وزیری که مغضوب تندروها شد /روایتی از یک سیاستمدار همه فن حریف، خشک و جدی

رویداد۲۴-شرق در تک نگاری از محمدعلی نجفی وزیر اسبق آموزش و پرورش نوشت؛رسمی است، خشک و جدی بر‌خورد می‌کند، اما پیگیر است و در مسیری که قرار می‌گیرد، تا جایی که ممکن است، پیش می‌رود.

حتی وقتی که در اقلیت باشد؛ مثل حواشی‌ای که پس از انتخابات دهمین دوره ریاست‌جمهوری از جانب تندروها دامن‌گیرش شد و سودای وزارت مجددش را ناکام گذاشت. محمدعلی نجفی، مشاور رئیس‌جمهوری، چهره‌ای صاحب‌نام در عالم سیاست است که امروز کارنامه خبری او را بررسی کرده‌ایم. 

بهانه؛ روحانی نامزد اصلاح‌طلبان خواهد بود
درحالی‌که چند صباحی است مواضع گونا‌گونی درباره کاندیداتوری حسن روحانی، در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری اتخاذ می‌شود و او هنوز اعلام نکرده که قصد کاندیداتوری مجدد دارد، محمدعلی نجفی، مشاور رئیس‌جمهور و عضو شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان، می‌گوید اگر روحانی برای انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری بیاید قطعا کاندیدای اصلاح‌طلبان خواهد بود. 

شناسنامه؛ صادره از تهران
٦٥ساله است. او دی‌ سال ٣٠ در تهران به دنیا آمد. پدرش ارتشی و پدر‌بزرگش روحانی بود در کلات خراسان. کودکی‌اش با دو خواهر و دو برادرش در محله سلسبیل تهران گذشت و در مدرسه مروی‌ها درس خواند و به دانشگاه صنعتی آریا‌مهر آن روزها - صنعتی شریف - رفت. سال ٥٣ با استفاده از بورس تحصیلی فارغ‌التحصیلان ممتاز در دانشگاه M.I.T آمریکا تحصیل کرد؛ هرچند دفاع از رساله دکترایش در سال ٥٧ ناتمام ماند. تابستان سال ٥٥ که برای دیدار با خانواده به تهران آمده بود، با همسرش، سرور، آشنا شد. ازدواج کردند و کمی بعد با هم به آمریکا بازگشتند. نجفی در خارج از کشور، از دانشجویان فعالی بود که با شهید مصطفی چمران در ارتباط بود. انقلاب که پیروز شد، به تهران بازگشت و ماند. او تنها یک فرزند به نام زهرا دارد. 

کارنامه؛ سیاست‌مدار همه‌فن‌حریف
کارنامه نجفی پربار و بلند‌بالاست، او سابقه همراهی و همکاری با خیلی از چهره‌های سیاسی و اجرائی پس از انقلاب را در کارنامه مدیریتی‌اش ثبت کرده است؛ کارنامه‌ای با سوابق مدیریتی گوناگون. همراهی با مصطفی چمران، در معاونت نخست‌وزیری امور انقلاب، وزیر فرهنگ و آموزش عالی در کابینه محمدجواد باهنر و کابینه آیت‌الله مهدوی‌کنی، وزیر آموزش‌وپرورش در کابینه میرحسین موسوی و دو دولت اکبر هاشمی‌رفسنجانی، همراهی با دولت‌های سیدمحمد خاتمی و حالا هم همراهی با دولت تدبیر و امید، به ریاست حسن روحانی، از جمله تجربه‌های اجرائی اوست. او در کنار کارنامه مدیریتی بلندبالایش سابقه کار حزبی مدونی هم دارد. او هم از مؤسسان حزب کارگزاران سازندگی است.

او حالا عضو شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان است. البته کارنامه دانشگاهی او هم درخور توجه است؛ او هم سابقه ریاست دانشگاه صنعتی اصفهان در اوایل انقلاب اسلامی را دارد هم استادی- بازنشسته شده است- در دانشگاه صنعتی شریف. به همین دلیل هم عنوان سیاست‌مداری همه‌فن‌حریف برازنده اوست؛ چراکه نجفی هم بر سر مواضع سیاسی متبوعش می‌ماند و هم از تجربه‌های جدید امور اجرائی نمی‌ترسد. همراهی با شهید چمران در معاونت نخست‌وزیری در امور انقلاب، اولین سمت رسمی او پس از انقلاب بود. او سپس به ریاست دانشگاه صنعتی اصفهان منصوب شد و یک‌ سالی در این سمت بود تا اینکه اوایل سال ٦٠ به وزارت فرهنگ و آموزش عالی رسید و مأمور بازگشایی دانشگاه‌ها پس از انقلاب فرهنگی شد. او این سمت را تا سال پایانی کابینه میرحسین موسوی بر عهده داشت تا اینکه در سال آخر به وزارت آموزش‌وپرورش رفت. وزارتی که در آن ٩ سال ماندگار شد. او وزیر آموزش‌وپرورش دولت‌های پنجم و ششم - دوران سازندگی - بود. برخی اقدامات او در ردای وزیر آموزش‌وپرورش درخور توجه و به نحوی انقلابی بود؛ مثلا او نظام ترمی‌واحدی را جایگزین نظام تحصیلی سابق کرد و حقوق معلمان را افزایش داد و حتی بنای مدارس نمونه دولتی و سپس غیرانتفاعی را گذاشت.

او در دولت اصلاحات به ریاست سازمان برنامه و بودجه رسید. دولت‌های نهم و دهم که با ریاست محمود احمدی‌نژاد مستقر شدند، از گردونه مدیران اجرائی حذف شد، نجفی اما بی‌کار نماند. در پی تجربه‌ای نو با قرارگرفتن در فهرست اصلاحات وارد کارزار سومین دوره انتخابات شورای شهر تهران - سال ٨٥- و نماینده تهرانی‌ها در خیابان بهشت شد. مواضع و اقداماتش در آنجا چند سال بعد دستاویز اصولگرایان تندرو مجالس نهم و دهم شد و مانعی برای رسیدن مجدد او به وزارتخانه‌های متبوعش، یعنی وزارت علوم و وزارت آموزش‌وپرورش. نجفی در انتخابات دهمین دوره ریاست‌جمهوری به حزب اعتماد ملی پیوست و مشاور اقتصادی و برنامه‌ریزی دبیر کل و کاندیدای این حزب شد. عنوانی که پس از حوادث سال ٨٨ به دستاویز هجمه‌های منتقدانش بدل شد. نوبت به ریاست‌جمهوری حسن روحانی و تشکیل کابینه یازدهم که رسید، نجفی به عنوان وزیر پیشنهادی حسن روحانی برای تصدی وزارت آموزش‌وپرورش به مجلس نهمی‌ها معرفی شد، اما مخالفانش در بهارستان با اختلاف تنها یک رأی او را از سکانداری وزارت آموزش‌وپرورش بازداشتند. نجفی از وزارت بازماند، اما حسن روحانی دو روز بعد از عدم تأیید صلاحیت او از سوی مجلس نهمی‌ها، او را به معاونتش در سازمان میراث فرهنگی برگزید.

او چند ماهی در این کسوت بود تا اینکه از ریاست سازمان میراث فرهنگی به دلیل بیماری استعفا داد. استعفای او از این سازمان، اما پایان داستان همراهی‌اش با دولت یازدهم نبود. او به پاستور رفت و این‌بار مشاور رئیس‌جمهور و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی شد. یک سال از روی‌کار‌آمدن دولت روحانی می‌گذشت که مجلس رضا فرجی دانا، وزیر وقت علوم را استیضاح کرد، پس از عزل فرجی دانا در 
مرداد ٩٣، نجفی سرپرست این وزارتخانه شد، اما لابی‌ها برای رأی اعتماد مجلس به نجفی برای جایگزینی فرجی دانا مؤثر واقع نشد و او بازهم از وزارت باز‌ماند و محمد فرهادی، وزیر علوم شد. سرپرستی نجفی بر وزارت علوم پرخبر بود. در زمان مدیریت نجفی بر وزارت علوم، نتیجه رسمی بررسی ۳٬۷۷۲ پرونده بورسیه اعطایی در دوران دولت دهم از سوی وزارت علوم دولت یازدهم اعلام شد. به همین واسطه هم ۸۴۰ نفر از بورسیه‌ها که در روند اخذ بورسیه، تخلفاتی انجام داده ‌بودند، لغو بورسیه و موظف به بازگرداندن تمام هزینه‌های بورسیه خود شدند. همچنین با این گزارش، ۳۶ نفر از تحصیل محروم شدند. نجفی همچنان در پاستور و در تیم حسن روحانی نقش فعالی دارد و عضویت او در شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری و شورای سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی دو جایگاهی است که دیگر دولتمردان از تجربه‌های مدیریتی او، به سفارش روحانی بهره می‌برند. 

مواضع 
  بنده به عنوان عضو شورای شهر، براساس مصوبه این شورا با عده‌ای از اعضای شورا به قول آقای لاهوتی، نه‌تنها با خانم الف بلکه با تمام اعضا به خانواده‌هایی که در انتخابات ٨٨ خسارت و لطمه دیدند سر زدیم. / صحن علنی مجلس، مرداد ٩٢. 
  اهداف دانشگاه‌ها با انقلاب هماهنگ نبود و براساس اهداف استعماری و شاهنشاهی شکل گرفته بود. این سیستم کپی‌شده از غرب را نمی‌شود با فرهنگ اسلامی پیوند داد/ روزنامه جمهوری اسلامی، دی ٦٠. 
  ۴۰ درصد نیروی انسانی شاغل در بخش دولتی را نیروهای مازاد یا ضعیف تشکیل می‌دهند که این موضوع بهره‌وری را پایین آورده است. / خبرگزاری مهر، دی ٩٥.