۲ سناریوی ترامپ در قبال تهران
رویداد ۲۴| خدیجه غبیشاوی: فرانس ۲۴ عربی با این مقدمه، به طرح این سوال پرداخته است که: از جنگ غزه گرفته تا رابطه با ایران و درگیری صحرای غربی، بسیاری این سوال را دارند که رئیس جمهور جدید ایالات متحده چه برنامهای برای این مسائل پیچیده دارد؟
بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید برای دور دوم، خبر از تغییرات اساسی در سیاست خارجی آمریکا به طور کلی و به شکل ویژه در خاورمیانه و جهان عرب میدهد.
فرانس ۲۴ با اشاره به اینکه، خاورمیانه به ویژه اسرائیل، همواره مورد توجه همه روسای جمهور و سیاستمداران آمریکا بوده است، مینویسد: ترامپ که همواره خود را «بهترین دوست اسرائیل» معرفی میکند، حتی پیش از بازگشت به کاخ سفیدنیز اوضاع خاورمیانه به ویژه جنگ غزه و تنش بیسابقه ایران و اسرائیل را از نزدیک زیر نظر داشت.
ترامپ پیشتر در سخنانی در شورای اسرائیلی-امریکایی در واشنگتن که در ۱۹ سپتامبر ایراد کرده بود، گفته بود که یک بار دیگر اسرائیل را در جایگاه والاتر قرار خواهیم داد. وی در این سخنرانی که تلاش میکرد رای یهودیان را به خود جلب کند، گفت که اگر یهودیان به او رای بدهند او «مدافع آنها» و «حامی» آنها خواهد بود و او «بهترین دوست یهودیان آمریکا در کاخ سفید» خواهد بود.
بازگشت ترامپ و «معامله قرن»؟
دونالد ترامپ سالها است که برای پایان دادن به درگیریها در خاورمیانه برنامهریزی میکند و قبلاً طرح بحثبرانگیز «معامله قرن» ارائه کرده بود. این طرح توسط داماد و مشاورترامپ یعنی جراد کوشنر در سال ۲۰۱۸ در جریان سفرش به منطقه مطرح شده بود.
کوشنر در سال ۲۰۱۹ در توضیح جزئیات این طرح گفت که بر اساس آن، بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل انتخاب میشود. این صحبتها در حالی مطرح میشد هیچ اشارهای به راه حل دو کشوری در این طرح نشده بود. طرح راه حل دو کشوری سالهاست که مورد توجه محافل بینالمللی با هدف پایان دادن به تنش میان اسرائیل و فلسطین، مطرح میشود.
این گزارش با اشاره به تلاشهای ترامپ برای پایان جنگ غزه و آزادی گروگانهای اسرائیلی از سوی حماس به صحبتهای مشاور ترامپ درباره آینده نوار غزه اشاره کرده و مینویسد: در آستانه مراسم تحلیف، مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا در دولت جدید ترامپ، قاطعانه گفته بود که حماس دیگر برای حکومت بر نوار غزه باز نخواهد گشت.
عمر الرداد، کارشناس راهبردی و تحلیلگر سیاسی بر این باور است که اظهارات اولیه دولت ترامپ پیرامون برنامه آنها در خصوص جنگ غزه بیانگر آن است که ترامپ به سمت توقف این جنگ که به توافق آتش بس بین اسرائیل و حماس تبدیل شد، حرکت خواهد کرد.
الرداد در پیش بینی خود درباره عملکرد دولت ترامپ پیرامون مساله فلسطین، میافزاید که به احتمال زیاد ترامپ و تیم طرفدار اسرائیل به سمت تصویب یک طرح جامع برای حل مسئله فلسطین حرکت نمیکنند، مگر در محدوده معامله قرن که او در دوران ریاست جمهوری قبلی خود پیشنهاد کرده بود.
به گفته این کارشناس، ممکن است این رویکرد با مخالفت محافل فلسطینی و اسرائیلی همراه باشد، اما راه خود را پیدا خواهد کرد، به ویژه که راه را برای عادی سازی روابط وعده داده شده بین اسرائیل و عربستان سعودی هموار خواهد کرد.
توافق با ایران، بدون شبه نظامیان، بدون سپاه پاسداران
این گزارش در ادامه به شرح وضعیت و پیش بینی خود از ترامپ و ایران پرداخته و با اشاره به تصمیم ترامپ برای خروج از توافق برجام در سال ۲۰۱۸ مینویسد: ترامپ با اعمال مجدد تحریمهای آمریکا علیه ایران آغاز خواهد کرد.
به نوشته فرانس ۲۴، ایران برای ترامپ همچنان یک دشمن قسم خورده است که قدرتش باید مهار و بازوانش در منطقه باید به گفته این گزارش قطع شوند، حداقل برای تضمین امنیت اسرائیل.
مشاوران ترامپ به صراحت اعلام کردهاند که دولت او به سیاست فشار حداکثری که وی در دوره اول ریاستجمهوری خود دنبال میکرد، بازخواهد گشت. به گزارش رویترز، سیاست ترامپ در دوره نخست به دنبال استفاده از تحریمهای قوی برای خفه کردن اقتصاد ایران و مجبور کردن تهران به مذاکره درباره توافقی بود که برنامههای تسلیحات هستهای و بالستیک خود را محدود میکرد. این در حالی است که طی چهارسال گذشته دولت بایدن به طور قابل توجهی تحریمهای اعمالشده توسط ترامپ علیه ایران را کاهش نداده بود، اما بحثهایی در مورد چگونگی اجرای موثر آنها وجود دارد.
در همین زمینه، عمر الرداد، کارشناس اردنی، میگوید: دیدگاه ترامپ در قبال مساله تهدید ایران احتمالاً مبتنی بر سناریوهای متعددی است که برجستهترین آنها شامل: سناریوی فشار و تشدید تنش از طریق تحریمهای اقتصادی گسترده است که اقتصاد ایران را فلج میکند. تا جایی که ممکن است به سطح حمله نظامی به ایران و با حمایت بیشتر اسرائیل برای از بین بردن عوامل ایران در عراق،لبنان و یمن همراه شود.
این کارشناس میافزاید: سناریوی دوم دستیابی به توافق جامع با ایران است. به نظر میرسد تیم اصلاح طلب حاکم بر دولت ایران به رهبری مسعود پزشکیان رئیس جمهور این کشور، آماده اجرای توافق برای نجات این کشور، بدون شبه نظامیان و سپاه پاسداران و جبهههای مقاومت است.
با این حال، تهران ابراز امیدواری کرد که دولت آمریکا در دوره ترامپ رویکرد جدیدی را برای روابط دوجانبه اتخاذ کند.
تکرار مواضع ترامپ در قبال صحرای غربی
منطقه صحرای غربی چندین دهه است که شاهد درگیری میان مراکش و جبهه پولیساریو تحت حمایت الجزایر است. مسالهای که با واکنش ترامپ همراه بوده. وی در توییتی در دسامبر سال ۲۰۲۰ نوشته بود که مراکش متعهد شده است روابط خود با اسرائیل را به عنوان بخشی از توافق عادی سازی روابط با اسرائیل بپذیرد و در مقابل رئیس جمهور آمریکا با به رسمیت شناختن "حاکمیت" مراکش بر صحرای غربی موافقت خواهد کرد.
دکتر عمر الرداد، تحلیلگر سیاسی همچنین در این باره میگوید: این احتمال وجود دارد که ترامپ در دوره دوم ریاست جمهوری خود صحرای غربی را به عنوان بخشی از پادشاهی مراکش به رسمیت بشناسد، به ویژه که او قبلاً در اولین دوره ریاست جمهوری خود نیز این موضوع را به رسمیت شناخته بود.