تأمين ارز به روش غیربانکی و نرخ مناسب از اهداف سامانه نیما

رویداد۲۴-در روش غیربانکی یا روش به غلط مصطلح شده «بدون انتقال ارز » هیچ یک از بانک‌های تجاری و یا تخصصی کشور به عنوان بانک عامل در پرداخت بهای کالای وارداتی دخیل نیستند و این امر از طريق صرافي‌ها انجام مي‌پذيرد و اين موضوع عمدتآ از تحريم‌هاي تحميلي به شبکه بانکی نشأت گرفته است. تأمين ارز به روش غیربانکی، در بستري امن با سرعت  بیشتر و نرخ مناسب از اهداف اصلی سامانه نیما است.

به نقل از بانک مرکزی، مدیرکل سیاست‌ها و مقررات ارزی این بانک با بیان اینکه در حال حاضر بابت واردات رسمي کشور به دو شکل تأمين ارز انجام می‌شود، گفت: تأمين ارز بخشی از واردات به واسطه بانک‌ها و بدین‌صورت است که واردکننده ثبت سفارش را انجام می‌دهد و بانک مرکزي از طریق پرتال ارزی ارز را تأمين می‌نمايد و باتوجه به روابط کارگزاری میان بانک‌های ایران و سایر کشورها پرداخت‌ها به فروشندگان خارجي صورت می‌گیرد.

در روش غیربانکی یا روش به غلط مصطلح شده «بدون انتقال ارز » هیچ یک از بانک‌های تجاری و یا تخصصی کشور به عنوان بانک عامل در پرداخت بهای کالای وارداتی دخیل نیستند و این امر از طريق صرافي‌ها انجام مي‌پذيرد و اين موضوع عمدتآ از تحريم‌هاي تحميلي به شبکه بانکی نشأت گرفته است.

وی گفت: از نظر حجم عملکرد، هر یک از این شیوه‌ها تقريباً نيمي از عملکرد پرداخت را به خود اختصاص می‌دهند. در بخش غیربانکی هنگامی که تاجر واردات خود را کلید می‌زند، ابتدا مذاکراتی را با فروشنده انجام داده و پروفرماي مربوطه را دريافت مي‌کند و اگر نتواند از روش بانکی پرداخت را انجام دهد به روش غیربانکی از طریق صرافی‌ها روی می‌آورد.

مدیرکل سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی افزود: در روش غير بانکي شروع کار در سامانه جامع تجارت در قالب انجام ثبت سفارش و پایان کار در قالب ترخیص در (سامانه) پنجره واحد تجارت فرامرزی گمرک انجام می شود. در این بین نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما) به عنوان يک حلقه مفقوده ارتباط بين دو سامانه اول را برقرار می کند.

کسرایی‌پور گفت: سامانه به صورت آزمایشی فعالیت خود را از بعدازظهر روز شنبه ۲۸ بهمن ماه آغاز کرده است.

وی افزود: تجار می‌توانند با عنايت به اطلاع‌رسانی انجام شده در سامانه جامع تجارت و همچنین دوره‌های آموزشی و توجیهی که طی هفته‌های گذشته در وزارت صنعت، معدن و تجارت برای آنان برگزار شد، نسبت به ثبت درخواست تأمين ارز موردنیاز خود اقدام کنند. طی هفته سپری شده جلسات توجیهی و آموزشی متعددي نیز برای صرافی‌های بانکی جهت آشنایی آنها با نحوه کار سامانه برگزار شد و برنامه‌های آموزشی برای صرافی‌های تضامنی نیز برنامه‌ریزی شده است. به تدریج تمام بازیگران عرصه ارز همانند صادرکنندگان غير نفتي ، بانکها ، ... به این سامانه افزوده خواهند شد و می‌توانند از خدمات آن بهره‌مند شوند.

وی در پاسخ به این سوال که با راه‌اندازی این سامانه چه میزان فاصله زمانی ثبت سفارش تا ترخیص کالا از گمرک کاسته خواهد شد گفت: فعالیت سامانه سیستمی است و بر این مبنا ما انتظار داریم با راه‌اندازی سامانه يکي از اهداف اصلی آن یعنی سرعت در بحث تأمين ارز محقق شود.
کسرایی‌پور ادامه داد: در حال حاضر واردکننده غیربانکی صرفاً به چند صرافی دسترسی دارد اما از طریق سامانه نیما این امکان فراهم می‌شود که به کل صرافی‌ها دسترسي داشته و پس از ثبت درخواست خود پيشنهادات آنهايي را که به درخواست وی پاسخ مثبت داده‌اند را مشاهده کند و نهايتاً مختار است صرافی مورد نظر خویش را از ميان پيشنهاد دهندگان انتخاب کند.

مدیرکل سیاست‌ها و مقررات ارزی یکی دیگر از اهداف اصلي طراحی این سامانه را ایجاد فضای رقابتی برای صرافان خواند و گفت: با ایجاد فضای رقابتی قطعا واردکنندگان غير بانکي حق انتخاب بیشتر خواهند داشت و این موضوع بر تعدیل نرخ ارز نیز تاثیر مثبت خواهد داشت.

کسرایی‌پور درخصوص مکانیزم فعالیت این سامانه گفت: بعد از آنکه تاجر در سامانه جامع تجارت، ثبت سفارش خود را انجام داد در گام بعدی به لینک تأمين ارز به شیوه غیربانکی در همين سامانه رجوع می‌کند و بعد از انتخاب اين گزينه و تکميل مراحل پيش‌بيني شده، درخواست خویش را نهایی می‌کند. درخواست به صورت خودکار برای سامانه نيما ارسال می‌شود و در این مرحله صرافان از طريق سامانه سنا قادر خواهند بود درخواست بازرگان را مشاهده و با توجه به روابط خود با کارگزاران خارجی و انجام‌پذير بودن درخواست ، پیشنهاد تأمين ارز را با قیمت مورد نظر خود اعلام کنند.

وی افزود: زمانی که بازرگان درخواست خود را ارسال می‌کند صرافان در یک بازه زمانی می‌توانند به پیشنهاد بازرگان پاسخ دهند ضمن آنکه بازرگان مختار است مقرون به صرفه‌ترین پیشنهاد را برای تأمين ارز کالای وارداتی خود انتخاب کند. در مرحله بعد مابه ازای ريالي ارز در حسابی که صراف انتخاب شده معرفی کرده است توسط بازرگان از طریق سامانه نیما و یا از طریق شعب بانک‌ها واریز می‌شود و صراف زمانی که اطمینان حاصل کرد معادل ریالی به حساب وی واریز شده است ، در سامانه درخواست تأمين ارز را تایید می‌کند و مرحله پرداخت ارز به فروشنده خارجی را شروع می کند.

مدیرکل سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی با بیان اینکه در مراحل مقدماتی راه‌اندازی سامانه به منظور برآوردهای لازم و اولیه از حجم فعالیت‌ها، تعداد محدودی از ارزها قابليت انتخاب و تأمين را داشت گفت: در ابتدای دوره آزمایشی تنها امکان ثبت درخواست برای ارزهای یورو و یوآن فراهم شده بود وليکن در حال حاضر امکان درخواست برای تمامی ارزها به جز وون کره جنوبی، بات تایلند و ین ژاپن فراهم شده است.