سه نکته درباره JN.۱ سویه جدید کرونا ویروس
رویداد۲۴ | سیما صابری: با سردتر شدن هوای زمستان و افزایش حضور افراد در محیطهای بسته و گردش ویروسهای تنفسی فصلی مانند آنفلوآنزا و سرماخوردگی، ویروس SARS-CoV-۲ که عامل بیماری کووید-۱۹ است، همچنان به جهش و انتشار ادامه داده است. اخیراً، یک سویه به نام JN.۱ بهسرعت به شایعترین بیماری تبدیل شده است.
سه نکته درباره سویه جدید کرونا
اگرچه پیشبینی تکامل ویروس کرونا دشوار و حتی غیرممکن است، CDC پیشبینی میکند که موارد JN.۱ در طول زمستان افزایش یابد. سازمان جهانی بهداشت (WHO) به این سویه توجه کرده است. طبق اعلام CDC، هیچ مدرکی نشان نمیدهد که JN.۱ باعث بیماری شدیدتر شود، اما سرعت انتشار آن نشان میدهد که این سویه یا قابلیت انتقال بیشتری دارد یا در فرار از سیستم ایمنی بدن نسبت به سایر جهشهای در گردش موفقتر است.
در همین حال، دکتر هایدی زاپاتا، متخصص بیماریهای عفونی در دانشکده ییل، میگوید که بهطور کلی فعالیت کووید در حال افزایش است. این امر شامل عفونتهایی مانند HV.۱ نیز میشود که در اواخر ژانویه ۵.۳ درصد از موارد ابتلا را تشکیل میداد. او میگوید: «مهمترین چیزی که مردم باید بدانند این است که ویروس همچنان وجود دارد، همانطور که ویروس سینسیشیال تنفسی (RSV) و آنفلوآنزا نیز هستند. هر جهش جدید نشانهای است که ویروس کرونا همچنان در حال تکامل است؛ همچنان با ماست و نمیتوان آن را نادیده گرفت.»
JN.۱ از کجا آمده و چه تفاوتی با سویههای قبلی کرونا دارد؟
سویه JN.۱ در سپتامبر در آمریکا شناسایی شد. این سویه خویشاوند نزدیک BA.۲.۸۶ (که بهصورت غیررسمی "پیرولا" نامیده میشود) است، یکی از نسلهای جهش امیکرون که CDC از آگوست پیگیری کرده است. جهش امیکرون که در سال ۲۰۲۱ برای اولین بار در ایالات متحده ظاهر شد، انواع زیادی داشته، اما سویه اصلی آن دیگر وجود ندارد.
تفاوت بین BA.۲.۸۶ و JN.۱ در یک جهش در پروتئین اسپایک است؛ تغییری که ممکن است ویژگیهای ویروس را تحت تأثیر قرار دهد یا ندهد، اگرچه تحقیقات اولیه نشان میدهد این تغییر ممکن است فرار ایمنی بیشتری ایجاد کند.
چه چیزهایی درباره JN.۱ میدانیم؟
اگرچه شواهد کافی برای اظهار نظر قطعی وجود ندارد، به نظر نمیرسد JN.۱ باعث بیماری شدیدتر یا علائمی متفاوت از سویههای قبلی شود. علائم کووید معمولاً بین جهشها مشابه هستند و شدت بیماری بیشتر به ایمنی فرد بستگی دارد تا نوع جهش.
یکی از ویژگیهای قابلتوجه JN.۱ تکامل سریع آن است. پس از اولین شناسایی در سپتامبر، این سویه از ۳.۵ درصد از موارد کووید در اواسط نوامبر به کمی بیش از ۲۱ درصد در دسامبر و سپس بیش از ۸۵ درصد در هفته سوم ژانویه در آمریکا رسید.
بیشتر بخوانید: کرونای چشمی چیست؟|ویروس جدید که به چشمها حمله میکند
با این حال، با وجود افزایش موارد کووید، تعیین اینکه JN.۱ عامل آن است دشوار است. پیشبینی افزایش موارد کووید و سایر بیماریهای تنفسی در پاییز و زمستان را بر اساس الگوهای گذشته کرده بود.
چگونه میتوان از خود در برابر این سویههای جدید محافظت کرد؟
همزمانی سه ویروس SARS-CoV-۲، آنفلوآنزا، و RSV در پاییز و زمستان در سالهای اخیر نگرانیهایی درباره "سه اپیدمی" ایجاد کرده است.
در این فصل، واکسنهایی برای محافظت در برابر هر سه بیماری موجود است. واکسنهای بهروزشده آنفلوآنزا و کووید برای همه افراد بالای ۶ ماه در دسترس است. پیشگیریهای جدید RSV نیز برای گروههای آسیبپذیر فراهم شده که شامل دو نوع واکسن برای بزرگسالان بالای ۶۰ سال است. همچنین یک آنتیبادی مونوکلونال برای نوزادان و کودکان خردسال و واکسنی که به زنان باردار داده میشود، وجود دارد که آنتیبادیهایی را برای محافظت از نوزادان از تولد تا ۶ ماهگی در برابر RSV فراهم میکند.
واکسنهای بهروزشده کووید که از پاییز در دسترس قرار گرفتهاند، انتظار میرود که محافظت در برابر JN.۱ را افزایش دهند. همچنین، تستهای کووید قادر به شناسایی JN.۱ و سایر سویهها هستند و درمانهای ضدویروسی نیز همچنان برای این جهشها مؤثر است.
اقدامات پیشگیرانه دیگری نیز میتواند مؤثر باشد، مانند دوری از افراد بیمار، استفاده از ماسک در فضاهای بسته، شستن دستها، بهبود تهویه و اطلاع از سطح انتقال کووید در منطقه!
بهتر است واکسن جدید را دریافت کنید، در شرایط خاص ماسک بزنید، و اگر بیمار شدید، حتماً برای کووید تست بدهید، زیرا میتوانید داروهای متناسبی برای درمان دریافت کنید.