شکست واشنگتن در نیویورک/ چرا طرح تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران رأی نیاورد؟
رویداد۲۴تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران طی چند ماه گذشته به دستور کار نخست واشنگتن در میز ایران تبدیل شده بود، دستور کاری که تغییراتی را در ترکیب تیم دیپلماسی این کشور نیز به همراه داشت. مقامهای دولت آمریکا تلاش کردند تا اجماعی را برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران ایجاد کنند؛ رایگیری بر سر پیشنویس قطعنامه ضدایرانی واشنگتن برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران، شب گذشته در شورای امنیت سازمان ملل متحد انجام شد و در نتیجه آن تنها یک کشور به این پیش نویس رای مثبت داد.
نیویورک تایمز با انتشار گزارشی در این باره نوشت: این شکست بیانگر عمق انزوای جهانی آمریکا در قبال ایران است. اما برای دولت ترامپ این رای میتواند مسیر جداگانهای را برای اعمال حداکثری آسیب علیه ایران باز کند.
نیویورک تایمز در ادامه نوشت: روز جمعه هنگامی که شورای امنیت سازمان ملل پیشنهاد آمریکا مبنی بر پیشنویس قطعنامه تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران را رد کرد، با شکست ناخوشایند دیپلماتیک روبه رو شد چرا که حتی قویترین متحدان آمریکا نیز تحت فشارهای آمریکا برای در پیش گرفتن سیاست های تندروانه خودداری کردند.
کلی کرفت، سفیر آمریکا در سازمان ملل جمعه شب در واکنش به رای شورای امنیت به قطعنامه ضدایرانی واشنگتن، تهران را تهدید کرد و گفت: آمریکا حق دارد که از مکانیزم ماشه استفاده کند. در روزهای آینده، به وعده خود برای تمدید تحریم های ایران عمل خواهد کرد. این اقدام می تواند شامل فعالسازی مکانیزم ماشه حتی بدون حمایت متحدان باشد.
مکانیزم ماشه به معنای از سرگیری همه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران از جمله تحریمهای تسلیحاتی و ممنوعیت سفر علیه مقامات ایرانی است که در ماه اکتبر ۲۰۲۰ میلادی منقضی خواهند شد. بر اساس توافق هستهای ایران که در سال ۲۰۱۵ میلادی میان ایران و گروه کشورهای ۱+۵ به امضا رسید، این حق به کشورهای امضا کننده برجام داده شده که در صورت تخطی ایران از تعهداتش از مکانیزم ماشه استفاده کنند، اما بسیاری معتقدند آمریکا از توافق هستهای خارج شده و دیگر عضو این توافق به شمار نمیرود.
نیویورک تایمز در ادامه نوشت: در حالی که رای جمعه شب درباره تحریم های تسلیحاتی ایران بود اما قلب مناقشات میان آمریکا و مخالفانش در شورای امنیت سازمان ملل متحد توافق هسته ای ایران است.
واکنش ایران، چین و آمریکا به شکست واشنگتن
تنها آمریکا و جمهوری دومینیکن به پیشنویس این قطعنامه رأی موافق و چین و روسیه به آن رأی مخالف دادند. در این رأیگیری بقیه اعضای شورای امنیت رأی ممتنع دادند. مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا در واکنش به شکست این کشور در شورای امنیت با صدور بیانیه ای اعلام کرد: شورای امنیت سازمان ملل متحد وظیفه حفظ صلح و امنیت بینالمللی را برعهده دارد. این شورا امروز نتوانست مجموعه مأموریتهای اساسی خود را محقق کند. شورای امنیت قطعنامه معقولی را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ۱۳ ساله ایران رد کرد.
نماینده ایران در سازمان ملل نیز پس از اعلام نتیجه رأیگیری، اعلام کرد که همه کشورها به ویژه اعضای شورای امنیت وظیفه دارند تا با همه توان خود اعتقاد به ارزشها، اهداف و اصول مندرج در منشور ملل متحد را احیا کنند. مجید تختروانچی در سخنانی پس از رأی مخالف شورای امنیت به پیشنویس قطعنامه ضدایرانی آمریکا، گفت: مماشات هرگز در خدمت منافع مشترک بشریت نبوده، بلکه بر عکس، صرفاً قلدرها را جریتر کرده است. همه کشورها به ویژه اعضای شورای امنیت وظیفه دارند تا با همه توان خود اعتقاد به ارزشها، اهداف و اصول مندرج در منشور ملل متحد را احیا نمایند.
ژانگ جون، نماینده چین در سازمان ملل طی اظهاراتی درباره پیشنویس قطعنامه ضدایرانی آمریکا گفت، این پیشنویس در زمینه تحمیل مجدد تحریمها علیه ایران و ادامه سیاست «فشار حداکثری» بوده است که با روح برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازگاری ندارد. وی افزود: اکثریت اعضای شورای امنیت بر این باورند که این تلاش آمریکا فاقد مبنای حقوقی است. چنانچه آمریکا به رغم دیدگاه بینالمللی، به کار خود اصرار ورزد، باز هم محکوم به شکست خواهد بود.
رای ممتنع انگلیس به پیش نویس آمریکا
در میان شرکای آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل، انگلیس به این پیش نویس رای ممتنع داد و اعلام کرد از قبل مشخص بود که این اقدام آمریکا نمی تواند نظر سایر اعضای شورا را به خود جلب کند. انگلیس اعلام کرد به پیشنویس قطعنامه تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران که از سوی آمریکا پیشنهاد شده بود رأی ممتنع داده چرا که مشخص بود این پیشنویس حمایت شورا را به خود جلب نخواهد کرد.
بیشتر بخوانید:جزئیات کمتر شنیده شده درباره «الیوت آبرامز»/ شیوه کار مسئول میز ونزوئلا چگونه است؟
در ادامه بیانیه انگلیس آمده است: انگلیس به پیشنویس این قطعنامه رأی ممتنع داد زیرا مشخص بود که حمایت شورا را به خود جلب نخواهد کرد و مبنایی برای دستیابی به اجماع نخواهد بود و بنابراین نمیتواند به بهبود امنیت و ثبات در منطقه کمک کند. با این وجود، ما آماده همکاری با اعضای شورا و طرفین برجام هستیم تا بتوانیم مسیری را پیش رو داشته باشیم که بتواند حمایت شورا را تأمین کند.
آمریکا اکنون خود را در میان متحدان نزدیک و دیرینه اش نیز تنها یافته است. در شرایطی که زمزمههایی از مذاکرات پشت پرده میان تهران و واشنگتن به وساطت آلمان شنیده می شود، طرفین در تلاش هستند آخرین زورآزمایی های خود را در عرصه دیپلماتیک و جهانی به یکدیگر نشان دهند و مانع از دست بالاتر طرف مقابل شوند، این در حالی است که تهران امیدوار است با شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری پیش روی آمریکا و روی کار آمدن نامزد دموکراتها برجام جان دوباره بگیرد.