سینمای ایران چگونه به دام شوخی‌های جنسی افتاد؟
رویداد۲۴ چهارمین نشست تخصصی عصر طنز با موضوع نقدی بر فراگیری کمدی جنسی در سینمای ایران عصر روز دوشنبه ۸ مرداد با حضور علی ملاقلی‌پور و صادق فرامرزی در حسینیه هنر برگزار شد.
علی ملاقلی‌پور، کارگردان سینما در ابتدای این نشست در سخنانی گفت: «سینما کاملا مرتبط با ادبیات است و ادبیات هم به صورت غیرمستقیم تحت تاثیر فلسفه است. اصل ماجرا این است وقتی تولید فکر که کار متفکر، ایدئولوگ و فیلسوف است، مشکل پیدا کند، ادبیات بد و ضعیف می‌شود و هنرهایی که باید از آن استفاده می‌کنند، ضعیف می‌شوند.»
او با اشاره به فیلم «اجاره نشین‌ها» افزود: «این اثر، فیلمی است که در حوزه طنز به سطح نمی‌زند بلکه از عمق هم برخوردار است. فیلمنامه این اثر در واقع محصول فکر است. مشکلی که در ادبیات و سینما داریم، عبور سینما از فکر و رسیدن آن به سطح و ابتذال است.»
ملاقلی‌پور با اشاره به تغییر ذائقه‌ها از فیلم‌های فکری و فلسفی به سمت آثار کمدی با شوخی‌های جنسی گفت: «جامعه دهه ۶۰ تحت‌تاثیر فکر بوده و کل دعواهای کف خیابان، دعواهای ایدئولوژیک بوده است، در آن زمان، جریان فکری در سطح جامعه به شدت رشد داشته است و رشد این جریان، موجب شده بود که ساخت فیلم مبتذل در این فضا و شرایط جایی ندارد.ملاقلی پور خاطرنشان کرد: در آن زمان به دلیل اینکه جامعه، آرمانی داشت و فرهنگ غالب به جایی رسیده بود که مردم با هر ایدئولوژی به دنبال آرمانی خاص بودند. در حالی که الان مخالف نظام هم فردی همچون آن مجری فراری، حسینی است و این یک وضعیت کمدی تراژیک است!»
این کارگردان یادآور شد: «سینمایی که به سمت شوخی‌های جنسی می‌رود سینما نیست بلکه در حال از بین بردن فرهنگ جامعه است. این قبیل فیلم‌ها البته از جنبه صنعتی توجیه اقتصادی دارند اما مساله اینجاست که آیا تقاضای جامعه چنین فیلم‌هایی است؟ یا ما در حال نازل کردن تقاضای جامعه هستیم؟ جواب این سوال که چرا فرهنگ در این حوزه از هنر نازل می‌شود، در سینما نیست بلکه برای یافتن پاسخ این سوال باید گلوی متفکران جامعه را بگیریم.»
او با اشاره به فیلم «خجالت نکش» به عنوان یک کمدی سالم تصریح کرد: ماجرا در سینمای امروز کشور برعکس شده و این پخش‌کننده است که به کارگردان و فیلمساز می‌گوید چه چیزی بسازد.
ملاقلی یادآور شد: «مدیریت فرهنگی این است که چند متفکر درست و حسابی پیدا کنیم، نیازهای جامعه را به همراه آنها بررسی کنیم و این موارد را با چند هنرمند مرتبط کنیم تا با هم تعامل کنند، در این صورت است که محصول خوبی از جمله کمدی بیرون می‌آید.»
این کارگردان خاطرنشان کرد: «مساله بعدی این است آنهایی که دغدغه خانواده، اخلاق، انسانیت و شرافت دارند اگر در عرصه سینما با فیلم خوبی روبرو شدند باید مبلغ آن باشند.»
صادق فرامزی دیگر منتقد حاضر در نشست گفت: «اگر بخواهیم یک تعریف کاربردی از ابتذال ارائه بدهیم این است که یک جزئی از یک کل را که می‌توان با آن خیلی سر و صدا درست کرد و می‌توان با آن مخاطبان زیادی و حتی رای خرید انتخاب کنیم و آنقدر به آن پر و بال بدهیم که این جزء حاکم بر کل قضیه شود.»
این روزنامه نگار ادامه داد: «سینمایی که برپایه کلیشه‌های جنسی استوار است در واقع یک بخشی را که دیده می‌تواند با آن مخاطبان را همراه کند آنقدر بال و پر می‌دهد که اصالت فیلم به مسایل و شوخی‌های جنسی داخل فیلم برمی‌گردد.»
فرامرزی خاطرنشان کرد: «تا حدی باید بپذیریم که جامعه در سطوح مختلف خود از ابتذال استقبال کرده است. به عبارتی اگر ابتذال، آن فریب عمومی را به همراه خود نداشت اهمیت خاصی پیدا نمی‌کرد. در این چارچوب ما دو نوع نگاه به سینما می‌توانیم داشته باشیم. نخستین نگاه که دیدی تجاری به سینما دارد و نگاه دوم که تعهدی پشت آن وجود دارد.»
او اضافه کرد: «سینما هم از جامعه تاثیر می‌پذیرد و هم تاثیر می‌گذارد. جامعه فعلی را اگر از بعد اجتماعی نگاه کنیم کاملا در بعد تجاری سازی جلو رفته است. بر همین اساس هم اگر به وضعیت سینماهای کشور نگاه کنیم می‌بینیم که اخیرا و در سالهای اخیر در محیط‌های تجاری احداث می‌شوند.»
