نقطه ضعف استراتژی فشار حداکثری ترامپ چیست؟

 رویداد۲۴ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، شدیدترین تحریم‌ها را علیه ایران و کره شمالی اعمال کرده است. برخی تحلیلگران معتقدند که اگر این تحریم‌ها، نتیجه دلخواه کاخ سفید را محقق نکند، گزینه‌های آمریکا برای مقابله با کشور‌های تحریم‌شده، محدود خواهد شد.

مقامات دولت ترامپ می‌گویند آمریکا قوی‌ترین تحریم‌های تاریخ را علیه ایران اعمال کرده است. کره شمالی نیز از تحریم‌های مشابهی رنج می‌برد. ولی تاکنون، نه ایران و نه کره شمالی، به هیچکدام از درخواست‌های دولت آمریکا پاسخ مثبت نداده‌اند. به همین دلیل این پرسش مطرح شده است که اگر استراتژی اعمال فشار حداکثری اقتصادی بر تهران و پیونگ‌یانگ در نهایت شکست بخورد، ترامپ چه گزینه دیگری خواهد داشت؟

پس از نشست اخیر ترامپ و کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، در هانوی، که به شکست منجر شد، گزارش‌هایی درباره بازسازی یک سایت موشکی در کره شمالی منتشر شده است. هنوز معلوم نیست که آیا این بازسازی، یک تاکتیک مذاکراتی است یا فروپاشی مذاکرات. این سایت، در ابتدا به عنوان نشانه‌ای از حُسن نیت کره شمالی در برابر آمریکا برچیده شده بود. در مورد ایران، نیز به رغم بازگشت تمام تحریم‌های آمریکا، تهران هیچکدام از درخواست‌های واشنگتن را نپذیرفته است.

جیمز دورسی، پژوهشگر ارشد مسائل خاورمیانه، معتقد است که اگر استراتژی فشار حداکثری آمریکا شکست بخورد، ترامپ، به غیر از نوعی اقدام نظامی، گزینه‌های اندکی خواهد داشت. در رابطه با ایران، بازیگران کلیدی جامعه بین المللی برای نجات توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، مصمم هستند. حمایت جامعه بین المللی از ایران، در کنار انعطاف‌پذیری آن، دو گزینه برای آمریکا باقی می‌گذارد: یا از رویکرد حداکثری خود عقب نشینی کند یا اینکه اتخاذ اقدام پنهان یا آشکار نظامی را در نظر بگیرد. غیر از این دو گزینه، آمریکا گزینه‌های اندکی خواهد داشت.

به نوشته دورسی، ترامپ در خصوص کره شمالی، دنبال تغییر رژیم نیست بلکه فقط هسته‌ای‌زدایی کامل کره شمالی را تعقیب می‌کند. اما در برابر ایران، دولت آمریکا سیاست تغییر رژیم را پیگیری می‌کند. لحن مقامات آمریکا، مانند جان بولتون، مشاور امنیت ملی، و مایک پومپئو، وزیر خارجه، این را نشان می‌دهد.

به نوشته دورسی، در حال حاضر به نظر می‌رسد که استراتژی ایران دور زدن تحریم‌ها به هر طریقی، تضمین حمایت مستمر اروپا، چین و روسیه، و صبر کردن تا انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ آمریکا است تا معلوم شود که آیا ترامپ دوباره انتخاب می‌شود یا خیر. بنا به ادعای این کارشناس، ایران امیدوار است که یک رئیس‌جمهور دمکرات در آمریکا روی کار بیاید و به توافق هسته‌ای بازگردد.

دورسی در ادامه به از قول یک کارشناس دیگری افزود یک کارزار فشار فقط زمانی موثر است که زمان کافی داشته باشد. به عبارت دیگر، مورد کره شمالی نشان می‌دهد که هیچ پیروزی سریع و راحتی در این کارزار به دست نمی‌آید. به گفته دورسی، رویکرد چماق و هویج گروه ویژه اقدام مالی (FATF) ثابت کرد که از فشار حداکثری آمریکا هم موثرتر است. چرا که ایران و پاکستان از ترس قرار گرفتن در لیست سیاه، تلاش‌هایی برای تصویب لوایح مربوطه انجام داده‌اند.