محمد شریعتمداری کیست؟

رویداد۲۴ | شیوا سپهری: همزمان با چهارمین روز نام‌نویسی انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری محمد شریعتمداری، وزیر دولت حسن روحانی و یکی از چهره‌های مهم در دولت او هم برای اعلام کاندیداتوری به ستاد انتخابات وزارت کشور رفت و با گرفتن شناسنامه‌اش رو به خبرنگاران مسیر کاندیداتوری خود را آغاز کرد.

در بین افرادی که تاکنون اعلام کاندیداتوری داشته‌اند، محمد شریعتمداری نزدیک‌ترین چهره به حسن روحانی است که از روز نخست دولت یازدهم در سمت‌های معاونت ریاست جمهوری، وزارت صمت و وزارت کار و رفاه اجتماعی فعالیت کرده است.  

محمد شریعتمداری، چهره اقتصادی دولت‌های سید محمد خاتمی و حسن روحانی است. او تاکنون سکاندار وزارتخانه‌های متعددی از جمله وزارت ورزش و جوانان، بازرگانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بوده است. شریعتمداری همچنین توانسته است از مجالس متعددی رای اعتماد بگیرد. چنانکه مجلس برای حضور او در وزارت صنعت، معدن و تجارت در دولت دوم حسن روحانی، بالاترین رای یعنی ۲۴۱ رای موافق به او داد؛ بنابراین باید او را یکی از مورد اعتمادترین وزرای دولت روحانی دانست؛ چراکه هیچ یک از دیگر وزرای دولت موفق به جلب این اعتماد بالا از مجلس نشد.

بیوگرافی محمد شریعتمداری

محمد شریعتمداری متولد تیر ماه ۱۳۳۹ و پدرش حاج نورالدین شریعتمداری، فرزند آیت‌الله حاج شیخ جلال‌الدین شریعتمداری مجتهد است. او دارای دو خواهر و برادر است که برادرش در جبهه جنگ به شهادت رسیده است.

نام همسر شریعتمداری نیلوفر لوایی از مدیران مدارس آموزش و پرورش تهران است. حاصل این ازدواج سه فرزند دختر و یک پسر است.

محمد شریعتمداری در سال ۱۳۵۶ در رشته الکترونیک وارد دانشگاه شده است و بر همین اساس در سال‌های پس از انقلاب به سمت‌های گوناگون اجرایی و اقتصادی مشغول بوده است.

مسئولیت‌های شریعتمداری اوایل انقلاب

روز‌های نخست انقلاب که شریعتمداری جوانی بیست ساله بود، فعالیت خود را آغاز کرد. او از سال ۱۳۶۰ از زمان نخست‌وزیری شهید رجایی در دفتر نخست وزیری به عنوان جانشین معاونت امور انقلاب فعالیت کرد. در همان زمان نیز از جمله نزدیکان آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری بود که در تاسیس وزارت اطلاعات شرکت داشت. او همچنین در دولت هاشمی رفسنجانی نیز مسئولیت قائم مقام وزیر بازرگانی را بر عهده گرفت.

او از سال ۱۳۶۹ به دستوری رهبری مامور تأسیس و تشکیل معاونت نظارت و حسابرسی دفتر رهبری بوده و تا سال ۷۶ در این سمت فعالیت کرده است. وی همزمان به حکم رهبری از سال ۱۳۷۰ به عضویت هیأت امناء اموال در اختیار ولی فقیه اشتغال داشته است. او همچنین در کنار آیت‌الله ری شهری در تأسیس جمعیت دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی مشارکت داشته است.

 شریعتمداری در ستاد اجرایی فرمان امام(ره)

یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های محمد شریعتمداری در ستاد اجرایی فرمان امام بود. او این مسئولیت را از سال ۱۳۷۳ به دستور رهبری بر عهده گرفت. ستاد اجرایی فرمان امام نهادی تحت امر رهبری است که رئیس این ستاد نیز از سوی رهبری گماشته می‌شود. این نهاد از سال ۱۳۶۸ به دستور بنیانگذار انقلاب تشکیل شد که در آن زمان مسئولیت تعیین تکلیف زمین‌های مصادره‌ای در دوران پهلوی را برعهده داشته است. وظیفه اصلی ستاد اجرایی فرمان امام مدیریت اموالی است که طبق اصل ۴۹ قانون اساسی و دیگر قوانین در اختیار، ولی فقیه هستند که طبق قانون قرار است در دو حوزه امور خیریه و بخش اقتصادی هزینه شود. این ستاد اصولاً به صورت شورایی اجرایی اداره می‌شد. اما در سال ۱۳۷۳ محمد شریعتمداری به عنوان نخستین رئیس ستاد اجرایی فرمان امام منصوب شد و پس از شریعتمداری، محمدجواد ایروانی سال ۱۳۷۶ به عنوان رئیس جدید انتخاب شد. شریعتمداری حدود بیست سال است که بعنوان عضو هیات امناء ستاد اجرایی فرمان حضرت امام و نیز عضو هیات امناء آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) منصوب شده است.

بیشتر بخوانید:

عبدالناصر همتی کیست؟ | رئیس بانک مرکزی در سودای رئیس جمهوری

سعید محمد کیست؟ + پیشینه و فعالیت ها

علی لاریجانی کیست؟/ همه سوابق مشهورترین اصولگرای میانه‌رو

سعید جلیلی کیست؟ + سوابق سیاسی

مسعود پزشکیان کیست؟ + سوابق و فعالیت ها

حضور شریعتمداری به عنوان وزیر بازرگانی دولت خاتمی

در پی پیروزی سید محمد خاتمی در انتخابات سال ۱۳۷۶، شریعتمداری به عنوان وزیر پیشنهادی دولت اصلاحات در وزارت بازرگانی رای اعتماد گرفت. او در این مجلس با کسب حداکثر آرا و تنها ۹ را یمخالف توانست در این سمت قرار بگیرد. وی همچنین در دولت دوم خاتمی نیز کاندیدای دولت خاتمی برای پست وزارت بازرگانی بود. اودر این سمت سیاست‌هایی نظیر کاهش تصدی‌گری در وزارت بازرگانی و هدایت آن به سمت ایفای نقش سیاستگذاری و حضور فعال در مجامع عالی تصمیم‌گیری مانند شورای پول و اعتبار، کمیته تنظیم بازار ارز، سازمان خصوصی سازی کشور و اخذ مسوولیت‌ تنظیم تراز تجاری کشور را در پیش گرفت.

وی به مدت ۸ سال مسئولیت کمیسیون مشترک روابط جمهوری اسلامی ایران با کشور‌هایی نظیر عربستان سعودی، عراق، عمان، قطر، کویت، پرتغال، اسپانیا، زیمبابوه، اوگاندا، کنیا، فیلیپین، تایلند و… را برعهده داشته است. علاوه بر مسئولیت وزارت بازرگانی ایران، به عنوان نماینده تام‌الاختیار دولت در الحاق به سازمان جهانی تجارت منصوب شده و در طی همین دوره، جمهوری اسلامی ایران را پس از سال‌ها به عنوان عضو ناظر به سازمان جهانی تجارت وارد کرد.

شریعتمداری در دولت خاتمی در حل برخی تعارضات مجلس و دولت و شورای نگهبان در آن دوران نقش داشت. او به ویژه در جریان تحصن مجلس ششم و در زمان تشکیل شورای سران سه قوه در برخورد با مفاسد اقتصادی اقداماتی انجام داد. شریعتمداری در سال‌های ۸۴- ۱۳۷۶ عضویت هیئت امنای دانشگاه مازندران و دانشگاه علامه طباطبایی را به حکم رئیس جمهور و نیز عضویت هیئت امناء بنیاد شهید و امور ایثارگران را به نمایندگی از خانواده‌های شهدا و حکم ریاست جمهوری بر عهده داشت.

شریعتمداری معاون اجرایی رئیس جمهور

محمد شریعتمداری در سال ۹۲ و با روی کار آمدن حسن روحانی بر صدر دولت یازدهم به عنوان معاون اجرایی رئیس جمهور انتخاب شد. از همان آغاز اختیارات معاونت اجرایی با تفویض برخی اختیارات جدید به این معاونت همراه بود. وی ۱۷ مهر و پس از انتصاب به عنوان معاون اجرایی رئیس جمهور برای اولین بار در جلسه هیئت دولت شرکت کرد.

بر همین اساس روحانی طی حکمی، محمد شریعتمداری را به عنوان جانشین رئیس‌جمهور در شورای عالی ایرانیان، شورای عالی فضایی و شورای استاندارد و تحقیقات صنعتی منصوب کرده است. به‌دلیل اهمیت این شوراها ریاست این شوراها به‌عهده رئیس‌جمهور است. در عین حال، از این پس فعالیت‌های ستاد سوخت، مرکز جهانی شدن نیز به‌عهده معاونت اجرایی ریاست جمهوری بوده و این معاونت مسئولیت اداره امور این دو نهاد را به‌عهده می‌گیرد.

شریعتمداری سرپرست وزارت ورزش و جوانان

وزارت ورزش و جوانان در پی کنار رفتن صالحی امیری از این سمت و پیش از روی کار آمدن محمد گودرزی تحت سرپرستی محمد شریعتمداری قرار گرفت که وی به مدت ۲۰ روز در این سمت قرار گرفت. شریعتمداری حکم سرپرستی را با حفظ سمت معاونت در دولت یازدهم بر عهده داشت.

 شریعتمداری در جایگاه وزیر صنعت، معدن و تجارت و وزرات کار 

محمد شریعتمداری سومین وزیر صنعت معدن و تجارت بود که پس از محمدرضا نعمت‌زاده به این سمت انتخاب شد. وزارت صنعت در این با مشکلات متعددی روبه‌رو بوده است که به ویژه تحریم‌ها بر این مشکلات افزوده بود. او بعد از این سمت از سوی رئیس جمهور به عنوان وزیر کار و رفاه اجتماعی منصوب شد. 

یکی از اقدامات مهم شریعتمداری در دولت مسئولیتش در وزارت کار و رفاه اجتماعی، دستور ۲۵ گانه برای کاهش هزینه‌های شرکت‌ها و هلدینگ‌های تابعه بود که به کاهش ریخت و پاش‌ها و پاداش‌های نامتعارف و هزینه‌های غیرضروری و سرسام آور هلدینگ‌ها و شرکت‌ها کمک کرد. شریعتمداری طی بخشنامه‌ای شرکت‌ها را ملزم کرد که از ریخت‌و پاش‌ها بپرهیزند. مواردی نظیر ممنوعیت اجاره یاخرید خودروی لوکس، ممنوعیت هزینه‌های تغییر دکوراسیون اتاق مدیران، کنترل حداکثری ماموریت‌های خارجی و داخلی از بعد تعداد روز ، نفرات و نوع هزینه‌ها، حذف کامل هزینه‌های مرتبط با ایام نوروز اعم از چاپ سر رسید، اهدای هدایا، عدم استفاده کارکنان و میهمانان از پروازهای تجاری، هدفمند سازی و شفافیت در پرداخت اضافه کار و حق ماموریت، عدم حضور در نمایشگاه‌های غیر ضروری داخلی و خارجی، عدم استفاده از کالای خارجی دارای مشابه داخلی، ممنوعیت کامل کمک‌های بلا عوض و انجام وظایف اجتماعی صرفا در قالب دستورالعمل‌های مسئولیت‌های اجتماعی از جمله این موارد هستند.

او همچنین در دوران مسئولیتش و در ایام سیل بهاری، به سازمان‌ها، دستگاه‌ها و بانک‌های زیرمجموعه وزارت رفاه برای بسیج امکانات در کمک به مناطق سیل زده دستوراتی صادر کرد. برخی دیگر از اقدامات وی در وزارت کار، تخصیص حقوق بیمه بیکاری برای کارگران و کشاورزان سیل زده گلستانی، اختصاص وام بلاعوض ۱۰ میلیونی برای تعمیر مسکن مددجویان، افزایش ۳۶.۵ درصدی حداقل حقوق بازنشستگان، سخت زیان آور شدن شغل خبرنگاری، بستن پرونده مدیران دو شغله در وزارت تعاون، رسیدگی مطالبات ۱۳ هزار میلیاردی شستا و برخورد با بدهکاران، همکاری ایران و جمهوری آذربایجان در بخش اشتغال و کارآفرینی،۱۱ برابر شدن اعتبار تعاونی ها،۱۱ برابر شدن اعتبار تعاونی‌ها و امضای سند مشترک همکاری اشتغال بین ایران و سوریه بوده است.

طی این دوران محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اجلاس گروه آسیا و اقیانوسیه سازمان بین المللی کار با اتمام دوره ریاست چین با پیشنهاد پنج کشور و تصویب اعضاء به ریاست گروه مذکور برگزیده شد.

ثبت نام شریعتمداری در انتخابات ۱۴۰۳

با برگزاری زود هنگام انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ شریعتمداری از جمله چهره‌هایی بود که بریچای نام‌نویسی به ستاد انتخابات وزارت کشور آمد. در ادامه سخنرانی شریعتمداری در ستاد انتخابات وزارت کشور را مشاهده می‌کنید: