شناسایی ۶۸ مبتلا به وبا تاکنون/ علائم، نحوه تشخیص و درمان

رویداد۲۴ به گزارش ایسنا، وبا یک عفونت اسهالی حاد است که توسط باکتری ویبریو کلرا ایجاد می‌شود. این بیماری اغلب به دنبال خوردن آب یا مواد غذایی آلوده به باکتری ویبریوکلرا ایجاد شده و عموما با دسترسی ناکافی به آب آشامیدنی ایمن و سیستم مناسب جمع آوری فاضلاب ارتباط دارد. بیماری وبا هنوز در دنیا به عنوان یک تهدید برای سلامت عمومی محسوب می‌شود. بر اساس تخمین محققین سالانه بین ۱.۳ تا چهار میلیون نفر در دنیا به این بیماری مبتلا و بین ۲۱ هزار تا ۱۴۳ هزار نفر جان خود را از دست می‌دهند. باید توجه کرد که با درمان صحیح و مناسب، میزان کشندگی بیماری وبا می‌تواند حتی به کمتر از یک درصد کاهش یابد.  

در عین حال از ابتدای سال جاری تا پنجم شهریور ماه، ۶۸ مورد ابتلا به وبا از ۶ استان کردستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، بوشهر، کرمان و قم شناسایی و گزارش شده است که حدود ۸۸ درصد موارد ابتلا مربوط به دو استان کردستان و کرمانشاه بوده است. ۴۳ مورد ابتلا به وبا مربوط به استان کردستان، ۱۷ مورد کرمانشاه، ۲ مورد در آذربایجان غربی، یک مورد بوشهر، ۲ مورد جیرفت، یک مورد کرمان و ۲ مورد در قم گزارش شده است. البته موردی از فوت تا کنون گزارش نشده است.

بنابر گزارش مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، اگر چه در بین بیماران کودک یک ساله و سالمند  ۸۲ ساله نیز وجود دارد اغلب مبتلایان در سنین بین ۳۰ تا ۶۰ سال هستند که حدود ۷۳ درصد موارد را شامل می‌شوند.

حدود ۷۶ درصد مبتلایان جنس مذکر و ۷۵ درصد بیماران شناسایی شده نیز ساکن مناطق شهری هستند.

۴۱.۲ درصد مبتلایان بی‌سواد بوده یا دارای تحصیلات ابتدایی و نهضت سواد آموزی و ۴۴.۱ درصد راهنمایی یا متوسطه هستند. کلیه موارد شناسایی شده بیوتایپ التور و سروتایپ اوگاوا بوده است.

براساس گزارش وزارت بهداشت، ۹۴ درصد مبتلایان ایرانی، ۴.۵ درصد افغان و ۱.۵ درصد عراقی هستند.

همچنین ۴۶ درصد مبتلایان در مشاغل کارگری یا کشاورزی مشغول به کار بوده‌اند. ۴.۵ درصد موارد شناسایی شده بیماران وارده از کشور افغانستان بوده و ۴۷ درصد موارد ابتلا، سابقه سفر به کشور عراق داشته و سایر موارد ابتلا نیز سابقه تماس با افراد مبتلا را گزارش کرده اند.

در بررسی علائم بالینی تقریبا در  ۷۰ درصد موارد بیماران بدون علائم بالینی یا با تابلو بالینی خفیف تا متوسط بوده و در ۳۰ درصد موارد بیماران با تابلو بالینی شدید مراجعه داشته‌اند. حدود ۵۵ درصد مبتلایان به صورت سرپایی درمان شده و سایر موارد نیاز به بستری داشته اند.

به گزارش ایسنا، شایع‌ترین راه انتقال وبا آشامیدن آب یا خوردن مواد غذایی آلوده به باکتری ویبریوکلرا است، آلودگی دست‌ها نیز ممکن است موجب انتقال بیماری شود. باید توجه کرد که در شرایط همه‌گیری وبا، معمولا منبع آلودگی، مدفوع فرد آلوده است که منجر به آلودگی آب یا مواد غذایی می‌شود.

در مناطقی که تصفیه فاضلاب و آب آشامیدنی به خوبی انجام نمی‌شود، این بیماری می‌تواند به سرعت گسترش یابد. بیماری عموما از طریق تماس مستقیم فرد به فرد منتقل نمی‌شود. بنابراین تماس تصادفی با یک فرد آلوده، عامل خطری برای ابتلا به بیماری نیست.

علائم بیماری وبا چیست؟

عفونت وبا اغلب خفیف یا بدون علائم است، اما در مواردی می‌تواند با علائم شدید همراه باشد. حدود ۷۵ درصد افراد آلوده به این میکروب بدون نشانه‌های بالینی مشخص بوده و حدود ۲۰ درصد آنها دارای علائم اسهال حاد خفیف یا متوسط هستند که از اسهال ایجاد شده توسط دیگر ارگانیسم‌ها قابل افتراق نیست. تقریبا از هر ۱۰ نفری که به وبا مبتلا می‌شوند، یک نفر علائم شدیدی مانند اسهال آبکی، استفراغ و گرفتگی عضلات پا پیدا می‌کند. در این افراد، کاهش سریع مایعات بدن منجر به کم آبی و شوک می‌شود و  بدون درمان، مرگ در عرض چند ساعت اتفاق می‌افتد.

نحوه تشخیص و درمان وبا

تشخیص وبا از طریق آزمایش مدفوع است. برای انجام این آزمایش باید از بیمار نمونه مدفوع یا سواب مقعدی تهیه و به آزمایشگاه ارسال شود. این آزمایش در سیستم بهداشتی کشور به صورت رایگان انجام می‌شود.

همچنین اساس درمان در بیماری وبا جبران فوری آب و املاح از دست رفته بدن بر اثر اسهال است و در واقع این بیماری می‌تواند به راحتی و با موفقیت درمان شود.  بیماران مبتلا به وبا باید محلول مایع درمانی خوراکی را که از حل کردن یک بسته پودر او. آر. اس(ORS) در یک لیتر آب جوشیده خنک تهیه می‌شود، به مقدار زیاد و بسته به میزان کم آبی بدن بنوشند. موارد با تابلو شدید بیماری که در معرض خطر ابتلا به کم آبی شدید هستند نیاز به جایگزینی مایعات به صورت داخل وریدی دارند.   

بدون دسترسی به مایع درمانی میزان کشندگی در بیماران مبتلا به وبا ۳۰ تا ۵۰ درصد است که با مایع درمانی سریع و مناسب، این میزان به زیر یک درصد کاهش می‌یابد.

استفاده از آنتی بیوتیک‌های مناسب که در صورت نیاز توسط پزشک تجویز خواهد شد، طول دوره بیماری را کوتاه و شدت بیماری را کاهش می‌دهد، اما به اندازه جبران کمبود آب بدن مهم نیست. افرادی که به اسهال و استفراغ شدید مبتلا می‌شوند به ویژه افرادی که در مناطقی که وبا اتفاق می‌افتد زندگی می‌کنند، باید سریعا به پزشک مراجعه کنند.

بیماری وبا می‌تواند در صورت عدم درمان، در عرض چند ساعت منجر به مرگ ناشی از کم آبی شدید بدن که ناشی از، از دست رفتن آب و الکترولیت‌ها است، شود.

بر اساس اعلام وزارت بهداشت، برای پیشگیری از بیماری وبا رعایت موارد زیر ضروری است:

- از آب آشامیدنی سالم استفاده کنید.  (آب لوله کشی تصفیه شده یا آب‌های بطری شده)

- در مناطقی که دسترسی به آب تصفیه شده و لوله کشی وجود ندارد و از آب چاه، آب تانکرها، آب چشمه‌ها و... استفاده می‌شود، حتما آب را قبل از مصرف بجوشانید یا کلرزنی کنید.

- از مصرف یخ غیربهداشتی، مواد غذایی و غذاهای آماده غیربهداشتی، آب میوه و نوشیدنی‌های ارایه شده در بیرون از منزل و به‌خصوص غذاهای ارایه شده توسط فروشندگان دوره‌گرد خودداری کنید.

- از شنا کردن در آب رودخانه، جوی‌ها یا استخرهای آلوده خودداری کنید.

- میوه‌ها و سبزی‌ها را قبل از مصرف حتما شسته و به روش صحیح ضدعفونی کنید.

- برای اطمینان از سلامت غذا آن را به صورت کامل بپزید و از مصرف غذاهای خام یا کم پخت خودداری کنید.

- غذایی را که قبلا پخته‌اید قبل از مصرف به صورت کامل داغ کنید.

- از ظروف و لوازم تمیز و شسته شده با آب سالم و بهداشتی استفاده کنید.

- قبل از تهیه، توزیع و خوردن غذا و قبل از دادن غذا یا شیر به کودک حتما دست‌ها را با آب و صابون بشویید.

- بعد از رفتن به توالت و نیز قبل از دست زدن به مواد غذایی و خوراکی حتما دست‌ها را با آب و صابون بشویید.

- مواد غذایی را در یخچال نگهداری کنید و از قرار گرفتن مواد غذایی در معرض حشرات و آلودگی‌های دیگر خودداری شود.

- هنگام سفر، آب و غذای سالم همراه داشته باشید یا از نوشیدنی‌ها و غذاهای با بسته بندی مطمئن استفاده کنید.

- از دفع غیر بهداشتی مدفوع خودداری کرده و حتما از توالت‌های بهداشتی استفاده کنید.