علل و عوامل خطر بیماری تیروئید

رویداد۲۴ سیما صابری: تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل در جلوی گردن است. وظیفه اصلی آن تولید هورمون‌های تری یدوتیرونین (T۳) و تیروکسین (T۴) است. این هورمون‌ها در بدن حرکت می‌کنند و به تنظیم متابولیسم کمک می‌کنند. آن‌ها همچنین به رشد مغز، عملکرد گوارش، کنترل عضلات و متعادل کردن خلق و خو کمک می‌کنند.

زمانی که تیروئید بیش از حد یا خیلی کم از این هورمون‌ها را تولید می‌کند، باعث می‌شود غده به درستی کار نکند که منجر به اختلالاتی مانند پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید، دو نوع شایع بیماری تیروئید می‌شود. در این مقاله درباره علل شایع بیماری تیروئید، چگونگی تشخیص این بیماری و همچنین عوامل خطرزا برای افراد اشاره خواهیم کرد که در ادامه مشاهده می‌کنید. 

علل شایع بیماری تیروئید چیست؟

بیماری تیروئید یکی از بیماری‌های شایع در جهان است که افراد زیادی به آن دچار می‌شوند و می‌تواند بر روند زندگی شما تاثیر منفی داشته باشد. در پرکاری تیروئید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی تولید می‌شود. این امر می‌تواند به دلیل التهاب در تیروئید به نام تیروئیدیت باشد که باعث می‌شود تیروئید هورمون‌های اضافی تولید کند.

پرکاری تیروئید همچنین می‌تواند ناشی از گره‌هایی باشد که به عنوان آدنوم سمی شناخته می‌شوند که روی غده ایجاد می‌شوند و علاوه بر هورمون‌های تولید شده توسط تیروئید، شروع به ترشح هورمون می‌کنند. در موارد نادر، پرکاری تیروئید می‌تواند ناشی از اختلال عملکرد غده هیپوفیز یا رشد سرطانی در تیروئید باشد که می‌تواند تعادل هورمونی و تولید T۳ و T۴ را مختل کند.

برای کم‌کاری تیروئید و بیماری‌های مرتبط با آن، تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند که منجر به کمبود انرژی نیز می‌شود. علل کم کاری تیروئید عبارتند از یک اختلال خود ایمنی مانند بیماری هاشیموتو. این وضعیتی است که در آن بدن به تیروئید حمله می‌کند و باعث می‌شود که هورمون‌های تیروئید کمتری تولید کند.

کم کاری تیروئید همچنین می‌تواند در نتیجه قرار گرفتن در معرض مقادیر بالای ید رادیواکتیو ناشی از درمان پرکاری تیروئید باشد که پس از آن منجر به کم کاری دائمی تیروئید می‌شود.

بیشتر بخوانید: 

مشخصات بیماری تیروئید کم‌کار

بهترین آجیل برای کم‌کاری تیروئید

پرکاری تیروئید چیست؟

کم کاری تیروئید همچنین می‌تواند یکی از عوارض پرتودرمانی باشد که برای درمان سرطان‌های سر و گردن استفاده می‌شود، باشد. بارداری همچنین می‌تواند باعث کم کاری تیروئید و همچنین نقص مادرزادی از بدو تولد شود که در آن تیروئید به درستی رشد نمی‌کند.

تاثیر ژنتیک بر تیروئید چیست؟

شرایطی مانند بیماری هاشیموتو و بیماری گریوز می‌تواند ارثی باشد. گذشته از سابقه خانوادگی، چندین عامل خطر دیگر هم برای کم کاری تیروئید و هم پرکاری تیروئید وجود دارد که برخی از آن‌ها از جمله جنسیت و بارداری همپوشانی دارند.

عوامل خطر کم کاری تیروئید

عوامل خطر برای کم کاری تیروئید متعدد است. در ادامه به برخی از این عوامل خطرزا اشاره خواهیم کرد:

سن و جنسیت (زنان بالای ۶۰ سال در معرض خطر بالای ابتلا به تیروئید هستند)

شرایط قبلی (بیماری خود ایمنی مانند دیابت نوع ۱ یا سلیاک)

اختلال غده هیپوفیز

بارداری (زنانی که باردار هستند یا در شش ماه قبل از آن بچه دار شده اند در معرض خطر بالای ابتلا به تیروئید قرار دارند)

عوامل خطر پرکاری تیروئید

جنسیت (زنان در معرض خطر بالاتر ابتلا به تیروئید هستند)

سابقه خانوادگی یا شخصی اختلالات خودایمنی (سلیاک، لوپوس، آرتریت روماتوئید)

بارداری فعلی یا اخیر

سیگار کشیدن

استفاده از کنتراست ید (مانند مورد استفاده در سی تی اسکن)

خطرات سبک زندگی برای پرکاری تیروئید

فاکتور‌های سبک زندگی خاصی وجود دارد که خطر ابتلا به اختلالات تیروئید را افزایش می‌دهد که عبارتند از:

-سیگار کشیدن؛ زیرا تنباکو حاوی موادی است که غده تیروئید را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث التهاب و اختلال در جذب ید و همچنین تولید هورمون‌های تیروئید می‌شود.

-استرس روانی مانند طلاق یا از دست دادن یکی از دوستان یا اعضای خانواده.

-آسیب یا ضربه به تیروئید

-سابقه استفاده از برخی دارو‌ها در مقادیر زیاد، مانند لیتیوم (مورد استفاده در بسیاری از تثبیت کننده‌های خلق و خو) و ید.

تشخیص بیماری تیروئید

یکی از بزرگترین موانع در تشخیص بیماری تیروئید این است که علائم آن در بین انواع مختلف بیماری‌ها مشترک است. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که باید انجام دهید این است که اگر فکر می‌کنید تیروئید شما مشکل دارد، آزمایش خون انجام دهید. این آزمایش سطح هورمون‌های تیروئید را در جریان خون شما نشان می‌دهد و می‌تواند گام مهمی برای تشخیص و درمان مناسب بیماری باشد.

اگر هر یک از شرایطی را دارید که شما را در معرض خطر بالای بیماری تیروئید قرار می‌دهد، باید به طور دوره‌ای تیروئید خود را توسط پزشک بررسی کنید. اگر علائم مرتبط با بیماری افزایش یافته است، حتماً به پزشک نیز اطلاع دهید. عوامل خطر و علل زیادی برای بیماری تیروئید وجود دارد، اما تشخیص و درمان به موقع در بیماری تیروئید و بسیاری از شرایط سلامتی بسیار مهم است.

بیماری خودایمنی تیروئید چیست؟

بیماری خود ایمنی تیروئید زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به تیروئید حمله می‌کند، غده‌ای که هورمون‌هایی تولید می‌کند که انواع سیستم‌ها و عملکرد‌های بدن را کنترل می‌کند. دو نوع رایج بیماری خودایمنی تیروئید عبارتند از: تیروئیدیت هاشیموتو که منجر به تولید هورمون بسیار کم می‌شود و بیماری گریوز که منجر به تولید بیش از حد هورمون می‌شود.

چرا زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری تیروئید هستند؟

بیماری‌های تیروئید اغلب به دلیل بیماری‌های خودایمنی ایجاد می‌شوند که در بین زنان شایع‌تر است. علاوه بر این، هورمون زنانه استروژن تولید گلوبولین متصل شونده به تیروئید را افزایش می‌دهد که نیاز به هورمون تیروئید را در بیمارانی که تحت درمان با هورمون تیروئید هستند، افزایش دهد. در نتیجه، زمانی که تعادل استروژن تغییر می‌کند، مانند بارداری یا یائسگی، اغلب مشکلات زیادی ایجاد می‌شود.