بررسی ادعای رویترز؛ کمبود آرد و گندم جدی است؟
رویداد۲۴ برخی کارشناسان معتقدند عدم مدیریت صحیح در زمینه بحران خشکسالی، خرید تضمینی گندم و سفارش به موقع برای واردات این کالای اساسی، ممکن است امنیت غذایی کشور را به خطر اندازد.
به گفته آنها، مدیریت ناکارآمد در این زمینه‌ها، هم معیشت کشاورزان و روستائیان را نشانه رفته است و هم می‌تواند در آینده نه چندان دور، امنیت غذایی، روانی و سیاسی جامعه را به چالش بکشد.
در همین زمینه، یک کارشناس کشاورزی، «فرافکنی» را عامل اصلی چالش احتمالی پیش رو، در زمینه کمبود گندم و آرد می‌داند.
به گفته فاطمه پاسبان، مدیران عادت کرده‌اند در توجیه دلایل این شرایط، انگشت اتهام را به سمت پیامدهایی از جمله خشکسالی، کم‌آبی و قاچاق بگیرند.
او می‌گوید: این در حالی است که همان پیامدها نیز به نوبه خود، نتیجه مدیریت ناکارآمد و برنامه‌ریزی نادرست حاکمیت بوده‌اند.
زمزمه کاهش تولید گندم از ابتدای سال
پاسبان می‌افزاید: در چنین شرایطی تقریبا از همان ابتدای سال ۱۴۰۰، احتمال کاهش تولید و کمبود گندم وجود داشت؛ مهم‌ترین دلیل آن هم قیمت پایینی بود که برای خرید تضمینی آن اعلام شد.
بر اساس توضیحات او، نرخ خرید تضمینی هزینه تولید را پوشش نمی‌دهد و معاش کشاورزان را تامین نمی‌کند؛ در نتیجه برخی به قاچاق روی آورده‌اند.
این کارشناس کشاورزی می‌افزاید: افزایش تورم فزاینده اقلام خوراک دام نیز انگیزه‌ای شده است که گندم‌کاران محصول خود را به این بازار وارد کنند.
تغییر اراضی و انصراف از تولید
به گفته پاسبان، تصمیمات اتخاذ شده حاکمیت برای تعیین قیمت تضمینی، انگیزه تولید را کاهش داده است.
او می‌افزاید: اکنون، در مواردی حتی تغییر کاربری اراضی یا منصرف شدن از تولید نیز دیده می‌شود.
بیتوجهی به هشدارها
این کارشناس کشاورزی می‌گوید: حداقل از خرداد سال جاری، هشدارهای گوناگونی در خصوص کمبود گندم از طرف کارشناسان و سازمان‌های غیردولتی مطرح و منتشر شد.
به گفته پاسپان، مضمون همه آنها این بود که «با توجه به عوامل موثر مانند تعیین قیمت و میزان برداشت، به واردات گندم نیاز پیدا می‌کنیم و میزان واردات گندم بایستی توسط کارشناسان تعیین شود».
اما توجهی به این هشدارها نشد.
بیشتر بخوانید: افزایش ۵۰ درصدی قیمت نان در تهران/ چرا دولت در اعلام نرخ مصوب گرانی نان پنهان کاری می‌کند؟
تهدید امنیت غذایی و بروز تنش‌های اجتماعی
او در ادامه این پرسش را مطرح می‌کند که دلیل این بیتوجهی چه بود که باعث شد امروز زمزمه کمبود گندم و آرد برای غذای اصلی مردم شنیده شود؟
پاسبان، معنا و پیامد احتمالی این زمزمه‌ها را تهدید امنیت غذایی، بروز تنش‌های اجتماعی و تهدید امنیت روانی و سیاسی در جامعه می‌داند.
شیوه مدیریت کارآمد در تامین گندم
این کارشناس کشاورزی معتقد است: مدیریت کارآمد، از قبل با روش‌های علمی و آینده‌نگری، میزان تولید گندم را پیش‌بینی می‌کند و برای تامین مازاد تقاضا، برنامه‌ریزی لازم را انجام می‌دهد.
به گفته او، این برنامه باید بر حسب بازار جهانی که چه موقع گندم به بازار عرضه می‌شود و قیمت چقدر است، تدوین شود.
بی‌عدالتی در حق روستائیان
پاسبان در عین حال بیتوجهی به بحران خشکسالی و عدم مدیریت صحیح منابع مالی را نوعی بی‌عدالتی در حق روستائیان می‌داند.
او تاکید می‌کند: کم‌آبی، خشکسالی، فرونشست زمین و تغییر اقلیم، پدیده‌هایی است که زندگی روستایی و امنیت معیشتی و غذایی کشور را به مخاطره انداخته است.
جبران سیاست‌های نادرست
به گفته پاسبان، دولت و حاکمیت باید با خردورزی، همه سیاست‌های نادرست خود را که هزینه آنها به کشاورزان و روستائیان تحمیل شده است، جبران کند.
همچنین نهادهای دیگری همچون آستان قدس رضوی که توان اقتصادی بالایی دارند نیز باید به کمک مردم بشتابند و از تولید و اشتغالزایی حمایت کنند.
