استراتژی بایدن درباره ایران
رویداد۲۴ با نزدیک شدن به انتخابات آمریکا یکی از سوالات مهم و جدی این است که پیروزی کدام نامزد این انتخابات به سود ایران است. آیا جو بایدن راه متفاوتی نسبت به ترامپ درباره ایران در پیش می گیرد؟
ترامپ مدعی است که دولت ایران خواستار پیروزی بایدن است اما مقامات ایرانی میگویند فرقی میان دموکراتها و جمهوریخواهان درباره ایران وجود ندارد. از طرف دیگر ترامپ در ماههای اخیر بارها اعلام کرده است که در صورت پیروزی به سرعت با ایران به توافقی جدید می رسد. ادعایی که البته خیلی نمی توان به آن تکیه کرد. ترامپ و جمهوری خواهان همچنان معتقد به فشار حداکثری به ایران هستند اما دموکرات ها میگویند سیاست ترامپ درباره ایران شکست خورده است.
ترامپ می گوید توافق هسته ای بدترین توافق بوده اما دموکراتها و بایدن می گویند در صورت پیروزی به برجام باز خواهند گشت و روش تازهای را در قبال ایران در پیش میگیرند.
موضع ترامپ درباره ایران کاملا روشن است و در داخل ایران هم کمتر کسی امیدوار است که با پیروزی او اتفاق مثبتی رخ دهد، حتی عدهای میگویند اگر ترامپ پیروز شود جنگ نزدیک است. اما امید به پیروزی بایدن و احیای توافق هستهای وجود دارد.
نامزد دموکرات ها روز یکشنبه موضع خود را درباره ایران روشن کرد.
جو بایدن در یادداشتی که در سایت شبکه خبری سی ان ان منتشر شد، تاکید کرد در صورتی که ایران اجرای کامل توافق هستهای را از سر بگیرد، دولت آمریکا در زمان ریاست جمهوری او به برجام باز خواهد گشت.
بایدن نوشت: "زمانی که دونالد ترامپ نامزد ریاست جمهوری بود، وعده توافق بهتری را برای مهار برنامه هستهای ایران میداد و قول داد بر تهران فشار بیاورد تا به رفتار تهاجمی خود در خاورمیانه پایان دهد. مانند بسیاری دیگر از وعدههای آقای ترامپ مشخص شد حرف هایش سخنان تو خالی بوده اند."
به نوشته بایدن، با خروج آمریکا از برجام، تهدید اتمی ایران بیشتر از قبل شده است.
جو بایدن با اشاره به تلاش دولت دونالد ترامپ برای فعال کردن مکانیسم ماشه و باز گرداندن تحریمهای بین المللی ایران گفت: "در یک ماه گذشته مشخص شد سیاست ترامپ در قبال ایران یک شکست خطرناک است. او حتی نتوانست یکی از متحدان آمریکا را با تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران همراه کند. او سپس سعی کرد که به طور یک جانبه تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران را بازگرداند که در نتیجه آن اعضای شورای امنیت متحد شدند تا با این خواسته مخالفت کنند. "
بایدن با اشاره به گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره افزایش ده برابری ذخایر اورانیوم غنی شده ایران نسبت به پایان دوره ریاست جمهوری باراک اوباما نوشت: "سیاست فشار حداکثری ترامپ به نفع رژیم ایران و به ضرر منافع آمریکا بوده است. "
جو بایدن با تاکید بر افزایش تهدید هستهای ایران در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ نوشت: "هیچ دیپلماسی جدی برای معکوس کردن این روند وجود ندارد. دست آخر این که ایران نسبت به زمان آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ به برخورداری از بمب هستهای نزدیکتر شده است."
بایدن با اشاره به لزوم تغییر رویه آمریکا در برابر ایران، راهکارهای خود را در صورت پیروزی در انتخابات فهرست کرده است.
به نوشته بایدن، او خود را در درجه اول به پیشگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای متعهد میداند.
او همچنین وعده داد در صورتی که ایران اجرای کامل توافق هستهای را از سر بگیرد، آمریکا هم به برجام بر میگردد تا گفتگوهای تازه را آغاز کند.
به نوشته بایدن، آمریکا به همراه متحدانش در جهت تحکیم محدودیتهای هستهای و مذاکره درباره دیگر موضوعهای مورد نگرانی اقدام خواهد کرد. به نوشته جو بایدن، از جمله این موضوع ها، تلاش برای آزادی آمریکاییهایی است که به صورت "ناعادلانه" در ایران زندانی شدهاند.
او گفت فشار برای وادار کردن حکومت ایران به پاسخگویی درباره نقض حقوق بشر و محبوس کردن زندانیان سیاسی را افزایش خواهد داد.
بایدن همچنین وعده داد با همکاری متحدان آمریکا برای پایان دادن به تنشهای منطقهای مانند جنگ یمن تلاش کند.
جو بایدن همچنین با تاکید بر ادامه "تحریمهای هدفمند آمریکا علیه نقض حقوق بشر به وسیله حکومت ایران، حمایت آن از تروریسم و فعالیتهای موشکی تهران، "وعده داد تلاش کند تا تحریمهای آمریکا به مقابله ایران با همه گیری ویروس کرونا آسیب نزند."
او همچنین تاکید کرد در نخستین روز ریاست جمهوری اش فرمان منع سفر شهروندان کشورهای عمدتا مسلمان مانند ایران را لغو کند.
او با این حال، بر مقابله با اقدامهای به گفته او بی ثبات کننده ایران علیه متحدان منطقهای آمریکا تاکید کرد.
بایدن گفت آمریکا اطمینان حاصل خواهد کرد که اسراییل از توانایی دفاع از خود در برابر ایران و متحدانش برخوردار است.
جو بایدن در پایان یادداشت خود در سایت سی ان ان نوشت: "اگر ایران در پی تقابل باشد، من برای دفاع از منافع حیاتی آمریکا و نظامیانمان آمادگی دارم. اما اگر ایران نشان دهد آماده دیپلماسی است، منم آماده هستم تا در مسیر دیپلماسی گام بردارم. "
سیاست بایدن همان سیاست اوباماست
دکتر علی بیگدلی در باره اینکه رویکرد بایدن اختلافی با رویکرد اوباما دارد یا نه، به فرارو گفت: "اعتقاد اوباما این بود که با توافق برجام میتوان ایران را وارد فضای بینالمللی کرد، امتیازهایی مانند رفع تحریمها و بی اثر کردن قطعنامهها به ایران داده شود. وقتی ایران وارد فضای بین المللی میشود و از آثار آن برخوردار میشود، رفته رفته از خود نرمش نشان میدهد و به این ترتیب میتوان با استفاده از این فضا، ایران را با تعهدات جهانی بیشتر آشنا کرد."
بیگدلی با اشاره به مفاد برجام که تعهدات ایران را تا سال ۲۰۲۵ مشخص کرده است، گفت اوباما معتقد بود این تاریخ را میتوان در آن زمان مجددا تمدید کرد و زمان تازهای را برای تمدید محدودیتهای ایران مشخص کرد. اما ترامپ به خاطر فشار لابیهای های یهودی ناچار شد از برجام خارج شود."
بیگدلی تاکید کرد سیاست بایدن درباره ایران همان سیاست اوباماست، "او پیشتر در یک مصاحبهای تصریح کرده بود که اگر به پیروزی برسد احیای برجام را از سر میگیرد با این تفاوت که زمان تعهدات ایران افزایش پیدا خواهد کرد و ممکن است تا سال ۲۰۳۰ یا حتی ۲۰۵۰ برجام ادامه یابد. این همان شیوه هوشمندانهای است که بایدن از آن حرف میزند و دموکراتهای می خواهند به آن عمل کنند."
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «در این شیوه تحریمها برداشته میشود ایران وارد فضای بینالمللی میشود، میتواند روابط بانکی، صادرات و واردات، فروش نفت، خرید هواپیما و... داشته باشد. دقیقا همان چیزی که پس از توافق ۲۰۱۵ برجام برای ایران رخ داد. دموکراتها تصور میکنند با ورود ایران به فضای بین المللی و با چشیدن لذت مناسبات بینالمللی توسط مردم و دولت ایران دیگر امکان بازگشت به شرایط قبل برای ایران وجود نخواهد داشت."
او افزود که بایدن میگوید استقرار سیستم خصومت آمیز ترامپ علیه ایران مردم را به شدت تحت فشار قرار داده است، اما موفقیتی برای آمریکا درپی نداشته است و دولت ایران از مواضع خود عقبنشینی نکرده است.
بیگدلی با اشاره به مصاحبهای از اوباما در استرالیا گفت: «اوباما معتقد بود ایران و آمریکا باید هر دو یکدیگر را بپذیرند. آمریکا نمیتواند با خصومت و جنگ از ایران بخواهد شرایط را تغییر دهد. منظور اوباما از شرایط هم بحثهای حقوق بشری ایران در داخل کشور، مسئله موشکها و دخالت در امور منطقه است. اوباما معتقد بود که با دادن امتیازاتی به ایران میتوان این موارد را هم مطالبه کرد، ولی در فضای خصومتآمیز نمیتوان به نتیجه رسید.»
بیشتر بخوانید: ممکن است نتانیاهو ترامپ را پیش از انتخابات وارد جنگ با ایران کند؟
این استاد دانشگاه درباره انتقادات جمهوری خواهان به روش اوباما و بایدن، گفت: «مسئله این است که پس از توافق هستهای ایران زمان زیادی نداشت که رویکرد خود را نشان دهد. سال ۲۰۱۵ توافق صورت گرفت و سال ۲۰۱۷ هم ترامپ از برجام خارج شد. با خروج ترامپ و تحریمهای یک جانبه فضا برای ایران اصلا مناسب نبود، باید اجازه داده شود ایران صادرات نقتش را بدون مشکل انجام دهد، صاحب پول شود و بتواند روابط بانکی و اقتصای کاملی با جهان داشته باشد. اگر جمهوریخواهان میگویند استراتژی اوباما ناموفق بوده است باید گفت استراتژی ترامپ هم کاملا ناموفق بوده است.»
او با تاکید بر اینکه به نظر میرسد استراتژی دموکراتها درباره ایران بهتر بود، گفت: «آنها معتقد بودند ما به جای اینکه از ایران بخواهیم اول سیاست موشکی و منطقهایاش را اصلاح کند بعد امتیاز بگیرد، ابتدا به ایران امتیاز میدهیم و بعد در فضای دوستانه خواستار اصلاح سیاستهایش شویم.»