنان را پوشاند و دعا کرد: «اللّهُمَّ هؤلاءِ أهلُ بَیتی، اللّهُمَّ أذهِب عَنهُمُ الرِّجسَ و طَهِّرهُم تَطهیراً» خدایا اینان اهل بیت من هستند، پس پلیدی را از آنان دور کن و پاکشان گردان.
آنگاه «آیه تطهیر» که بخشی از آیه ۳۳ سوره «احزاب» است، توسط جبرئیل نازل شد: «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا» جز اين نيست كه خداوند مىخواهد هرگونه پليدى را از شما خاندان دور کند و شما را پاك گرداند.
بر نزول آیه تطهیر در خانه «ام سلمه»، مسلمانان اجماع دارند و به تواتر از امامان (ع) و بسیاری از اصحاب نقل شده است؛ بر همین اساس حدیث شناسان معتقدند اولین راوی حدیث کساء «ام سلمه» بوده است..
حدیث کساء در منابع
حدیث کساء مشهور در «مفاتیح الجنان» آمده است، اما در کتب معتبر شیعه و اهل سنت با آن تفصیل و عبارات وجود ندارد و
بسیاری از محدثان آن را با اختلافی در کلمات و عبارات نقل کردهاند.
منابع شیعه
روایت حدیث کساء در کتابهای تفسیری شیعه چون تفسیر قمی، تفسیر فرات کوفی، مجمع البیان و البرهان فی تفسیر القرآن و نیز منابع حدیثی مانند اصول کافی و امالی شیخ طوسی نقل شده است.
منابع اهل سنت
حدیث کساء در منابع حدیثی اهل سنت از جمله صحیح مسلم، مسند احمد بن حنبل و اسد الغابه اثر ابن اثیر و نیز منابع تفسیری چون جامع البیان اثر محمد بن جریر طبری، تفسیر القرآن العظیم اثر ابن ابیحاتم رازی، الکشاف اثر زمخشری، التفسیر الکبیر اثر فخر رازی، الجامع لاحکام القرآن اثر قرطبی، تفسیر القرآن العظیم اثر ابن کثیر و الدرالمنثور سیوطی آورده شده است.
جایگاه حدیث کساء
تأمل در واقعه کساء و احادیثی که در این خصوص آمده است، نشان میدهد این واقعه، یک رویداد معمولی که بعدها اهمیت پیدا کرده باشد نیست، بلکه به علت فضای خاص این واقعه و ارتباط آن با نزول آیه تطهیر، یکی از خاصترین اتفاقات زندگی پیامبر در زمینه معرفی پیشوایان آینده جامعه اسلامی است. با توجه به نزول آیه تطهیر در جریان این حدیث، از آن برای اثبات عصمت اهل بیت (ع) استفاده میشود.
همچنین حدیث کساء از جمله دلایل اثبات فضیلت و استحقاق امامان در امر خلافت بوده و ائمه برای اثبات برتری خود، در موارد متعدد به آن استناد کردهاند.
حضرت علی (ع) بارها برای استحقاق خود در امر خلافت و جانشینی پیامبر (ص) به حدیث کساء اشاره فرمود.
زمانی که اصحاب پیامبر (ص) در مورد فضائل خود به یکدیگر تفاخر میکردند، حضرت علی (ع) در بیان برتری خود و اهل بیتش به حدیث کساء استناد کرد.
امام حسن(ع) پس از صلح با معاویه و بعد از سخنرانی معاویه، طی یک سخنرانی و پس از ذکر آیه مباهله در شأن اهل بیت (ع)، برای بیان فضیلت خود و خاندانش از حدیث کساء یاد کرد.
فضایل خواندن حدیث کساء
خواندن این حدیث برکات خاصی را به دنبال دارد از جمله:
• ثواب بسیار
• نزدیکی به خداوند
• نزول رحمت و آمرزش پروردگار
• نجات از گمراهی و انحرافات مذهب
• رستگاری و سعادت در آخرت
• استجابت دعا
• شفای بیماران
• رفع بلا و گرفتاری