طرح غربالگری، هیچ کمکی به افزایش جمعیت و میل به بارداری نمی‌کند/ نیازهای مردم در طرح دیده نشده است

رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: از چندماه قبل بحث ممنوعیت و اجباری بودن غربالگری در دوران بارداری از سوی مجلس شورای اسلامی مطرح شد، طرحی که سروصدای زیادی به پا کرد و مخالفان بسیار زیادی هم داشت. این طرح در راستای افزایش جمعیت و جلوگیری از سقط مطرح شده است.  

هم‌اکنون زنان باردار در دوران بارداری خود و در هفته ۱۱ الی ۱۴ بارداری آزمایش غربالگری انجام می‌دهند تا مشکلات کوروموزمی و تمامی نواقصی که دارند در آن مشخص می‌شود و اگر غیرقابل درمان باشد، با تشخیص پزشک جنین سقط می‌شود.  

این طرح نیز باعث شد تا بسیاری از زنان باردار نگران وضعیت جنین خود باشند و جامعه پزشکی نیز از به دنیا آمدن کودکان ناقص و عقب افتاده به دلیل عدم غربالگری، انتقاد کنند. هرچند که این طرح هنوز به قانون تبدیل نشده است، اما همچنان موجی از نگرانی را به همراه دارد.  

طرح غربالگری اکنون در مجلس در حال بررسی است و اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اعلام کردند که این طرح در کمیسیون اصل ۸۵ توسط نمایندگانی از همه کمیسیون‌ها در حال بررسی است تا به نتیجه قاطع و قانع کننده‌ای در خصوص آن برسند.  

دکتر شیرین نیرومنش جراح و متخصص بیماری‌های زنان به رویداد۲۴ می‌گوید: غربالگری در سراسر دنیا بیش از ۲۰ سال است که انجام می‌شود، برای تشخیص اختلالات کروموزومی که شایع‌ترین آن سندروم داون است. عمدتا یک سونوگرافی است که بین هفته ۱۱ تا ۱۴ انجام می‌شود که در آن سن و رشد جنین بررسی می‌شود و آزمایش به آزمایشگاه منتقل می‌شود تا بررسی‌های دقیق صورت بگیرد. سپس یک آزمایش خون انجام می‌شود که علاوه بر تشخیص خطر سندروم داون، اختلال کرومزوم‌های ۱۳ و ۱۸ که علائم شدیدتری دارند و احتمال مسمومیت بارداری را افزایش می‌دهند نیز تشخیص داده می‌شود.

وی ادامه داد: اگر جواب غربالگری مشکوک باشد، پزشک غربالگری دوم را تجویز می‌کند که در هفته ۱۶ صورت می‌گیرد. این یک تست چهارگانه است که فقط با یک آزمایش خون مشخص می‌شود و در این آزمایش خطر نقایص مغز و نخاع تشخیص داده می‌شود و به پزشک نشان می‌دهد که آیا نیاز به بررسی‌های بیشتر است یا نه. اگر جنین مشکوک به اختلالات بود، گاهی از آزمایش‌های دی ان‌ای از جنین یا آمینیو سنتز که از مایع دور جنین استفاده می‌شود و تمام اختلالات کروموزمی را می‌توان تشخیص داد. این کار باید توسط افراد باتجربه انجام شود، زیرا اگر پزشکان متخصص این کار را انجام دهند، خطر سقط بر اثر آمینیو سنتز کاهش و به زیر ۱ درصد می‌رسد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه با با آزمایش غربالگری هم اختلالات کوروموزمی و هم نواقص جنین مشخص می‌شود، گفت: یک سونوگرافی در ۱۸ هفتگی انجام می‌شود که بسیار دقیق سرتاپای جنین را نشان می‌دهد. برخی از جنین‌ها اختلالات کوروموزمی ندارند، اما ممکن است یکسری نواقص در سر، مغز، مخچه، ستون فقرات، قبل، سیستم گوارش، اندام‌ها و ... داشته باشند که در این آزمایش نشان داده می‌شود. مطابق قوانینی که تاکنون بوده، اگر قبل از حدود ۱۸ الی ۱۹ هفته نواقص جنین مغایر با حیات و اختلال کروموزومی شاخص که عسر و حرج برای خانواده به همراه داشت، قانونا اجازه سقط داده می‌شد. اما اخیرا با طرح مجلس برای بررسی ممنوعیت اجبار غربالگری همه این موارد زیر سوال رفته است.

این متخصص فلوشیپ پریتانولوژی می‌گوید: در جامعه زایمان تولد کم شده و علت اصلی آن مشکلات اقتصادی و اجتماعی است. برای همه مردم مشخص است که چه مشکلاتی وجود دارد. اگر مسائل اولیه و ابتدایی زندگی برای مردم مانند اقتصاد مناسب، تغذیه خوب، آرامش، آینده روشن و ... برای مردم تامین شود مردم نیز طبیعتا تمایل به فرزندآوری خواهند داشت. بسیاری از مردم تمایل دارند بچه‌دار شوند، اما زمانی که می‌بینند شرایط روز به روز سخت‌تر می‌شود، طبیعی است که مردم برای بارداری دست نگه می‌دارند. متاسفانه کسانی که می‌خواهند سقط انجام دهند، اصلا به مرحله غربالگری نمی‌رسند و به دلیل شرایط موجود، به محض اینکه متوجه بارداری می‌شوند، خودشان بدون مشورت با دکتر، با دارو جنین را سقط می‌کنند. مسئولین باید به نیاز‌های مردم برای بچه‌دار شدن توجه کنند.

این پزشک معتقد است با پایین آوردن سطح مراقبت‌های بارداری و ممنوعیت غربالگری، هیچ کمکی به افزایش جمعیت و میل به بارداری نمی‌کند و تصوری کاملا اشتباه است. همه می‌خواهند بچه سالم و زندگی راحتی داشته باشند. اکنون بچه‌های سالمی که به دنیا می‌آیند در جامعه از امکانات کافی برخوردار نیستند. حالا شما فکر کنید یک خانواده بچه عقب‌افتاده هم داشته باشد که نیاز‌های بسیار زیادی دارد که هزینه مالی بالایی را برای خانواده‌ها به همراه دارد. نگهداری یک بچه عقب‌افتاده برای خانواده و جامعه و دولت هزینه سنگینی تحمیل می‌کند.

وی ادامه داد: من امروز یک مراجعه کننده داشتم که ۳۹ ساله بود و خواهان بارداری بود، اما می‌گفت آیا بیماری‌ها در زمان بارداری مشخص می‌شود و اگر مشکلی داشت می‌توانیم ختم بارداری داشته باشیم یا نه! این‌ها نگرانی مردم است. اگر مدیران و تصمیم‌گیران مردم را همانند خانواده خود در نظر بگیرند، قطعا بهترین تصمیم را می‌گیرند.