روسیه و انگلیس در برجام شریک دزد و رفیق قافلهاند/ عراقچی در تیم مذاکرات هستهای دولت رئیسی باقی میماند
رویداد۲۴ ششمین دور از مذاکرات برجام بدون نتیجه به پایان رسید و گفته میشود به زودی قرار است هفتمین دور آن برگزار شود. نماینده روسیه در مذاکرات گفته که برخی از طرفهای برجام خواستار زمان بیشتری برای هماهنگی و جمع بندی در خصوص برجام هستند و از سوی دیگر برخی منابع عربی ادعا کردند که ایران درخواستهایی را مطرح کرده است که با موافقت آمریکا مواجه نشده است؛ درخواستهایی همچون رفع همه تحریمهای دوره ترامپ علیه ایران و ارائه تضمینهایی مبنی بر عدم خروج دوباره آمریکا از برجام.
در ایران و تا حدود یک ماه دیگر ابراهیم رئیسی ریاست قوه مجریه را برعهده میگیرد. در نخستین روزهای پس از پیروزی رئیسی زمزمههایی از تعلل در پیشبرد مذاکرات برجام از سوی آمریکا به دلیل روی کار آمدن دولت اصولگرا در ایران شنیده میشد اما مذاکره کنندگان ارشد کشورمان بر پیشرفت و ادامه مذاکرات تاکید کردند. گزینههایی چون علی باقری و سعید جلیلی و امیرعبداللهیان از سوی رسانهها به عنوان گزینههای وزیر خارجه دولت رئیسی یاد میشود که هریک تاریخچه مشترکی در حوزه برجام دارند. موضوعی که یکی از مهمترین عناوین سیاست خارجی دولت ابراهیم رئیسی محسوب میشوند.
بیشتر بخوانید:گوشی خدمتتان؛ رئیس جمهور منتخب پشت خط است!/ چرا ابراهیم رئیسی با فعالان اصلاح طلب تماس میگیرد؟
مهدی مطهرنیا، گارشناس مسائل بین الملل میگوید کسانی که برجام را پاره کرده یا آتش زدند یا بارها آمریکا را نماد امپریالیسم دانستند و برجام را ترکمانچای خواندند، هرگونه نشست و برخاست با آمریکا و اروپا در حوزه برجام را نشانه عقب نشینی و سازش دانستند و خواهان محاکمه ظریف و روحانی بودند اکنون اگر بخواهند در حمایت از برجام به میدان بیایند و مذاکره انجام دهند و سندی تحت عنوان برجام پلاس منعقد کنند با این پرسش مواجه میشوند که چرا در ۸ سال دولت روحانی این معنا را دنبال نکردند؟
وی در گفتگو با رویداد۲۴ میگوید: دولت در ایران قوه مجریه است و قوه مجریه تنها رسالت اجرای قوانین قوای فرادستی را دارد و از این جهت باید قوه مجریه را از مفهوم دولت در ایران جدا دانست. هر آنکس که قدرت دارد باید مسئولیتی متناسب با قدرتی که دارد را نیز داشته باشد. در شرایطی که کسی مسئولیتی نمیپذیرد و در درون خود ساختار رسمی قدرت، نوعی عدم پذیرش مسولیت دیده میشود امکان استفاده یا سوءاستفاده از این وضعیت به وجود میآید.
عدهای پذیرش برجام را برخلاف ارزشهای مذهبی خود میدانند
وی افزود: عدهای هستد که پذیرش برجام و تبدیل شدن ایران به یک بازیگر بینالملل را برخلاف اصول و ارزشهای مذهبی خود میدانند زیرا انقلاب اسلامی ایران را یک جهتگیری مخالف با وضع موجود در نظام بینالملل و نماد آن را بر چیره شدن بر کشورهای دیگر میخوانند و بدین صورت هرگونه نزدیکی به نظام بینالملل را سازش با آمریکا تلقی میکنند. اینها مجموعهای هستند که باورمندانه در مقابل چنین موضوعاتی همچون برجام ایستادگی میکنند. عدهای دیگر به بهانه همین ایستادگی، عدم اجرای برجام و تبدیل ایران به یک بازیگر معمولی و متعادل در نظام بینالملل را مخالف منافع سیاسی و اقتصادی خود میدانند زیرا مواضع، توانمندی، دانش و مدیریت آنها متناسب با چنین وضعیتی نیست، چرا که این وضعیت ناموزون با نظام بین الملل میتواند به نوعی واسطه گری، دلال گری و استفاده از بافت موقعیتی برای دست یابی به ثروت و قدرت تبدیل شود و از همین رو است که به اینها کاسبان تحریم میگویند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: کاسبان تحریم به کسانی گفته میشود که ظاهر باورمندی به خود میگیرند، اما در باطن باورمند نیستند و نوعی منفعت طلبی دارند.
سعید جلیلی و باقری کنی مخالف مذاکره و دیپلماسی هستند
مطهرنیا با اشاره به تیمی که گمانه زنی میشود هدایت دستگاه سیاست خارجی دولت ابراهیم رئیسی را برعهده بگیرند و اغلب از دانشجویان و اساتید دانشگاه امام صادق بودهاند، گفت: دانشگاه امام صادق یک دانشگاه یک دست نیست و بخش رادیکال آنها افرادی هستند که اساسا با هرگونه گفتگو با نظام بینالملل مخالف هستند و و با هر وجهی این موضوع را نشانه عقب نشینی ایران از انقلابی بودن خود میدانند و حتی دیپلماسی را به عنوان ابزاری برای اعلام مواضع میشناسند. این افراد ورود به سازمانهای بینالمللی را نه به معنای مشارکت با نظام بینالملل بلکه به عنوان فرصتی برای بیان مواضع خود میدانند. بدین ترتیب با توجه به تعریفی که از انقلابیگری این افراد در جامعه ما جا افتاده است به دنبال آن هستند که حتی اگر در اقلیت باشند صدایی بالاتر از صدای اکثریت به نمایش بگذارند. از همین رو باید گفت تیم دانشگاه امام صادق همچون سعید جلیلی و باقری کنی میتوانند در روند سیاست خارجی ایران و همچنین برجام تاثیرگذار باشند.
وی ادامه داد: نکته دیگر رقابت سیاسی این گروه با گروههای دیگر میانهرو خواهان تغییر وضع موجود یعنی اصلاح طلبان است. چرا که آنها معتقدند اگر ایران به سمت ایجاد شرایط مثبت در همراهی یک مدل موفق در توسعه نظام بینالملل حرکت کند بهتر میتوانند تاثیرگذاری این مدل موفق را در نظام بینالملل و عرصه سیاست خارجی داشته باشند و این موضع در تقابل با افراد پیرامون رئیسی است.
نقش روسیه و انگلیس در کارشکنیهای احیای برجام
مهدی مطهرنیا، با اشاره به مخالفان خارجی برجام نیز گفت: عدم ثبات به معنای اصیل کلمه، به طور سنتی توسط دو دولت روسیه و انگلستان در تاریخ ایران وجود داشته است و هنوز هم انعکاس دارد. همانطور که در سال ۲۰۱۸ انگلیس تلاش کرد تا برجام پلاس را شکل دهد و با آمریکاییها در این زمینه همکاری کند و در تاریخ ایران آنگونه که میبینیم، این انگلستان بود که ۲۸ مرداد را طراحی کرد. انگلیس ید طولایی در کارشکنی در برنامههای ایران از جمله برجام دارد. از همین رو همواره در کنار روسیه، فقدان ثبات سیاسی معنادار در ایران را اجرا کردند. به این معنا که همراه دزد و شریک قافله بودند و شوربختانه از سالهای گذشته نفوذ بالایی هم در ایران داشته و دارند. به گونهای که هرگاه نیروی سومی وارد ایران شد، سعی کردند تا آن را از متن به حاشیه برانند و رقابتهای فرامنطقهای را در منطقه با مرکزیت ایران و محوریت روسیه ایجاد کنند.
عراقچی در تیم مذاکرات هستهای دولت رئیسی باقی میماند
این استاد دانشگاه، با بیان اینکه در دولت آینده همه افراد مجرب وزارت خارجه به طور کلی کنار گذاشته نمیشوند اما در محوریت هم قرار نمیگیرند گفت: البته ممکن است یکی دو نفر از افراد تیم وزارت خارجه فعلی در همچنان در تیم جدید حضور داشته باشند مانند آقای عراقچی. اما در مراحل اصلی تصمیمگیری بر اساس اجبار یا پذیرش وضعیت یا خودشان با آنها همراه میشوند یا اینکه از متن به حاشیه رانده میشوند.
معمای برجام در دولت رئیسی
مطهرنیا با اشاره به آینده وضعیت برجام در دولت رئیسی گفت: برجام در دولت رئیسی تبدیل به یک معمای دیپلماتیک میشود. به این معنا که از یک سو مواضع رئیسی و طرفداران و جناح مطلوب او همواره در تاریخ پس از انقلاب شاهد رو دررویی با ایالات متحده آمریکا و جبهه غرب بوده و آنها را جبهه استعمار و امپریالیسم میدانستهاند و آنها را در قاعده نفی سبیل رد میکردند.
وی افزود: از سوی دیگر چه در ارتباط با شرق و چه در ارتباط با غرب، پارادایم ایران نه شرقی نه غربی جمهوری اسلامی است و رهبری انقلاب نیز تا حدود زیادی با این منطق همراه است. اگرچه تا حدود زیادی این افراد تحت فشارهای فزاینده غرب تلاش کردند تا با نزدیکی به چین یک برگ امتیازی داشته باشند ولی در عمل اکنون کسانی که برجام را پاره کرده یا آتش زدند یا بارها آمریکا را نماد امپریالیسم دانستند و برجام را ترکمانچای خواندند، هرگونه نشست و برخاست با آمریکا و اروپا در حوزه برجام را نشانه عقب نشینی و سازش دانستند و خواهان محاکمه ظریف و روحانی بودند اکنون اگر بخواهند در حمایت از برجام به میدان بیایند و مذاکره انجام دهند و سندی تحت عنوان برجام پلاس منعقد کنند با این پرسش مواجه میشوند که چرا در ۸ سال دولت روحانی این معنا را دنبال نکردند؟ این وضعیت میتواند معمای دیپلماتیکی برای دولت رئیسی باشد.