چرا نوجوانان دست به رفتار خشونت‌آمیز می‌زنند؟/ به عشق نوجوانی سرکوفت نزنید!

رویداد۲۴ جمعه شب بود که دو پسر نوجوان در محله نازی آباد بر سر یک دختر با یکدیگر درگیر شده و پسر ۱۶ ساله با چاقو بچه محلشان را به قتل رساند. قاتل بعد از دستگیری ادعا کرد به خاطر اینکه عاشق دختر نوجوانی بوده و پسر جوان مقتول هم رقیب عشقی او بود با هم اختلاف داشتند. تا اینکه روز جمعه با هم چشم در چشم شده و درگیر شدند که همین موضوع باعث شد پسر نوجوان دست به چاقو برده و رقیب عشقی اش را با قتل حذف کند.

این سومین جنایت نوجوانان در تهران است؛ پیش از این هم پسر ۱۳ ساله ای قربانی دوئل عشقی شده و پسری دیگر به خاطر کار با همکارش درگیر شده و او را به قتل می رساند.

مریم گویا ، روانشناس و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار جامعه ۲۴ در مورد علل افزایش خشونت در میان نوجوانان گفت.

گویا گفت: وقتی نوجوانی در سن بلوغ و زیر سن قانونی با فرد دیگری وارد روابط عاطفی می‌شود، حس مالکیت در او شکل می‌گیرد و براساس سن بلوغ و حس مالکیت، وارد روابط عاطفی با جنس مخالف می‌شود. داشتن رابطه عاطفی یا جنسی با سن مخالف در این سن عادی تلقی می‌شود چرا که فرد بعد از دوره خاموشی وارد سنی می‌شود که دوست دارد این موضوعات را تجربه کند.

به عشق نوجوانی سرکوفت نزنید

وی افزود: نمی‌توان به یک نوجوان اگر در سن بلوغ حس عاشقی کرده و آن را بیان می‌کند سرکوفت زد. اینکه رابطه به چه صورت پیش برود قابل پیش بینی نیست چرا که رابطه‌های عاطفی دوران بلوغ معمولا از روی کنجکاوی انجام می‌شود.

به گفته این روانشناس فردی که در این سن عاشق می‌شود مانند اسباب بازی، پدر و مادر روی فرد حس مالکیت دارد و اگر در حوزه عشق او ورود شود، سیستماتیک گارد دفاعی می‌گیرد چرا که حس می‌کند کسی خطوط قرمز او را رد کرده است.

کودکان و نوجوانان کنترل خشم را بلد نیستند

گویا با اشاره به اینکه متاسفانه نوجوانان ما کنترل خشونت را در خانواده یا مدرسه فرا نمی‌گیرند، گفت: نوجوانان مهارت‌های زندگی و کنترل خشم را در مدرسه یا از سوی خانواده آموزش نمی‌بینند و این مهارت‌ها جایگاه جدی در آموزش‌های ما ندارند و به همین دلیل وقتی مشکلی برایشان پیش می‌آید، به جای حل مشکل دست به رفتار خشونت آمیز و بعضا قتل می‌زنند.

بیشتر بخوانید: قتل ناموسی خواهر توسط دو برادرش در سنندج + عکس

نوجوانان عواقب کارشان را نمی دانند

وی افزود: نوجوانی که در سن ۱۴ سالگی مرتکب قتل می‌شود، به عواقب کارش و اینکه حتی ممکن است چند سال بعد قصاص شود ندارد و برای تخلیه خشم و هیجان خود و نشان دادن مالکیتش دست به سلاح سرد برده و درگیری ایجاد کرده و قتل انجام می‌دهد.

این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه چرا یک نوجوان باید سلاح با خود حمل کند، اظهار کرد: نوجوان برای اینکه احساس بزرگی و قدرتمند بودن داشته باشد و خودش را با این صفات به نمایش بگذارد، به سمت حمل سلاح، کشیدن سیگار و مواد مخدر و حتی ایجاد درگیری پیش رفته و اگر احساس کند فردی وارد قلمرو او شده است برای زهر چشم گرفتن ممکن است از سلاح سرد هم استفاده کند و نمونه آن را در قتل جمعه شب در محله نازی آباد شاهد بودیم.

به گفته گویا وقتی فرد در معرض درگیری قرار می‌گیرد به واسطه اینکه آموزش ندیده است و سلاح به همراه دارد به این نتیجه می‌رسد که چاره دیگری ندارد و باید از سلاح سرد همراهش استفاده کند. این اتفاقات به خاطر این رخ می‌دهد که مهارت حل مسئله و مدیریت هم بدون درگیری را فرا نگرفته اند.

پرخاشگری خاصیت سن بلوغ است

وی با اشاره به اینکه پرخاشگری خاصیت سن بلوغ است، تاکید کرد: کنترل خشم و نشان دادن نحوه درست بروز خشم وظیفه پدر و مادر است که باید از کودکی آن را انجام و به فرزند آموزش درست را ارائه کنند. اگر خانواده از کودکی، فرزند هرچه بخواهد در اختیار او قرار دهد او هم احساس می‌کند محق است که دست به هرکاری می‌خواهد بزند. باید فرزند را به صورتی تربیت کرد که در نوجوانی به این درک برسد هر خطایی را انجام داد باید مسئولیتش را بپذیرد.

تاثیر محیط در خشن شدن نوجوانان 

گویا با بیان اینکه محیط بد و پر از خشونت می‌تواند روی نوجوانان تاثیر بگذارد، گفت: در مورد قتل مونا حیدری هم شاهد این بودیم که فرزند به صورتی بزرگ شده بود که خشونت برایش عادی بوده و با کف و سوت دوستان به راحتی به اسم غیرت سر همسر خود را می‌برد. این حجم از خشونت استفاده شده در آن قتل نشان می‌دهد قاتل در مراحل رشد با عقده همراه بوده که به خود اجازه می‌دهد با هر جنس مخالفی اینگونه برخورد و حتی او را به بدترین شکل سر ببری و متاسفانه جامعه سنتی هم به تو بابت این جنایت افتخار کند.

این روانشناس ادامه داد: نوجوانان و کودکان هنوز بلد نیستند هیجان، نفرت، ترس و خشم خود را به درستی نشان دهند. وقتی کسی این‌ها را بلد نباشد شیوه بروز خشمش هم با خشونت بیشتری همراه است. موضوع مهم این است که باید روش کنترل هیجانات به کودکان و نوجوان آموزش داده شود و آن‌ها بتوانند هیجانات خود را کنترل کنند.

وی معتقد است جرم و جنایت تابع عوامل مختلف است، اما در مورد نوجوانان که مرتکب قتل می‌شوند، فشار اجتماعی و روانی و عدم آموزش‌ها باعث می‌شود که جرم در میان نوجوانان به زودی به امری عادی تبدیل شود. در نسل دهه ۶۰ به هیچ وجه فحاشی ناموسی جایی نداشت، اما امروزه کودک زبان باز نکرده قفل زبانش با فحش ناموسی باز می‌شود.

چرایی افزایش جرم در میان نوجوانان 

به گفته این روانشناس، امروزه تعداد نوجوانان در سن بلوغ بیشتر از گذشته است و همین نسبت آماری می‌تواند نشان دهنده بیشتر شدن وقوع جرم در میان نوجوانان باشد. امروزه خشونت در جامعه ما بیشتر شده است و علاوه بر بزرگتر‌ها نوجوان هم درگیر ارتکاب خشونت و جرم شده اند. وقتی تعداد نوجوانان از نظر جمعیتی افزایش یافته است، میزان جرایم این قشر هم افزایش می‌یابد.

وی افزود: در گذشته کودکان و نوجوانان آستانه تحمل بیشتری داشتند و شیوه‌های ابراز خشونت آن‌ها متفاوت بود، اما امروز شیوع خشونت عادی شده و نوجوانان برای نشان دادن خشونت خود دست به چاقو می‌برند. این قشر مهارت ارتباط‌گیری را کمتر دارد و گاهی چیزی را که می‌بیند یاد می‌گیرد. به عنوان مثال وقتی پلیس برای رعایت حجاب زنی با او برخورد خشونت آمیزی داشته باشد تا او را ارشاد کند اگر نوجوان و کودک این برخورد را ببیند، چون پلیس الگوی او بوده، این کار‌های بد و حجم از خشونت را یاد می‌گیرد.

گویا در پایان گفت: وقتی خشونت در جامعه رشد کند و پدر و مادر هم درگیر تامین معیشت شوند و نتوانند روی فرزند خود کنترل داشته باشند و در عین حال الگوی نامناسبی نیز برای نوجوان ترسیم شود و دسترسی او به سلاح زیادتر شود و فرد آموزش نبیند، به راحتی با قتل، خشونت خودش را نشان می‌دهد.