مراقب سلامت روان اجتماع در هیاهوی شعار‌های انتخاباتی باشیم
رویداد۲۴ ایسنا نوشت: مجید زارعی گفت: وجه ممیز نظام‌های سیاسی دموکراتیک از غیر دومکراتیک را "میزان و فرایند مشارکت سیاسی" تعیین می‌کند و نوع شعار و محتوای آن، بستر مشارکت شهروندان را برای خلق این مهم به همراه دارد.
وی افزود: انتخابات عصاره مردم سالاری در هر حاکمیت است و در بستر انتخابات احزاب سیاسی، همانند یک شرکت بزرگ تجاری خود را با شیوه‌های گوناگون در معرض تبلیغ و کسب رای مردم قرار می‌دهند و توده‌ها نیز به عنوان خریدار اصلی ایده‌ها و چهره‌های جریان سیاسی، در این عرصه نقش آفرینی می‌کنند.
زارعی افزود: این ایام شاهد روز‌های همایش، میزگرد، مناظره، جلسه، هم اندیشی و نشست‌های صمیمانه، از جانب کاندیدا‌ها با اقشار مختلف مردم بودیم، از نمایندگان اتحادیه‌های کارگری و کارمندی و صنوف گرفته تا دانشجو و غیره، خلاصه همه به دنبال جایگاه و سهم خود در دولت آینده‌اند که البته ماحصل این نشست‌ها هم نهایتا در قالب شعار‌هایی خلاصه می‌شود که هر چهار سال یک بار بر سر زبان‌ها می‌افتد و اندکی بعد از وقوع واقعه دچار استحاله می‌شود و جای خود را به واقع بینی و غنیمت شمردن وضع موجود می‌دهد.
کارشناس آسیب‌های اجتماعی بهزیستی ادامه داد: نکته قابل تامل در انتخابات، چگونگی جذب آرا توسط نامزد‌ها است که آن‌ها با چه برنامه و طرحی خواهان به دست گرفتن قدرت هستند و اینکه اصولا چگونه این امر خود را درقالب شعار‌های انتخاباتی کاندیدا‌ها آشکار می‌سازد.
نایب دبیر اتحادیه علمی روان شناسی و مشاوره کشور تصریح کرد: نکته بسیار مهم و قابل اعتنا در بررسی شعار‌های انتخاباتی که جهت جذب آرا توسط کاندیدا‌ها مطرح می‌شود توجه به نیاز و اقبال جامعه به این شعار‌ها است. فی الواقع این همان مطالبات، مشکلات و نیاز‌های مردم است که در قالب مستتر شعار، رخ عیان کرده و به بیان دیگر با تحلیل این شعار‌ها نیز می‌توان به دغدغه ها، نیاز‌ها و حتی آرمان‌های یک ملت پی برد.
بیشتر بخوانید: انتخابات ریاست جمهوری و وعده‌های اقتصادی ناممکن
وی خاطرنشان کرد: یکی از خصایص مهم شعار‌های انتخاباتی ایجاد امید و روشنایی دوباره در بین مردم است، همان طورکه گفته شد شعار‌ها همان خواسته‌های محقق نشده جامعه از سوی حکومت و یا دولت هاست که این بار وعده عینیت یافتن آن از سوی نامزد‌های انتخاباتی سر داده می‌شود، اما خود این امر علاوه بر نتایج مثبت برای حکومت، که می‌تواند منجر به ایجاد امید در بین مردم و حضور حداکثری آن‌ها در انتخابات شود که خود این امر یکی از اِلِمان‌های مشروعیت و مؤید قوام حکومت هاست، می‌تواند آثار و پیامد‌های مخربی را نیز به دنبال داشته باشد و آن هنگامی است که وعده‌های داده شده محقق نشود که در این صورت حکومت و یا دولت دیگر آن نشانه‌های تایید را از جانب مردم دریافت نمی‌کند و این یعنی از دست رفتن و یا کمرنگ شدن همان اِلِمان‌هایی که برای ادامه بقای حکومت ها، از سوی مردم، حیاتی و کتمان ناشدنی است؛ در چنین موقعیتی حکومت متحمل پرداخت هزینه‌های گرانی می‌شود.
زارعی افزود: به هر حال در این بستر نامزد‌ها متناسب با نیاز جامعه، مفاهیم کلیدی خاصی را که اقناع ذهنی شهروندان را تامین کند در تبلیغات و یا رقابت‌های مناظره‌ای خود به کار می‌گیرند، خواه قابلیت و ضمانت اجرایی داشته باشد، یا نداشته باشد که ناکامی پس از عدم تحقق شعار‌های انتخاباتی و یا عدم ضمانت اجرایی آن در هر اجتماعی سبب ساز افزایش بی اعتمادی، بی تفاوتی اجتماعی، کاهش مشارکت سیاسی، رشد رفتار‌های سیاسی مخرب، ناهنجاری‌های اجتماعی، از بین رفتن سرمایه‌های اجتماعی، ناکامی، پرخاشگری و کاهش رضایت اجتماعی و کشتن امید و روشنایی در قلب و ذهن آدمیان یک اجتماع خواهد شد.
وی گفت: شعار‌های تحقق نیافته و ناکامی‌های پسینی که ممکن است سال‌ها در زوایای روان افراد یک اجتماع رشد کند و پنهان بماند و سپس در بزنگاه هایی، خود را در قامت آسیب‌های رفتار فردی و اجتماعی نمایان سازد و صحنه تعاملات اجتماعی را نیز از خود متاثر سازد.
این کارشناس اجتماعی افزود: ما باید این مهم را پیش چشم، ذهن و گوش بنشانیم و به واقع باید بپذیریم که عمده ناکامی‌های روانی و مسایل شخصیتی و روحی- روانی افراد تا اندازه زیادی تحت تاثیر همین مناسبات اجتماعی شعار داده و تحقق نیافته یک جامعه است. به عنوان مثال هر چه توزیع امکانات در یک جامعه در حال توسعه نابرابر باشد، میزان انسجام اجتماعی کم و افراد دچار ناهنجاری‌های بیشتری می‌شوند. از این رو، منشا بسیاری از این بیماری‌ها برخاسته از بستر اجتماعی است.
زارعی گفت: اگرچه اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی رسمی و انسجام اجتماعی به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر روی مشارکت سیاسی شهروندان مؤثرند، اما بخش محوری سرمایه اجتماعی که ضمن تقویت سایر عناصر آن، مشارکت سیاسی شهروندان را افزایش می‌دهد، احترام به روان مردمان یک کشور و امید ساخته شده در پس شعار‌های انتخاباتی است؛ و آنچه اهمیت ویژه و فراوان دارد تحقق خواسته‌های مردم و رهایی آنان از ناکامی و پیامد‌های سخت ناکامی روانی و ذهنیت‌های ساخته شده در هیاهوی شعار‌های انتخاباتی است.
این کارشناس اجتماعی اضافه کرد: در این میان باید خوب بدانیم که یکی از مقوله‌های اساسی برای حفظ نظم و ثبات نظام سیاسی هر دولت و ملتی، حضور و مشارکت مردم در عرصه‌های مختلف است و سرمایه اجتماعی بر مفهوم اطمینان و اعتماد متقابل و تعهد در مقابل تمام شعار‌ها و برنامه‌های که با آب و تاپ بر زبان می‌آوریم استوار است که در نهایت موجب ایجاد ارتباط و مشارکت بهینه اعضای یک اجتماع می‌شوند.
زارعی تصریح کرد: ما باید بدانیم هرچه صداقت و راستی درجامعه بالاتر رود، تحقق همدلی، اعتماد و اطمینان و مشارکت سیاسی و سلامت روان یک اجتماع در جامعه بالا می‌رود و هرچه ناراستی، شعار بدون ضمانت اجرایی و عوام فریبی در جامعه رشد یابد، در پس آن "همدلی، اعتماد و اطمینان، مشارکت سیاسی، دلزدگی اجتماعی، ناکامی روانی کاهش می‌یابد و سلامت اجتماعی یک کشور را با مخاطرات سخت و سنگینی مواجه می‌سازد.
وی خاطرنشان کرد: در این میان باید خوب بدانیم که یکی از مقوله‌های اساسی برای حفظ نظم و ثبات نظام سیاسی هر دولت و ملتی، حضور و مشارکت مردم در عرصه‌های مختلف است و سرمایه اجتماعی بر مفهوم اطمینان و اعتماد متقابل و تعهد و ضمانت اجرایی در مقابل تمام شعار‌ها و برنامه‌های که با آب و تاب بر زبان می‌آوریم استوار است که در نهایت موجب ایجاد ارتباط و مشارکت بهینه اعضای یک اجتماع می‌شوند.
وی تصریح کرد: ما باید بدانیم هرچه صداقت و راستی در جامعه بالاتر رود، تحقق همدلی، اعتماد و اطمینان و مشارکت سیاسی و سلامت روان یک اجتماع در جامعه رشد می‌یابد و هرچه دروغ و ناراستی، شعار بدون ضمانت اجرایی و عوام فریبی در جامعه (صرفا جهت کسب قدرت و جایگاه با هر قیمت و ترفندی) رشد یابد، بی تردید آسان و شتابان در پس آن "همدلی، اعتماد و اطمینان، مشارکت سیاسی، مشروعیت سیاسی، کاهش و ناکامی‌های روانی - اجتماعی افزایش و سلامت و سرمایه‌های اجتماعی یک کشور را با مخاطرات سخت و سنگینی مواجه می‌سازد.
زارعی گفت: خلاصه و جان کلام حواسمانمان باشد که در میان تمام شعار‌های انتخاباتی پُر زرق و برق و گاه آرمانی مراقب روان و احساسات مردم نازنین مان و تمام سرمایه‌های اجتماعی مان برای تداوم مشارکت سیاسی و اعتماد اجتماعی باشیم.
