طمع دوباره به بورس
رویداد۲۴ بورس تهران هر روز درگیر یک مساله و خبر جدید است یک روز دستور نظارت روی رشد معاملات داده می‌شود و روز دیگر نیز قرار می‌شود که نوزادان سهام دولتی دریافت کنند. زمانی که بورس رشد می‌کند دولت نیز دست به کار می‌شود و با برنامه‌های مختلف سعی در استفاده از رشد را دارد و به نوعی خود را از این رشد بی‌نصیب نمی‌گذارد.
دولت سیزدهم زمانی که روی کار آمد از بورس سخن گفت اما تا به امروز هیچ وعده‌ای در خصوص بورس عملی نشده است و به نوعی وعده‌های بورسی دولت سیزدهم کاربردی نداشت؛ ولی پس از اینکه بازار سرمایه روی مدار رشد رفت شاخص کل صعودی شد و به نوعی شرایط بهتری را تجربه کرد به دنبال اختصاص سهام به نوزادان از بورس و نظارت روی آن افتاد.
راه‌اندازی سامانه هوشمند نظارت بر سبدگردان‌ها؛ رخت سبز تن شاخص می‌ماند
دولت تقریبا به هیچ یک از وعده‌های بورسی خود عمل نکرده و اکنون نیز بورس رشد کرده این رشد را ناشی از عملکرد مثبت خود می‌داند و به واسطه همین مثبت‌های بازار نیز به دنبال واگذاری سهام به نوزادان است. در حالی که در زمان‌های نزولی همه اخبار و وقایع مقصر نزول بورس هستند و دولت دخالتی در این امر ندارد و تنها در زمان‌های رشد بازار دولت عملکرد داشته است.
مساله اصلی اینجاست مگر تا به امروز دستکاری‌های دولتی در بورس موفق بوده که دولت سیزدهم به فکر واگذاری سهام به نوزادان افتاده است؟ این واگذاری می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای اقتصاد و بازارسرمایه داشته باشد.
قرار است بخشی از بودجه دولت صرف واگذاری سهام دولتی به نوزادان شود این در حالی است که هر سال میزان کسری بودجه دولت افزایش پیدا می‌کند و پس از هفت سالواگذاری احتمالا شاهد اوضاع وخیم در اقتصاد کشور باشیم.
سهام جدید برای نوزادان
سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: در ماده ۱۱ قانون جوانی جمعیت، وزارت اقتصاد مکلف شده بود سالانه سهامی را برای نوزادان در نظر بگیرد. این عدد برای نوزادان متولد ۱۴۰۱، یک و نیم میلیون تومان سهام به ازای هر نوزاد است. منابع این مصوبه فراهم شده است. هماهنگی‌های بین دستگاهی زمان می‌برد تا مردم بتوانند به راحتی این سهام را از طریق سیستمی و بدون نیاز به مراجعه دریافت کنند؛ اکنون به مناسبت عید فطر این امکان به وجود آمده است.
وزیر اقتصاد گفت: هر کدام از والدین می‌توانند به درگاه ملی دولت هوشمند مراجعه کنند. از طریق شماره گوشی همراه، کد یکتا می‌گیرند و وارد حوزه خدمات و مشوق‌های فرزندآوری می‌شوند. اسامی تمام متولدان ۱۴۰۱ در این سامانه وجود دارد اما برای راحتی کار تقسیم‌بندی شده و به‌طور مثال فردا برای متولدان ۳ ماه اول سال ۱۴۰۱ در نظر گرفته شده است. والدین درگاه بانک را انتخاب کرده و یکی از صندوق‌های قابل معامله را انتخاب می‌کنند.
خاندوزی گفت: این قانون از ابتدای مهر ۱۴۰۰ لازم‌الاجرا بوده برای متولدین آن اما از آنجا که منابع آن تامین نشد لذا فقط به متولدین ۱۴۰۱ به بعد این سهام تعلق می‌گیرد. این سهام در سن ۲۴ سالگی قابل برداشت توسط آن فرزند خواهد بود و یک سرمایه ارزشمند برای تشکیل زندگی او خواهد شد.
بیشتر بخوانید: چرا فاصله درآمد بورس با سایر بازارها بیشتر شد؟
هدیه دولت به نوزادان
نوید فرهادی، کارشناس بازار سرمایه در این خصوص برای «تعادل» نوشت: چند روز پیش بود که سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در گفت‌وگو با بخش خبری ساعت 21 سیما اعلام کرد که طبق ماده 11 قانون جوانی جمعیت دولت و در راس آن وزارت اقتصاد و دارایی مکلف است که به نوزادان تازه متولد شده سهامی را اختصاص دهد. سهامی به ارزش یک و نیم میلیون تومان برای هر یک متولدین سال 1401! لذا والدین متقاضی می‌توانند با مراجعه به درگاه ملی دولت هوشمند به نشانی mygov.ir وارد حوزه خدمات و مشاوره‌های فرزند آوری شده و یکی از صندوق‌های بورسی را برای آینده فرزندان خود انتخاب کنند.
به گفته ایشان مبالغ سرمایه‌گذاری در سن 24 سالگی قابل برداشت خواهد بود. اما بد نیست برای تاثیر این موضوع بر بازار سرمایه و عرضه و تقاضا سری به آمار ولادت‌های سازمان ثبت احوال بزنیم. طبق آماره‌های منتشره توسط این سازمان کل ولادت‌ها در طول 365 روز سال 1401 یک میلیون و 75 هزار و 290 نفر بوده است که در این یادداشت به عنوان مشمولان دریافت سهام از آنها یاد می‌شود. حال چنانچه کل متولدان این سال را ضربدر هدیه یک و نیم میلیون تومانی دولت کنیم چیزی بالغ بر 1,613 میلیارد پول قرار است به بازار وارد شود. خوب است بدانید این رقم 2.3 درصد کل ارزش خالص دارایی‌های صندوق‌های سهامی (70 هزار میلیارد تومان) را شامل می‌شود همچنین این مقدار تنها برابر با 25 درصد از ارزش خالص دارایی‌های بزرگ‌ترین صندوق سهامی (6,270 میلیارد تومان) است.
لذا به نظر می‌رسد اختصاص این پول‌ها به صندوق‌ها تاثیر چندانی روی تقویت تقاضا نخواهد داشت. با توجه به مطالب فوق بدیهی است ممنوعیت معاملات در سالهای آتی خود عاملی بازدارنده برای بهم ریختن تعادل عرضه و تقاضا صندوق‌ها و در اشل بزرگ‌تر بازار خواهد بود. همچنین خوب است بدانید گرچه مبلغ تخصیص یافته به ازای هر نفر ناچیز و کم مقدار است اما تخصیص منابع فوق به بازار سهام به عنوان بازار پیشرو از منظر بازدهی در دهه‌های اخیر خود می‌تواند تضمین‌کننده حفظ ارزش پول در مقابل تورم سرسام‌آور و دیگر دارایی‌های سرمایه‌ای باشد.
گذر بازار از بدبینی
علی فراقی، کارشناس بازار نیز برای تعادل نوشت: در زمانی قرار داریم که بازار سرمایه برخلاف شرایط تقریبا رکودی در دوسال اخیر نسبت به اکثر بازارهای مالی، در وضعیت رو به بهبودی قرار گرفته و از وضعیت بدبینی خود در حال گذر است. حال سیاست جدیدی در کنار این اتفاقات به چشم میخورد که سیاست‌گذار قصد دارد در قدم اول به دلیل موردی که گریبان گیر جامعه و در پی آن اقتصاد خواهد بود یعنی کاهش نرخ رشد جمعیت قدمی بردارد که یکی از آنها از طریق سیاست‌های حمایت گونه‌ای برای خانوارها برای تشویق این امر باشد. سوالی که پیش می‌آید این است که اتفاقی که گریبان جامعه و بعد اقتصاد را می‌گیرد چیست؟ در جواب باید گفت با توجه نرخ رشد جمعیتی که هرروزه دست به دست می‌شود این است که با درصد بالایی از افراد بازنشسته‌ای همراه هستیم که در مقابل آن جمعیت جوانی وجود ندارد یا نخواهد داشت که در مقابل آنها هزینه پرداختی دولت را در این مورد پوشش دهد و اقتصاد بیمار حال را به مرز نابودی می کشاند.
حال دولت قصد بر این موضوع داشته که به کودکانی که پس از سال 1401 متولد شده‌اند واحد‌هایی از صندوق‌هایی را اختصاص دهد که در صورت کلی در خیلی از کشورها این سری از اقدامات رایج میباشد که می‌تواند تشویق مناسبی در جهت فرزند آوری و حرکت به سمت جوانی یک جامعه باشد ولی آیا در حال حاضر این کار مناسب است یا خیر؟ پاسخ به این سوال در دو جواب کلی خلاصه می‌شود که در پله اول درصد بالایی از کشورما حتی پس از اتفاقات سالهای گذشته آشنایی صحیح با بازارهای مختلف ندارند و بیشتر آشنایی آنها در بازارهای فیزیکی خلاصه می‌شود و تا زمانی که حداقل درصد قابل توجهی از مردم نسبت به این اتفاق و میزان خوب یا بد بودن آن آگاه نباشند عملا نمی‌تواند جذابیت قابل توجهی را ایجاد نماید.
در پله دوم نحوه اختصاص و زمان انجام دادن آن است که در بسیاری از مواقع خصوصا زمانی که پای بازارهایی مانند بازار سرمایه در میان باشد، سیاست‌گذار ثابت کرده که به درستی عمل نمی‌کند که هم افراد حرفه‌ای بازار و هم افراد ناآگاه را نسبت به این دست اتفاقات بدبین کرده است. در قسمت آخر هم با توجه به موارد گفته شده باز هم به دلیل جان گرفتن دوباره بازار سرمایه، این سری اقدامات در حالت خوش‌بینانه می‌تواند فرصتی دوباره در جهت آشنایی به شیوه صحیح با ابزار‌های بورس‌ها باشد که می‌تواند نقطه عطفی در مسیر پیش رو باشد.
مورد مهمی هم که می‌تواند ترس بسیاری از فعالین بازار باشد این است که در صورت اجرایی شدن این تصمیمات و با توجه به اینکه بازار در یک سیکل صعودی قرار گرفته، ناگزیر همانند گذشته افراد جدیدی وارد این بازار خواهند شد و چه بهتر است که یادگیری پایه‌های فعالیت در این بازارها چه از طرف نهادهای اصلی مرتبط با آن فراهم شود زیرا هرچقدر دشمنی و بدبینی افراد به هربازاری رشد داده شود آن ابزار کمکی برای پیشبرد هدف دولت را عملا از دسترس خارج خواهد کرد و مانند اسلحه‌ای است که بدون گلوله باشد. در کلام پایانی و نتیجه‌گیری صبحت‌ها باید گفت: ذات این اتفاق بسیار مفید و مناسب است ولی نتیجه آن رابطه مستقیمی با نحوه اجرا و زمان آن دارد چون مانند صندوق‌هایی که از راه‌های مختلف به مردم عرضه شدند با سرانجام‌های مساعدی رو به رو نشدند و عرضه‌کننده باید ثابت نماید که این‌بار مسیر متفاوت است.
