غفلت جامعه روحانیت از ظرفیت موثر سینما

حجت‌الاسلام علی سرلک، دبیر «دومین جشنواره روحانی و سینما» با اشاره به خاستگاه برگزاری‌ این جشنواره، خاطرنشان کرد:‌ وجود دغدغه‌ها، سوءتفاهم‌ها و بدخلقی‌ها و عصبانیت‌هایی که همیشه در تجربه نزدیک شدن روحانی و سینما بود، باعث شد به فکر برگزاری این جشنواره بی‌افتیم چرا که هم در فضای سینما و هم در فضای روحانیت برخلاف آثار فاخر و خوبی که شکل گرفته است، همچنان مشکلاتی وجود دارد.

او که -25 فروردین‌ماه- در نشست این جشنواره، سخن می‌گفت، ادامه داد: در دوره پیشین برنامه ما بیشتر به صورت جشنواره-همایش بود که در آن با نگاهی تئوریک به این دو مقوله پرداخته بودیم. همچنین با برگزاری نشست‌های متعدد گامی نسبتا بلند در جهت رسیدن به هدفمان برداشتیم که بعد از برگزاری جشنواره نیز هم مورد توجه قشر روحانی و هم سینمایی قرار گرفت. همچنین پس از برگزاری جشنواره پیشین گزارشی از آن را خدمت مقام معظم رهبری بردیم که ایشان هم به استفاده از این ظرفیت‌ها تأکید کردند و از ما خواستند تا کارمان را ادامه دهیم.

دبیر این جشنواره اضافه کرد: ماهیت انقلاب ما ماهیت فرهنگی و گفتمانی است؛ قشر روحانیت که در به سرانجام رسیدن انقلاب نقش موثری ایفا کرده است نیز با راهکاری فرهنگی و گفتمان محور کار خود را ادامه می‌دهد ولی متأسفانه پرداختن به این قشر در سینما همیشه به یک اندازه نبوده است.

سرلک در بخش دیگری از نشست در پاسخ به سوالی مبنی ارتباط سخنان مقام معظم رهبری در پایان سال گذشته با راه یافتن فیلم «مارمولک» به بخش فیلم داستانی بلند، گفت:‌ فیلم‌ «مارمولک» در دوره گذشته هم مورد ارزیابی ما بود و کارگردانش، کمال تبریزی هم در دوره پیشین همکاری خوبی با ما داشت که در پنل گفتگویی ما هم شرکت کردند، از این جهت که فرمایشات رهبری دلیل کاندید شدن امسال فیلم باشد، خیر؛ اینگونه نبوده است.

او همچنین اضافه کرد: علیرغم انتقادهایی که به این فیلم وارد شده است، قابل انکار نیست که فیلم «مارمولک» از لحاظ فرم و محتوایی، فیلمی توانمند، قدرتمند و بزرگ است که اتفاقا سینمای ایران را یک گام بلند به جهت رسیدن به اهداف خودش نزدیک‌تر کرد و بعد از آن بود که اقبال سینما در پرداختن به روحانیت و زندگی آن‌ها، جسورانه تر و بهتر شده است.

حجت‌الاسلام سرلک با اشاره به جشنواره پیشین گفت: منهای تعصبات فردی، احساس می‌کنم در دوره قبل ما به حدود 70 درصد از اهداف‌مان که برطرف شدن سوءتفاهمات میان این دو مقوله بود، رسیدیم. متأسفانه جامعه روحانیت ما، از قابلیت و ظرفیت شگفت انگیز و موثر سینما غافل است، از اهمیت سینما می‌توان به سخنرانی معروف حضرت امام (ره) پس از برگشت به تهران در بهشت زهرا یاد کرد که گفتند «ما با سینما مخالف نیستیم، ما با فساد مخالفیم».

او ادامه داد: حافظه تاریخی روحانیت و حتی متدینین جامعه نسبت به سینما، حافظه‌ای آسیب دیده است که در بخشی خودشان مقصر هستند؛ چرا که آن‌ها که پس از انقلاب هیچ توجیهی برای نزدیک نشدن به سینما نداشتند اما به این مقوله نزدیک نشدند. ما نمی‌توانیم این ظرفیت بزرگ را که به گفته‌ی مقام معظم رهبری "زبان بیان حقیقت" است را نادیده بگیریم و از خودمان دور کنیم.

سرلک خاطرنشان کرد: بزرگان سینما مسئولیت دارند تا با بیان هنری خود در سینما جامعه را از فساد دور کنند. گاهی سینماگران از سر بی‌توجهی به برطرف شدن حواشی و سوءتفاهم‌ها کمکی نمی‌کنند، ما برای نیل به اهداف انقلاب فرهنگی باید به این زبان گفتمانی نزدیک شویم.

دبیر دومین جشنواره روحانی و سینما تصریح کرد: هدف اصلی جشنواره این است که خط قرمزها را به خط سبز تبدیل کنیم. ما خواستیم که خط قرمزی در پرداختن به این قشر و مسئله نباشد؛ مگر اینکه کسی از روی بی‌انصافی و یا بی سوادی بخواهد مغرضانه به این بحث نگاه کند. کسی حق ندارد پشت شخصیت هنری‌اش مخفی شود و افکار خودش را تحت عنوان آن قشر مطرح کند.

او همچنین گفت: در زمان ساخت «رسوایی»، این صحبت را با آقای ده‌نمکی کردم و گفتم وقتی سینماگری می‌خواهد به روحانی نزدیک شود، نباید خودساخته‌ی ذهنی‌اش را روایت کند بلکه باید «روحانی» را روایت کند. علاوه بر برخی سینماگرانی که نگاه درستی به شخصیت روحانیت در فیلم‌هایشان ندارند روحانیونی هستند که فکر می‌کنند سینما برابر است با فساد.

سرلک همچنین اظهار کرد:‌ قدرت فرهنگ همیشه از قدرت قانون بالاتر است. ما می‌خواهیم همان‌طور که ماهیت انقلاب اسلامی همین است، فرهنگی صحبت کنیم.

او در ادامه با اشاره به بحث آموزش به عنوان هدفی از این جشنواره گفت: ما دوست داریم که به بُعد آموزش هم بپردازیم و به طور مثال دبیرخانه دائمی جشنواره را به مرکز مشاوره فیلمنامه‌هایی در این موضوعات تبدیل کنیم؛ هر چند که این موضوع در وظایف ما نیست.

دبیر این جشنواره دلیل به تأخیر افتادن برگزاری آن را اقتضائات اقتصادی و مشکلاتی از این قبیل بیان کرد و تمرکز دوره بعدی جشنواره روحانی و سینما را بر روی آثار بین‌المللی و بررسی شخصیت روحانی در ادیان دیگر اعلام کرد.

به گزارش ایسنا، در ادامه نشست حجت‌الاسلام سجاد کریمان‌مجد دبیر اجرایی جشنواره، با بیان اطلاعات مقدماتی از آثار مورد بررسی در جشنواره گفت: این جشنواره در سه بخش فیلم‌های بلند داستانی، فیلم‌های مستند و مجموعه‌های تلویزیونی، آثار را مورد بررسی قرار داده است.

او ادامه داد: در بخش فیلم‌های بلند داستانی تمامی فیلم‌های ساخته شده از ابتدای سال 57 تا امروز را که در زمینه حضور روحانیت تولید شده بودند، به این معنا که روحانی در آن فیلم‌ها نقشی تعیین کننده و یا تأثیرگذار داشته باشد را بررسی کردیم. از میان تمام فیلم‌ها 48 فیلم دارای این مشخصه بودند که در نهایت 13 فیلم کاندیدای حضور در جشنواره شدند که این فیلم‌ها عبارتند از: زیر نور ماه، طلا و مس، مارمولک، فرشته‌ها با هم می‌آیند، حق‌السکوت، رسوایی، او، پابرهنه در بهشت، یه حبه قند، کودک و سرباز، استشهادی برای خدا، گهواره‌ای برای مادر.

در بخش سریال‌ها 37 سریال از ابتدای سال 57 با محوریت حضور روحانی وجود داشت که از میان آن‌ها 12 سریال کاندیدا شدند که عبارتند از: مدرس، مرغ حق، شیخ مفید، روشن‌تر از خاموشی، پرده‌نشین، کیف انگلیسی، آخرین گناه، تبریز در مه، سال‌های مشروطه، دودکش، کوچک جنگلی و تنهایی لیلا.

در بخش مستند 139 اثر به دبیرخانه ارسال شده است که ما در این بخش فقط مستندهایی که از سال 92 به بعد ساخته شده‌اند را مورد بررسی قرار می‌دهیم چرا که در دوره پیشین، جشنواره در انحصار فیلم کوتاه و مستند تا پیش از سال 92 بود. کاندیداهای این بخش همچنان در حال بررسی هستند و تا روز جمعه که اختتامیه جشنواره برگزار می‌شود، مشخص خواهند شد.

او افزود: روز جمعه 27 فروردین‌ماه پیش از برنامه اختتامیه نشستی با موضوع «فرصت‌ها و تهدیدهای روحانی و سینما» برگزار خواهد شد که در آن افرادی چون محمدصادق کوشکی، رضا کیانیان، شهریار بحرانی و حجت‌الاسلام سرلک حضور خواهند داشت.

کریمان مجد در ادامه پرویز شیخ‌طادی، مجتبی راعی، منوچهر شاهسواری، حجت‌الاسلام صادقی، حجت‌الاسلام جعفری را هیأت داوران فیلم‌های بلند داستانی اعلام کرد.

او همچنین از بهروز افخمی، سهیل جهان‌بیگلری و حجت‌الاسلام شهاب مرادی به عنوان داوران بخش سریال‌ها نام برد. همچنین محسن یزدی، سلیم غفوری و وحید چاوش نیز داوران بخش مستند این جشنواره هستند.

به گفته‌ی او؛ اختتامیه جشنواره‌ی "سینما و روحانی" در پنج بخش به برگزیدگان جوایزی اهدا خواهد کرد. این پنج بخش عبارتند از: بهترین فیلم از نگاه دبیر جشنواره، بهترین فیلم بلند داستانی، بهترین مجموعه تلویزیونی، بهترین کارگردانی مستند و جایزه ویژه بهترین بازیگر نقش روحانی.