تاملی بر نحوه مشارکت افرادی که نظام و رهبری را قبول ندارند

رهبر معظم در بیانات خود، در حین دعوت همگان برای حضور در انتخابات، دو دسته از افراد را به صورت ویژه نام می برند.دسته اول، کسانی که نظام را قبول ندارند و دسته دوم، کسانی که شخص رهبری را قبول ندارند.

معظم له حضور این دو قشر در کنار دیگر اقشار مردم و در نتیجه حضور حداکثری در انتخابات را موجب حفظ کشور، افزایش اعتبار و تقویت نظام جمهوری اسلامی و پایداری و ماندگاری آن می دانند.

در رابطه با این موضوع، نکاتی به نظر می رسد که طرح آنها خالی از فایده نخواهد بود.

1- افرادی که نظام و رهبری را قبول ندارند به دو گروه تقسیم می شوند.گروه نخست،شامل افرادی  است که از سر عناد و دشمنی، پذیرای نظام و رهبری آن نیستند و علاوه بر اینکه خیرخواه کشور و مردم نیستند در تقابل با اکثریت جامعه و افق های پیش روی نظام، قدم بر می دارند.

گروه دیگر، افرادی را شامل می شود که به رویه حرکتی نظام و نحوه رهبری آن، انتقاد دارند و انتقاد آنان، ناشی از خیرخواهی و دلسوزی است و به دلیل نادیده گرفتن و طرد آنان، تبدیل به عناصر بی تفاوت نسبت به انتخابات و آینده نظام شده اند و ضمن پرهیز از مشارکت سیاسی، در زمره کسانی قرار گرفته اند که گویا نظام و رهبری را قبول ندارند. لذا به نظر می رسد منظور رهبری نظام از افرادی که نظام و رهبری را قبول ندارند افراد گروه دوم باشد.

2- در فرمایشات رهبری معظم، نتایج حضور حداکثری؛ که برآمده از تلفیق مشارکت اقشار مختلف مردم وگروه مذکور است مطرح شده است. اما نکته حائز اهمیت، نحوه ایجاد رغبت برای افرادی است که با اوصاف گفته شده در بند 1، نظام و رهبری را قبول ندارند.

در قانون جمهوری اسلامی ایران، شرایطی برای کاندیداتوری در انتخابات مدون شده است که اعتقاد و التزام به نظام جمهوری اسلامی ایران و ابراز وفاداری به قانون اساسی و اصل ولایت مطلقه فقیه از مهمترین آنهاست. لذا افراد مورد اشاره، امکان کاندیداتوری در انتخابات و مشارکت در آن از این طریق، برایشان فراهم نیست. اما مسیر دوم برای مشارکت در انتخابات، حضور در صحنه انتخاب کاندیداها و انداختن آراء در صندوق های اخذ رای است. بنابراین به نظر می رسد منظور از مشارکت افرادی که نظام و رهبری را قبول ندارند حضور در پای صندوق رای است.

3- با توضیحات بیان شده، اگر افراد فوق الاشاره بخواهند در انتخاب کاندیداها، مشارکت کنند به چه کسی رای خواهند داد؟آیا نفس حضور را کافی می دانند ولو اینکه رای سفید بیندازند؟ یا اینکه با بررسی شرایط و به صورت هدفمند، رای خواهند داد؟ 

آنچه به قطعیت نزدیک است این موضوع است که افراد مذکور، به شرطی در انتخابات شرکت می کنند که از کاندیداهای موجود، افرادی باشند که برخی از شعارها و عملکرد گذشته آنان، به افکار و ایده های فرد رای دهنده نزدیک باشد. فردی با خصوصیات فوق الاشاره که به تعبیر رهبری معظم، نظام و رهبری را قبول ندارد و در عین حال، از او خواسته شده در انتخابات، حضور یابد و رای بدهد و موجب اعتلای نظام بشود، مطمئنا اگر افراد مناسب  دارای شرایط مدنظرش را در لیست تایید صلاحیت شده ها نبیند در انتخابات شرکت نخواهد کرد.به نظر می رسد این قسمت ماجرا، به شورای نگهبان مربوط می شود که می تواند زمینه مشارکت حداکثری را فراهم نماید. شورای نگهبان، اگر طبق قانون عمل نماید و با وسعت نظر، صلاحیت کاندیداها را مورد بررسی قرار دهد و به حرف و حدیث های غیر مستند، توجه ننماید و افراد باصلاحیت را تایید نماید، علاوه بر حضور اقشار مختلف مردم و حامیان جناح های سیاسی موجود، افرادی که نظام و رهبری را قبول ندارند نیز در انتخابات حاضر خواهند شد. اما اگر به صورت سلیقه ای در احراز صلاحیت ها عمل شود و افراد رد شده، به صورت مصداقی و عینی به بند قانونی عدم احرازشان، ارجاع داده نشوند و اقناع لازم در جامعه، حاصل نشود علاوه بر اینکه افرادیکه نظام و رهبری را قبول ندارند در انتخابات شرکت نمی کنند بلکه بخشی از دیگر اقشار مردم هم در انتخابات، حاضر نخواهند شد که چنین تجربه ای، در برخی انتخابات های گذشته بدست آمده است. لذا به نظر می رسد شرط حضور در انتخابات برای افرادی که به تعبیر رهبری معظم، نظام و رهبری را قبول ندارند تایید صلاحیت گسترده افراد با صلاحیت و افراد منتقد به برخی سیاست های اعمالی و خواهان اصلاح رویه جاری، جهت ایجاد رغبت برای مشارکت حداکثری می باشد.

محمد مهدی تولایی- کارشناس مسائل سیاسی