روابط تهران و ریاض در دوران ریاست جمهوری رئیسی به کدام سو میرود؟
رویداد۲۴ الخلیج آنلاین نوشت: این روزها نگاهها متوجه روابط عربستان و ایران است و اینکه در سایه انتخاب رئیسی بعنوان رئیس جمهور ایران، این روابط به کجا خواهد رسید؟ بویژه آنکه دو کشور اخیرا مذاکراتی را در پایتخت بغداد آغاز کرده بودند.
در ادامه این مطلب آمده است: پس از پیروزی ابراهیم رئیسی، سوالاتی در مورد تاثیر رسیدن یک اصولگرا به ریاست جمهوری ایران، روی مذاکرات بین ریاض و تهران مطرح میشود.
با اینکه چهار دولت عربی حاشیه خلیج فارس منطقه به رئیس جمهور منتخب ایران تبریک گفته اند، عربستان و بحرین تا کنون از ارسال پیام تبریک به رئیسی خودداری کرده اند.
اما رئیسی در اولین سخنرانی رسمی خود پس از پیروزی در انتخابات تصریح کرد ممانعتی با بازگشت روابط دیپلماتیک با عربستان و بازگشایی سفارت در دو کشور ندارد، ضمن اینکه بر ضرورت توقف جنگ در یمن تاکید کرد.
رئیسی گفت: «از تقویت روابط با تمام دولتهای جهان استقبال میکنیم و دولتهای همسایه، در رأس اولویتهای ما هستند. ایران اهتمام زیادی به روابط خوب با دولتهای همسایه دارد».
وزیر خارجه ایران، محمد جواد ظریف هم در جریان حضور در یک نشست دیپلماتیک در ترکیه تصریح کرد کشورش آماده بازگرداندن سفیر خود به ریاض است.
بیشتر بخوانید: آیا روابط تهران-ریاض در زمینهی انرژی میتواند به درگیری عربستان با ایران پایان دهد؟
در خصوص بحران یمن، رئیس جمهور منتخب ایران که یک ماه و نیم دیگر دولت به او واگذار میشود، گفت: «عملیات نظامی و جنگ در یمن به سرعت باید پایان یابد و این ملت یمن است که شکل حکومت و سرنوشت خود را مشخص میکند». رئیسی همچنین خواستار توقف دخالتهای نظامی و سیاسی عربستان در یمن شد.
حسین ایبش، پژوهشگر اندیشکده دولتهای خلیج فارس در واشنگتن، درباره تاثیر روی کار آمدن رئیس جمهور جدید ایران بر رابطه با دولتهای همسایه، بر نقش سیاستگذاری رهبر جمهوری اسلامی تاکید میکند و میگوید: رئیس جمهور و وزیر خارجه در ایران شیوه تعامل با دولتهای همسایه را طبق چارچوب کلی مشخص میکنند که رهبری وضع میکند.
عادل المسنی، کارشناس سیاسی معتقد است که در سایه حضور رئیس جمهور جدید در ایران، هیچ تغییری در روابط بین تهران و ریاض ایجاد نمیشود و تاخیر ریاض در تبریک گفتن به رئیسی، در چارچوب سیاست کلی عربستان، مبتنی بر درنگ و تامل است، همانطور که در مورد برخورد ریاض با جو بایدن نیز شاهد این سیاست بودیم.
وی در گفتگو با الخلیج آنلاین گفت: کلیدهای سیاست خارجی ایران در دستان رهبری است و تلاشها برای مهار درگیری از سوی ریاض و تهران ادامه مییابد. همچنانکه واشنگتن تمایل واضحی به پایان درگیری در یمن و رسیدن به توافقی با ایران دارد و این دو مساله مهم تنها با سرد شدن آتش درگیریهای منطقهای ممکن میشود، به همین دلیل است که عربستان و ایران به دنبال تعامل دوستانه با یکدیگر هستند.
محمود علوش، پژوهشگر مسائل منطقهای در این باره میگوید: رئیس جمهور ایران، اصلاح طلب باشد یا اصولگرا، از اختیارات مشخصی برخوردار است و این اختیارات در حدی نیست که با تغییر رئیس جمهور، سیاست ایران تغییر کند.
مذاکرات غیر علنی
ماههای اخر ریاست جمهوری روحانی، شاهد آرامشی از سوی تهران و ریاض بود، همانطور که، ولی عهد سعودی در اواخر آوریل گذشته در مورد برقراری روابط مستحکم با ایران بر اساس حسن هم جواری، اظهار تمایل کرد.
در این باره وزارت خارجه ایران بارها در مورد برقراری ارتباط با عربستان سعودی ابراز تمایل و تاکید کرده است که دو کشور میتوانند منافع خود و منطقه را با همکاری یکدیگر محقق کنند.
برهم صالح رئیس جمهور عراق در ۵ میگذشته اعلام کرد که کشورش میزبان نشستی بین مسئولان سعودی و ایرانی بوده است. در همین رابطه، وزیر خارجه ایران در سفری که اواخر آوریل به مسقط داشت اعلام کرد چارهای جز توقف جنگ یمن و رفع محاصره صنعاء توسط ائتلافی که توسط ریاض رهبری میشود، نیست.
مسقط از روابط خوبی با این دو دشمن بزرگ بهرهمند است و تمام تلاش خود را برای نزدیک کردن دیدگاههای آنها خواهد کرد، اما مساله اینجاست که به ندرت از جزییات تحرکات دیپلماتیک خود صحبت میکند.