۷۰‌درصد زنان بالای ۵۰ سال ایرانی پوکی استخوان دارند

رویداد۲۴ پوکی استخوان بیماری پنهان و مرموزی است که امروزه در جوامع از جمله ایران شایع‌تر شده است به طوری که طبق اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۷۰ درصد زنان و ۵۰ درصد مردان بالای ۵۰ سال ایرانی دچار این بیماری هستند.

مصرف مواد حاوی کلسیم به خصوص در اوایل کودکی و رسیدن کلسیم به استخوان‌ها باعث استحکام طولانی مدت استخوان‌ها می‌شود، به خصوص مصرف کلسیم در محدوده سنی ۱۰ تا ۲۰ سالگی برای ساخت استخوان‌های محکم و قوی باید بیشتر مورد توجه باشد.

عدم استفاده کافی و مناسب از منابع غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D در دوران کودکی و نوجوانی باعث سوءتغذیه شده و در آینده بر وضعیت جسمانی و ذهنی فرد اثر نامطلوب می‌گذارد و باعث کاهش توانایی در انجام وظایف و نقص ساختمان اعضای بدن می‌شود که در اشخاص مسن در بیماری به نام پوکی استخوان خود را نشان می‌دهد.

مهمترین عارضه پوکی استخوان، شکستگی است، بیشترین شکستگی در این بیماری، در ناحیه مفصل ران در محل اتصال به لگن و در ستون فقرات که معمولا وزن بدن را تحمل می‌کند، رخ می‌دهد.

در زنان، پس از سن یائسگی به علت توقف ترشح هورمون‌های زنانه و نقش مهم این هورمون‌ها در استحکام استخوان ها، شیوع پوکی استخوان زیادتر می‌شود.

همه در معرض پوکی استخوان هستند

رضا عسگری استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در این زمینه می‌گوید: به طور تقریبی و با احتمال زیاد همه ما در معرض پدیده ناخوشایند پوکی استخوان قرار داریم و افراد مسن در معرض ابتلای بیشتری هستند.

وی می‌افزاید: عارضه پوکی استخوان نزد زنان بعد از سن یائسگی بسیار شایع است و زنان بیش از مردان به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند، به ویژه اگر یائسگی زودرس در زنان ایجاد شده باشد. همچنین به افرادی که کمبود وزن دارند، موادمعدنی و ویتامین‌های مورد نیاز خود را نیز به مقدار لازم دریافت نمی‌کنند، توصیه می‌شود وزن خود را متعادل نگه دارند.

سیگار نکشید

این پزشک، مصرف سیگار را نیز عاملی مهم در بروز پوکی استخوان می‌داند و می‌گوید: دود سیگار به طور مستقیم بر تولید استخوان تاثیر می‌گذارد، تولید آن را کاهش می‌دهد، تعادل هورمونی را به هم می‌ریزد و باعث کاهش استخوان سازی می‌شود. همچنین مانع از جذب موادمغذی در بدن می‌شود.


مواد شیرین کمتر بخورید

عسگری ادامه می‌دهد: مصرف کافئین نیز باعث عدم جذب آهن، کلسیم و موادمعدنی مهم دیگر برای بدن می‌شود، مصرف خوراکی‌هایی مانند شکر و مواد خوراکی قنددار مانند نوشابه‌ها و شیرینی، میزان جذب کلسیم را کاهش می‌دهد و کاهش آن باعث پوکی استخوان می‌شود.

فاطمه حسینی متخصص ارتوپدی نیز در این زمینه می‌گوید: درد ناگهانی و شدید در ستون فقرات می‌تواند از علایم شکستگی‌های ستون فقرات باشد، ممکن است شکستگی مهره بدون درد اتفاق افتد و به صورت خمیدگی ستون فقرات و کاهش قد بیمار دیده شود، اگر چه عکس برداری با اشعه ایکس به تشخیص شکستگی کمک می‌کند، ولی برای تشخیص زودرس آن روش مناسبی نیست. پس بهتر است تمام افرادی که در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند، قبل از شروع عوارض، مورد ارزیابی قرارگیرند و در صورت مبتلا بودن اقدامات پیشگیرانه اعمال شود.


سنجش تراکم استخوان انجام دهید

وی می‌افزاید: بهترین روش برای تشخیص پوکی استخوان، سنجش تراکم استخوان است، امروزه برای سنجش تراکم استخوان دستگاه‌های جدیدی ساخته شده است که می‌تواند با دقت زیاد تراکم استخوانی و نسبت آن با استخوان سالم و سن مناسب را اندازه‌گیری کند.

حسینی اظهار می‌گوید: آزمایش سنجش تراکم استخوانی بدون درد است و تنها چند دقیقه طول می‌کشد، همچنین احتیاج به آمادگی قبلی ندارد و طی آن دارویی مصرف نمی‌شود. این سنجش، پزشک را قادر می‌سازد تا شدت پوکی استخوان را ارزیابی کند و در نتیجه استحکام استخوان را بسنجد.

پیاده روی کنید

حسینی تصریح می‌کند: تغذیه مناسب از روش‌های بسیار موثر برای پیشگیری از پوکی استخوان است و غذای افراد در همه گروه‌های سنی باید شامل پروتئین‌ها و املاح کافی و ویتامین‌های لازم باشد تا روند پوکی استخوان کندتر شود.

وی، بهترین منبع کلسیم و پروتئین را در شیر، پنیر، ماست و غذا‌های دریایی به ویژه ماهی می‌داند و می‌گوید: کلسیم یکی از اجزای سازنده استخوان است و غذای روزانه هر فرد بالغ باید حداقل حاوی هزار تا هزار و ۲۰۰ میلی‌گرم کلسیم باشد.

حسینی اضافه می‌کند: فرآورده‌های لبنی مانند شیر، ماست، پنیر، کشک و قره‌قوروت منابع بسیار خوب کلسیم به شمار می‌روند و سبزی‌ها با برگ سبز، کلم پیچ، شلغم، هویج، پرتقال، انگور و توت فرنگی، خرمالو، زیتون، جعفری، اسفناج، کرفس، کشمش، بادام، پسته، گردو و حبوبات نیز برای دوری از این بیماری مفید هستند.

این متخصص ارتوپدی خاطرنشان می‌کند: بهترین، مفیدترین و بی‌خرج‌ترین ورزش برای افراد پیاده‌روی است که نقش مهمی در رسوب کلسیم در استخوان‌ها دارند و رژیم غذایی مناسب در کودکان و نوجوانان باعث پیشگیری از این بیماری در سنین بالا می‌شود.