ضرورت وجود مدارس سمپاد در ایران چیست؟

رویداد۲۴ برنامه چرخ در پنجمین قسمت با موضوع «مدارس تیزهوشان و سمپاد و حواشی برگزاری امتحانات این مدارس » با اجرای محمدرضا مقدسیان و حسین فروتن با میزبانی دکتر افتخاری، عضو هیات مدیره آی پی ام معاون ریاضی پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، دانش آموخته مدارس علامه حلی ومدرس این مدارس صورت گرفت.

دکتر افتخاری در پاسخ به این سوال که اساس مدارس سمپاد وضرورت وجود این مدارس چیست گفت: ازسه بعد میتوان به وجود مدارس سمپاد نگاه کنیم.اول بعد روانشناسی وفردی که نیاز یک فرد را با استعدادهای خاص درنظرمیگیرد وچگونگی برآوردن نیازهای آموزشی ومحیطی آن فرد رامیسنجد.

بعد دوم عدالت آموزشی و مساله اجتماعی که افراد نسبت به توانایی خود سطح انتظار مختلف از نظام آموزشی داشته باشند. بعد سوم مساله استراتژیک یک کشور یاسیاست گذاری برای پرورش استعدادهای درخشان است .این ابعاد باعث میشود دولت ها به ایجاد مدارس استعدادهای درخشان مبادرت ورزند.

وی در مورد محیط و چگونگی گذران مدارس سمپاد ادامه داد: البته در کشور ما آموزش و پرورشی سروکار داریم که با بضاعت کم مجبور به اداره مدارس سمپاد است .در واقع مدارس سهم خاصی از نظر مالی دریافت نمیکنند وآنچه انجام داده می‌شود یا مبتنی برنظر وسلیقه مدیر مدرسه یا هزینه اولیا دانش‌آموز است. معلم‌ها هم در این مدارس نقش مهمی دارند و قدم‌های مثبتی درجهت استعدادیابی و پرورش این دانش آموزان انجام داده‌اند. نکته مهم تعامل یا کنار هم بودن استعدادهای درخشان و برآورده شدن نیازهایشان از این طریق است.

دکتر افتخاری در پاسخ به این سوال که درس خواندن در مدارس سمپاد درآینده روانی فرد چه تاثیری میگذارد ادامه داد:یکی از مثال ها در آینده دانش آموزان سمپاد شرکت کننده در المپیاداست .طیف وسیعی در آزمون ها شرکت میکنند ممکن است سمپادی باشند یا نباشند. آماری که در بین المپیادها کسب کرده‌ام افرادی که پس از کسب موفقیت درکشور می‌مانند در بین دانش آموزان سمپاد آماری که در بین المپیادها کسب کرده ام افرادی که پس از کسب موفقیت در کشور می‌مانند در بین دانش آموزان سمپاد 48 درصد وسایر افراد 42 درصد بوده است واین یکی از تاثیرات مدارس استعدادهای درخشان است.

معاون ریاضی پژوهشگاه بنیادی در مورد وجود مدارس سمپاد و تامین انتظارات استعدادهای درخشان ادامه داد: وجود این مدارس از یک بعد نیازهای فرد را تامین می‌کند. در بعضی کشورها نیازهای روانی و آموزشی یک استعداد درخشان را به مثابه یک فرد کم توان ذهنی که رسیدگی خاص و صرف هزینه خاص می‌طلبد در نظر می‌گیرند. بعضی کشورها از شیوه تلفیق استفاده میکنند و این استعدادها در مدارسی تحصیل می‌کنند که برای عموم آزاد است.

او در مورد رعایت عدالت در پذیرش دانش آموزان مدرسه سمپاد گفت: آمار درستی برای بررسی وجود ندارد تنها داده اقتصادی که در مورد این موضوع دارم، در یک بازه زمانی آموزش و پرورش به دانش آموزان سمپادی که یکی از اولیاء آنها کارمند آموزش وپرورش باشند سی درصد تخفیف می‌داد. ولی در این مدارس دانش آموزان از شهرستانهای کوچک هم دیده میشوند .امیدوارم این مدارس به اقشار خاص تعلق نگیرد.

دکتر افتخاری در پاسخ به این پرسش که آسیب‌های اجتماعی وجود این مدارس چیست و آیا وجود این مدارس را ضروری می‌دانید گفت: قطعا موافق برنامه ویژه برای استعدادهای درخشان هستم. اینکه بهترین برنامه جیست مساله مهمی است. برنامه تفکیکی یا غیر تفکیکی که به رویکرد جامعه برمی‌گردد. الان درکشورهایی مانند هنگ کنگ و سنگاپور از رویکرد غیرتفکیکی استفاده می‌کنند و الان بعد از کره و ژاپن جز آموزش و پرورش‌های نظام یافته و موفق هستند. دانش آموزان شناسایی می‌شوند و در مدارسی که افراد معمولی هم حضور دارند درس می‌خوانند ولی کلاس‌های فوق برنامه برای آنها گذاشته می‌شود. تعامل بین افراد عادی جامعه وافاد با استعدادویژه ایجاد می شود ودرآینده دچار مشکلات ارتباطی نمی شوند .همچنان که تعامل وارتباط بین استعدادهای درخشان هم ایجاد می شود .مابرای استفاده ازبرنامه های دیگران وتغییر برنامه باید برنامه جدیدی بیندیشیم وسپس برنامه قبلی را حذف کنیم.

وی در مورد رشد تفکر خاص بودن وعدم تلاش در مورد دانش آموزان سمپاد ادامه داد:این فکر عجیب وغریبی به نظر می آید ودرجامعه وفضای آکادمیک گستردگی ندارد .البته دانش آموزتیزهوش  یک دانش آموز سربه راه نیست ونیازهای خاص روانی دارد واگر به این نیازها توجه نشود حتی از یک فرد عادی جامعه پایین تر خواهد بود.

دانش آموخته مدارس سمپاد در پاسخ به این سوال که آیا پژوهشی درنظام آموزشی صورت گرفته که از نظر اقلیم وجامعه نیاز وجود مدارس تفکیک شده وکارخاص برای استعدادهادر آن لحاظ شده باشد گفت :آموزش وپرورش بااین رویکردپژوهشی را سفارش داده است که نمامی پژوهش ها را درسایر نقاط دنیا جمع آوری کنند ودر یک جمع بندی سطوح مختلف بررسی می شود وامکان آن در نظام ما مهیا شود.البته مامتخصصینی داریم که بهتر است به نظراتشان بیشتر توجه کنیم .امسال خوشبختانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با تصمیم خود به تداوم این مدارس کمک کرد .امیدوارم سازمان آموزش وپرورش با امتیازات بالا وهزینه های معقول امکانات بیشتری را در اختیار استعدادهای درخشان بگذاردتا نتایج بهتری فراهم آید.

برنامه «چرخ» کاری از گروه دانش شبکه چهار سیما است که شنبه‌ها ساعت ۲۱:20 به تهیه کنندگی الهه بهبودی و سردبیری محمد جباری به  صورت زنده از شبکه چهار سیما پخش می‌شود .