ظهیرالدوله؛ برگی شنیدنی از تاریخ موسیقی ایرانی
رویداد۲۴ دومین کتاب محمدجواد واسعی با نام "ظهیرالدوله؛ برگی شنیدنی از تاریخ موسیقی ایرانی" است که بهتازگی توسط نشر مولیان منتشر شده است.
واسعی درباره این کتاب گفت: هدف از نوشتن کتاب در گام نخست، شناساندن گوهرهای باارزش فرهنگی مدفون در این آرامگاه و همچنین شناساندن محل خود آرامگاه برای بازدید و دارا بودن ظرفیت بالای گردشگری بود.
او ادامه داد: به هر دلیل این آرامگاه و بالطبع شخصیتهای مدفون در آن زیر غبار فراموشی رفتهاند و خود آرامگاه از لحاظ فرهنگی و هم از لحاظ تاریخی و معماری نیاز به مرمت و احیاء دارد. همچنین دلیل دیگر نوشتن این کتاب توجه به اساتید و بزرگان و تأثیرگذاران موسیقی ایرانی بود که اتفاقاً همه آنها در همین آرامگاه مدفون شدهاند.
این نویسنده اضافه کرد: علیخان ظهیرالدوله از رجال مقرب دربار ناصری و وزیر تشریفات ناصرالدینشاه قاجار بود. وی ضمن برخورداری از منش و اخلاقی نیکو، دغدغه فرهنگ و هنر این سرزمین را نیز داشت. ایشان در سفرهای ناصرالدینشاه به فرنگ و در پی آن آوردن فرهنگهایی چون گالری، کافه، کنسرت، عکاسی، سینما و ... نقش بسزایی داشت. علیخان در باغ خود نخستین کنسرتهای موسیقی ایرانی را به نفع فقرا برگزار میکرد که رهبر این ارکستر موسیقی، بزرگترین و تأثیرگذارترین موسیقیدان ایرانی غلامحسین درویش ملقب به درویش خان بود. در این گروه ستارههای عالم موسیقی چون حسینخان هنگ آفرین، سیدحسین طاهرزاده، اقبال السلطان، عبدالله خان دوامی، باقرخان رامشگر، ابوالحسن صبا، حبیبالله (مشیر همایون) شهردار و ... حضور داشتند.
او تأکید کرد: توجه بیشتر به موسیقیدانان این آرامگاه و انتخاب بخشی از عنوان این کتاب به نام "برگی شنیدنی از تاریخ موسیقی ایرانی" خود بیانگر اهمیت این هنر بهعنوان ابزاری تأثیرگذار برای جمع کردن سایر بزرگان جامعه در این باغ بود. ظهیرالدوله با رفتار نیکوی خود بزرگان آن دوره را از تمام طیفهای جامعه اعم از موسیقیدان، شاعر، عکاس، نقاش، ورزشکار، سیاستمدار، ارتشی، روزنامهنگار و ... را دور خود جمع میکرد و همین شد که تمام این بزرگان آرزو و وصیت خود را تدفین در کنار ظهیرالدوله میدانستند.
این هنرمند همچنین گفت: به این ترتیب در این آرامگاه بزرگانی چون درویش خان، ابوالحسن صبا، روحالله خالقی، نورعلیخان برومند، حسین تهرانی، مرتضی محجوبی، رضا محجوبی، موسی معروفی، حبیبالله (مشیر همایون) شهردار، حسین هنگ آفرین، حسین صبا، سیدحسین طاهرزاده، حسین صبا، قمرالملوک وزیری، داریوش رفیعی، رهی معیری، محمدتقی (ملک الشعراء) بهار، ایرج میرزا، فروغ فرخزاد، لقمان ادهم، سید حسن تقی زاده، توفیق جهانبخت، رشید یاسمی، محمد مسعود و بسیاری تأثیرگذاران فرهنگ و تاریخ این مرزوبوم آرمیدهاند که آن را در دنیا مستثنا میکند.
او در پایان نیز گفت: متأسفانه چند سالی است به دلیل عدم توجه به این گنجینه فرهنگی و تاریخی، این آرامگاه و بالطبع بزرگان مدفون در آن رو به فراموشی رفته و از نظر ساختمانی نیز وضعیت درستی ندارد. دلیل اصلی نگارش این کتاب توجهی دوباره به این آرامگاه با ارزش است تا مردم و مسئولین غبار فراموشی را از این گنج گرانبها بزدایند. این آرامگاه بهراحتی میتواند قطبی گرانبها در صنعت گردشگری کشور باشد و همچنین یقیناً تبعات فرهنگی عمیقی نیز در پی خواهد داشت. امید این امر را داریم و در پی این رسالت فرهنگی کوشش خواهیم کرد.
در پشت جلد کتاب "ظهیرالدوله؛ برگی شنیدنی از تاریخ موسیقی ایرانی" آمده است: تهران هنوز آرامگاه نداشت که با فوت علیخان خان ظهیرالدوله باغی که به همت ایشان محل تجمع بزرگان بود بهتدریج به نخستین آرامگاه رسمی شهر مبدل گردید که در آن گوش تا گوش تاریخ و عظمت آرمیده است.