تیر خلاص اوباما بر پیکر اسرائیل و ترامپ در سازمان ملل

رویداد۲۴- رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم گرفته با یک انفجار پست خود را ترک کند: آمریکا روز جمعه در یک توبیخ خیره‌کننده دیپلماتیک علیه اسرائیل، به قطعنامه بحث‌برانگیز شورای امنیت سازمان ملل در مورد پایان دادن به شهرک‌سازی‌های اسرائیلی در خاک فلسطین رأی ممتنع داد تا این قطعنامه به‌آسانی تصویب شود.

به گزارش رویداد۲۴ به نقل از وکس، دولت باراک اوباما با دادن رأی ممتنع –به‌جای وتو کردن این قطعنامه که روال چندین دهه‌ای این کشور بوده- اجازه داد که این اقدام به‌شدت نمادین نهایی شود.

این نخستین بار طی نزدیک به 40 سال است که شورای امنیت قطعنامه‌ای انتقادی را علیه شهرک‌سازی‌های اسرائیل به تصویب می‌رساند. ضمن اینکه، این اقدام توبیخ جدی هم برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل که به‌شدت علیه آن بحث می‌کند، و هم برای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور تازه انتخاب شده آمریکا است که روز پنج‌شنبه تحرکات بی‌سابقه‌ای برای وتو کردن این قطعنامه داشت.

این اقدام اسرائیل را ملزم می‌کند که «تمام فعالیت‌های مربوط به شهرک‌سازی در قلمروی اشغالی فلسطین، ازجمله شرق اورشلیم را سریعاً و به‌طور کامل متوقف کند» و اعلام می‌کند که شهرک‌سازی‌های اسرائیل «هیچ اعتبار قانونی ندارد و به‌منزله نقض آشکار قوانین بین‌المللی است.»

این شدیدترین لحنی است که ایالات‌متحده تاکنون به‌طور رسمی در توصیف فعالیت‌های شهرک‌سازی اسرائیل به‌کاربرده است. باوجودآنکه موضع متعارف آمریکا برای سه دهه این بوده که چنین شهرک‌سازی‌هایی –در زمین‌هایی که قرار است بخشی از دولت آینده فلسطین باشد- «مانع صلح» است، ایالات‌متحده همواره از توصیف آن به‌عنوان اقدامی «غیرقانونی» بر اساس قوانین بین‌الملل امتناع کرده بود.

بااین‌حال رأی خیره‌کننده دولت اوباما یک تغییر چشمگیر در سیاست دیرینه ایالات‌متحده محسوب می‌شود. و چنین مسئله‌ای اصلاً تصادفی نیست.

این اقدام، تیر خلاص اوباما به نتانیاهو بود که بارها در دوره تصدی‌اش با وی مشکل داشت. باوجودآنکه دولت اوباما بسته کمک نظامی بزرگ‌تری را نسبت به تمام روسای جمهوری آمریکا در تاریخ این کشور به اسرائیل اعطا کرده، و قطعنامه‌های محکومیت شهرک‌سازی سازمان ملل را درگذشته وتو کرده، اوباما «روابط پرتنش و در مقاطعی خصمانه با نتانیاهو» داشته است. آن‌ها علاوه بر بسیاری از مسائل، در مورد گسترش شهرک‌سازی‌ها و مفاد توافق هسته‌ای ایران اختلاف‌نظر داشتند.

اما تیر خلاص اوباما ترامپ را هم هدف قرار داد؛ او نشان داده که خواهان اتخاذ مواضع مستحکم‌تری در حمایت از اسرائیل است. برای مثال او گفته که می‌خواهد سفارت آمریکا را به اورشلیم منتقل کند: اقدامی که تمام دولت‌های آمریکایی تاکنون از اجرای آن امتناع کرده‌اند، چراکه آینده این شهر محل مناقشه قرار است در بخشی از مذاکرات مستقیم میان دو طرف برای رسیدن به یک توافق نهایی صلح، مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

ضمن اینکه دیوید فریدمن، سفیر معرفی شده اسرائیل از سوی ترامپ –که حدود 15 سال از دوستان صمیمی ترامپ بوده- به‌شدت طرفدار شهرک‌سازی است.

در واقع به نظر می‌رسد مداخله بی‌سابقه خود ترامپ –به شکل تلفن شخصی به عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر- دلیل عقب‌نشینی مصر از حمایت قطعنامه شورای امنیت است که در ابتدا حامی این اقدام بود.