بازار ثانویه نتوانست تعادل ارزی را برقرار کند

رویداد۲۴ بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که مسائل حال حاضر اقتصاد ایران بیشتر از آن‌که تحت تاثیر مسائل صرفا اقتصادی باشد به موضوعات سیاسی بستگی پیدا کرده است. اساسا مرز بین مباحث اقتصادی و سیاسی در ادبیات سیاسی بسیار کم‌رنگ است، چرا که اقتصاد همیشه ابزاری برای اهداف سیاستمداران بوده است. از این‌رو است که بسیاری از کارشناسان معتقدند ما در شرایط یک جنگ کامل اقتصادی قرار داریم؛ جنگی اقتصادی با سلاح ارزی و با چاشنی تحریم که باعث شده تا این روزها همه بحث‌ها پیرامون مسائل اقتصادی بچرخد.
اگر فرض جنگ اقتصادی را صحیح بدانیم، در شرایط جنگی این حضور و تصمیم‌گیری دولت است که اهمیت پیدا می‌کند. اتخاذ الگوهای بازار آزادی که رگه‌هایی از آن در تصمیمات و جهت‌گیری‌های اقتصادی دولت دیده می‌شود در چنین شرایطی که بازارهای ارزی ما تحت تلاطمات سیاسی خارجی قرار گرفته‌اند چندان جالب به نظر نمی‌رسد. ایجاد بازار ثانویه ارزی و آزادسازی نرخ ارز در چنین شرایطی که نرخ ارز به پرچمداری دلار آمریکایی در حال گربه‌رقصانی است، تنها می‌تواند بانک مرکزی را از زیر بار تعهداتش که در صدر آنها حفظ ارزش پول ملی قرار دارد، برهاند.
در همین باره سید عزیز آرمن، عضو هیئت علمی دانشگاه چمران اهواز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که لفاظی‌های اخیر مقامات آمریکایی شاید تنها در کوتاه‌مدت بتواند روی مسائل ارزی تاثیر بگذارد، اظهار کرد: آنچه که مهم است بازار داخلی خود ایران است که باید از لحاظ عرضه و تقاضا به تعادل برسد. مسائل سیاسی و اظهارات سیاستمداران تنها می‌تواند به صورت مقطعی و کوتاه‌مدت اثراتی را روی بازار بگذارد.
وی در ادامه با اشاره به بازار ثانویه بیان کرد: بازارهایی که بانک مرکزی اعلام کرده بود باید می‌توانستند عرضه و تقاضا را متعادل کنند، در حالی که ما می‌بینیم که بازار ثانویه نتوانست عرضه ارز را کنترل کند. خود همین مساله یک علت داخلی برای تلاطمات ارزی اخیر است.
این استاد دانشگاه در ادامه با بیان این‌که مسائل سیاسی باعث ایجاد ناامیدی‌هایی در فضای روانی فعالان اقتصادی خواهد شد، ادامه داد: نگرانی‌ها و نااطمینانی‌ها در بازار می‌تواند جلوی برنامه‌ریزی‌های خلاقانه را بگیرد به نحوی که همین ابهام در بازار باعث خواهد شد رشد و توسعه اقتصادی کند شود و برعکس خروج سرمایه اتفاق بیفتد.
آرمن با تاکید بر این‌که نااطمینانی در بازار می‌تواند خروج سرمایه را بیشتر کند، بیان کرد: واقعیت این است که در بازار ما الان همه چیز رو به تقاضا دارد و نه عرضه، در حالی که ما در شرایط فعلی نیازمند عرضه ارز هستیم اما می‌بینیم که دولت این کار را نمی‌کند. دولت ظاهرا در این شرایط نوسان اقتصادی میلی به عرضه ارز خود به بازار ندارد. در چنین شرایطی لفاظی‌های سیاسی می‌تواند باعث ایجاد التهاباتی در بازار هم شود.
گفتنی است همزمان با ایراد سخنرانی رئیس جمهور آمریکا در سازمان ملل برخی تلاطمات ارزی در بازار مشاهده شد به‌طوری که قیمت دلار به بالای ۱۷ هزار تومان افزایش یافت. هر چند سخنرانی قاطع رئیس جمهوری کشورمان توانست از بروز ناامیدی در بازار جلوگیری کند، اما به نظر می‌رسد اینگونه لفاظی‌های سیاسی کماکان بتواند روی قیمت ارز اثرگذار باشد. همانطور که پیش از این نیز برخی اعتقاد داشتند توییت‌های تهدیدآمیز ترامپ باعث شد تا قیمت نفت در بازارهای جهانی روز به روز افزایش پیدا کند.