ارز نیمایی در مرز ۴۹ هزار تومان! | سونامی گرانی در راه است؟
رویداد۲۴| پیگیری قیمت دلار و سکه و طلا یکی از کار‌های معمول مردم ایران شده و دلیلش هم وضعیت آشفته اقتصادی و تاثیر این بازار‌ها بر معیشت و زندگی روزمره مردم است. حالا که شرایط شبه جنگی شده، هم بیشتر از قبل به رصد لحظه به لحظه نرخ دلار و نوسانات دیگر بازار‌ها عادت کرده‌ایم. در این بین، اما بعضا حواسمان به ارز نیما نیست؛ درحالی که افزایش روز افزون قیمت آن تاثیر مستقیمی بر زندگی مردم و افزایش گرانی‌ها خواهد داشت.
این روز‌ها و همزمان با ادامه روند افزایشی قیمت ارز نیما، شاهد افزایش قیمت ارز نیما هستیم. حتی امروز نرخ دلار نیما در آستانه ورود به کانال جدید قرار گرفت. در معاملات امروز (چهارشنبه ۲ آبان ۱۴۰۳) مرکز مبادله ارز و طلای ایران، هر اسکناس دلار آمریکا با افزایش نسبت به روز کاری قبل، به‌نرخ ۵۰ هزار و ۳۴۴ تومان و حواله دلار با افزایش نسبت به دیروز به‌نرخ ۴۸ هزار و ۹۷۲ تومان معامله می‌شود.
استارت این افزایش قیمت از ماه‌های قبل زده شده بود، ولی در هفته‌های اخیر روند افزایش قیمت دلار نیما شتاب بالایی گرفته است.
نادر حیدری، کارشناس اقتصادی چند روز پیش و با اشاره به روند افزایشی قیمت ارز نیما به اقتصاد ۲۴ گفته بود: «با افزایش نرخ ارز، گرانی سونامی‌وار در تمامی بازار‌ها رخنه می‌کند. افزایش نرخ تمام شده تولید به دلیل گرانی مواد اولیه وارداتی یا حتی دستگاه‌های تولید از یک سو، گرانی کالا‌های اساسی که به طور کامل وارد می‌شوند از سویی دیگر از اثرات مستقیم افزایش نرخ ارز است. تا پیش از این نگران رشد تصاعدی و بی‌حد و مرز قیمت ارز بازار آزاد بودیم؛ اما این روز‌ها باید با یک چشم افزایش پرخطر نرخ ارز نیمایی را هم رصد کنیم و منتظر چندبرابر شدن مشکلات باشیم.»
ادامه این وضعیت و عدم توانایی دولت در مهار بازار‌ها و مشخصا ارز نیما می‌تواند تبعات اقتصادی بدی داشته باشد. این، اما به معنی آن نیست که این رویه آثار سیاسی برای دولت نخواهد داشت. شاهد همین حملاتی که رسانه‌های اصولگرا به بهانه افزایش نرخ ارز نیما به دولت می‌کنند.
مثلا تسنیم، با اشاره به اینکه «افزایش سریع و پرشتاب دلار نیما براساس سیاست دولت جدید و مخصوصاً وزیر اقتصاد است» نوشته: «همتی مدافع جدی افزایش دلار نیما و کاهش اختلاف نیما و بازار آزاد است، ولی نکته اینجاست که در هفته‌های اخیر و همزمان با رشد شارپی دلار نیما، شاهد رشد هیجانی دلار در بازار آزاد هم هستیم، بنابراین نه‌تن‌ها اختلافی کم نشده است بلکه نرخ این دو بازار همزمان در حال افزایش است و هر روز شاهد رکوردزنی‌های جدید برای این ارز‌ها در دو بازار رسمی و غیررسمی هستیم.
البته بخشی از افزایش قیمت ارز در بازار آزاد ناشی از هیجانات و تنش‌های سیاسی است و به‌گفته کارشناسان اقتصادی، دلیل اقتصادی برای افزایش قیمت ارز وجود ندارد.»
روزنامه کیهان نیز چند روز پیش نوشته بود: «دولت با افزایش نرخ ارز نیمایی می‌خواهد دو هدف را دنبال کند. یعنی در کنار ایجاد رضایت در اتاق بازرگانی با توجه به اینکه اعضای اتاق بازرگانی به دولت چهاردهم نزدیک‌تر هستند، بورس را هم تقویت کند. اتفاقی که معیشت مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.»
رحمان سعادت، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان معتقد است که «دولت با افزایش نرخ ارز نیمایی می‌خواهد با یک تیر دو نشان بزند. یعنی کنار ایجاد رضایت در اتاق بازرگانی با توجه به اینکه اعضای اتاق بازرگانی به دولت چهاردهم نزدیک‌تر هستند، بورس را نیز تقویت کند و این‌گونه بخشی از مشکلات یک سال گذشته بورس را جبران کند تا منجر به ایجاد رضایت نسبی بورس شود.»
نادر حیدری، کارشناس اقتصادی، اما در باب تبعات رویه فعلی می‌گوید: «افزایش محدودیت‌ها جهت تخصیص نرخ ارز نیما به واردات کالا‌های مختلف و حذف روزانه اقلام اساسی از این لیست، به ذات منجر به افزایش قیمت تمام شده کالا‌ها و تشدید تورم شده است. رشد نرخ ارز نیمایی و نزدیک شدن آن به حد ۵۰ هزار تومان، زنگ هشدار جدی برای فعالان اقتصادی و مردم است؛ به نظر می‌رسد در آینده‌ای نه چندان دور، باید بار تورمی شدید و گرانی‌های خارج از تحمل را تمام اقشار جامعه متحمل شوند.»
حال باید دید که دولت برای کنترل و مهار نرخ دلار نیمایی چه اقداماتی می‌کند و چه نتیجه‌ای می‌گیرد؛ آیا رویه فعلی جدا به بورس و اتاق‌های بازرگانی کمک خواهد کرد؟ تکلیف مردم و گرانی‌هایی که روز به روز به زندگی آن‌ها تحمیل می‌شود، چیست؟
