تداوم مرگ و میر تلخ پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله

رویداد۲۴ تلفات پرندگان هر روز در میانکاله افزایش می‌یابد و این گونه‌های زیبا در دامان پرمهر بهشت پرندگان و سربه زیر، زیر بال هاریال صدایشان در گلو خفه می‌شود و سایه شوم مرگ بر آب حیات بخش تالاب سایه می‌گستراند.

بوتولیسم قصه دوساله ای است که تاکنون ۵۰ هزار بال پرنده بیگانه را به کام مرگ کشانده است و ورود پساب‌ها، سموم کشاورزی و از همه مهمتر خشکی، این فاجعه شوم را امسال هم تکرار کرده است.

از نیمه بهمن ماه ۱۳۰۰ لیتر در ثانیه آب برای احیای میانکاله رهاسازی شد اما این آبرسانی قطره چکانی دردی از دردهای بی شمار تالاب دوا نخواهد کرد.

وسعت خشکی تالاب بالا است

حسینعلی ابراهیمی مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به اینکه چرا اقدامی برای احیای تالاب نمی‌شود، با بیان اینکه اقدام شده اما باید بپذیریم که وسعت خشکی تالاب بالا است، افزود: با این اقدامات تالاب احیا نمی‌شود بلکه باید در سطح ملی به کمک ما بیایند.

وی با اظهار اینکه در حال حاضر با پیگیری‌های استان آب سد گلورد رهاسازی شده و ۱۳۰۰ لیتر آب در ثانیه به تالاب رسیده است، افزود: برای مطالعه انتقال آب از مصب رودخانه نکارود نیز اعتبار گذاشته شده است.

ابراهیمی با عنوان اینکه طرح‌هایی نظیر برای لایروبی سه کانال از جمله خزینی و اشوراده استان گلستان، امور آب مطالعاتی انجام داده است، افزود: این طرح‌ها در کارگروه ویژه تالاب میانکاله مصوب شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران یادآور شد: ستاد ملی احیای تالاب‌ها به ریاست معاون اول رئیس جمهور موضوع احیای تالاب را پیگیری می‌کند و باید کارهای احیای تالاب به سرعت اجرایی شود.

وی با اظهار اینکه یکی از علت‌های تلفات پرندگان بوتولیسم اعلام شده است، افزود: این به آن معنا نیست که علت یابی تمام شده بلکه همچنان مطالعه برای علت دقیق و یا علت ثانویه در دست انجام است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران یادآور شد: موضوع تلفات پرندگان تمام شده نیست وهمچنان بررسی علت‌های ثانویه تلفات از سوی دامپزشکی در حال انجام است.

ابراهیمی خشک شدن تالاب را از جمله عوامل فاجعه بار تلفات پرندگان بیان کرد و گفت: حتی نگران آن هستیم که در آینده اتفاقات جدید و بدتری نیز رخ دهد بنابراین تمام تلاش را باید معطوف به احیای تالاب کنیم.

وی با اظهار اینکه ۸۰۰ کیلومتر انهار وکانال های منتهی به تالاب لایروبی شده است، افزود: این کارها در حد توان استان انجام شده و اعتبار آن از ردیف ملی تأمین شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران یادآور شد: باید طرح جامعی با تصویب ستاد ملی احیای تالاب‌ها اجرایی شود نظیر اتفاق و طرحی که ارومیه انجام شد تا شاهد احیای کامل تالاب میانکاله و خلیج گرگان باشیم.

در عین حال مهدی رازجویان معاون هماهنگی استانداری مازندران با اظهار اینکه به دلیل کمبود آب میانکاله شاهد مرگ پرندگان بودیم، احیای آن را ضروری دانست و گفت: بخشی از آب سد گلورد به تالاب با احداث کانال رهاسازی شده است.

وی با توجه به اهمیت تالاب میانکاله و محیط زیست خواستار اتخاذ طرح جامع برای احیای این تالاب شد و احداث شبکه‌های انتقال آب و لایروبی کانال‌ها را ضروری دانست.

آب منطقه‌ای مازندران متولی رهاسازی آب برای احیای تالاب میانکاله است و آب رهاسازی شده باید پس از سیراب کردن دشت‌های حاشیه به تالاب برسد و این مقدار نمی‌تواند کام تشنه تالاب را تر کند.

۱۳۰۰ لیتر آب به تالاب رسید

مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه با احداث شبکه‌های آبیاری امکان انتقال آب بین حوزه‌ای را فراهم کردیم، گفت: با استفاده از شبکه تجن ورهاسازی آب از گلورد، آب را در مسیر شبکه گلورد و تالاب میانکاله تزریق کردیم.

وی از رهاسازی ۱۳۰۰ لیتر آب در ثانیه برای احیای تالاب میانکاله خبر داد و گفت: رهاسازی آب از نیمه بهمن ماه از سد گلورد آغاز شده است.

وی با اظهار اینکه رهاسازی آب به منظور نجات پرندگان وارد تالاب شده است، افزود: در حال حاضر دو مترمکعب آب از طریق سد انحراف نکارود انجام شد و با ۴۰ کیلومتر کانال اصلی و ۱۰ کیلومتر زهکشی، آب وارد تالاب می‌شود.

یخکشی ادامه داد: دو زهکش التیه و شهید آباد در شرق استان به ظرفیت ۱۵ مترمکعب نیز احداث شد که این زهکش ها آب را پس از هر بارندگی به میانکاله منتقل می‌کند.

اولین نمونه‌های تلفات پرندگان در میانکاله ۱۸ دی ماه ثبت شد اما محیط زیست از چهارم بهمن ماه اقدام به اطلاع رسانی درباره تلفات کرده است و این درحالی که هر روز شماری از پرندگان تلف شده توسط لاش خورها و پرندگانی نظیر عقاب و غیره بلعیده می‌شود.

حر منصوری کارشناس و فعال محیط زیستی با اشاره به اتفاق شوم تالاب میانکاله که از آن به عنوان مرگ صورتی یاد می‌کند، می‌گوید وقتی برای نمونه برداری رفتار فلامینگوها به تالاب میانکاله رفتم، متوجه حضور عقاب‌های دریایی دم سفید شده بودم که به نظرم غیرعادی آمده بود.

وی با بیان اینکه لاشه چنگرها و فلامینگوی بالغ دلیل حضور عقاب‌ها بوده است، می‌گوید سال قبل بوتولیسم ۵۰ هزار پرنده را به کام مرگ کشاند و این فاجعه امسال نیز تکرار شده است.

میزان تلفات پرندگان بیش از آمارهای محیط زیست است

وی با اظهار اینکه نحوه آمارگیری محیط زیست جمع آوری فیزیکی پرندگان تلف شده است، اما پرنده‌های لاشه خواری نظیر عقاب دریای دم سفید، کامایی ها، کلاغ‌ها و دیگر جانداران لاشه خوار میزانی از پرنده‌های تلف شده را قبل از محیط زیست پیدا کرده و از آن تغذیه می‌کنند.

منصوری یادآور شد: همچنین تعدادی از پرنده‌ها قبل از مرگ توسط اشخاص سودجو ذبح وروانه بازار می‌شود و با توجه به حقایق وبررسی میدانی و جامدن پرها و استخوان‌ها، میزان تلفات پرندگان بیش آمارهای محیط زیست است.

وی افزود: ۱۸ دی ماه اولین نشانه‌های یک پیشامد بد در میانکاله مطرح می‌شود در حالی که چهارم بهمن خبر تلف شدن ۵۰۰ قطعه پرنده ذهن مردم محلی، فعالان محیط زیست را می‌خراشد.

این فعال محیط زیستی با اظهار اینکه هر ساله رسوب زیادی وارد تالاب می‌شود، افزود: در قسمت غربی تالاب، تمام نهرها، رودخانه‌ها و بخش‌های سیل گیر که آب را وارد میانکاله می‌کردند عریض وعمیق شدند و شرایط را برای ورود روسبات فراهم کردند.

وی با اشاره به ورود سموم کشاورزی همراه با فاضلاب به میانکاله بر لزوم حفظ حق آبه تالاب تاکید کرد و گفت: در برخی از مناطق بین ۵۰ تا ۶۰ سانتی متر رسوب وجود دارد که شرایط را برای بوتولیسم فراهم کرده است.

خشکی ۲۵ درصدی خلیج گرگان و تالاب میانکاله در ضلع غربی شهرستان‌های گلوگاه و بهشهر، خطر تشکیل کانون بوتولیسم و مرگ پرندگان را در تالاب میانکاله تقویت کرده است و یکی از زیستگاه‌های مهم پرندگان کشور و منبع تأمین کننده آب‌های زیرزمینی منطقه در حال از بین رفتن است و این اتفاق تبعات منفی فراوانی در آینده خواهد داشت.

با وجود مصوباتی که برای احیای تالاب میانکاله در استانداری تشکیل شد به نظر می‌رسد عزم ملی برای احیای تالاب میانکاله و خلیج گرگان وجود ندارد و هر روز شماری از بال‌های زیبای پرندگان در این تالاب از چرخه حیات حذف می‌شود.

طبق اعلام محیط زیست تاکنون بیش از شش هزار بال پرنده مهاجر آبزی در تالاب میانکاله تلف شدند.