یکه‌تازی جان بولتون در کاخ سفید

رویداد۲۴ زمانی که بولتون به کاخ سفید وارد شد، این گمانه‌زنی مطرح شد که ممکن است تمایلات مداخله‌جویانه بولتون در خارج، بخصوص در خاورمیانه، با گرایش‌های انزواطلبانه ترامپ سازگاری نداشته باشد. ترامپ چه در دوران تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ و چه در دوره ریاست‌جمهوری بار‌ها با حضور سربازان آمریکایی در خارج مخالفت کرده است. این درحالی است که بولتون آشکارا از استمرار حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه حمایت کرده است. بولتون حتی از جنگ عراق، که بسیاری از مقامات آمریکایی از آن ابراز پشیمانی کرده‌اند، انتقاد نکرده است.

البته بولتون، برخلاف رکس تیلرسون، وزیر خارجه سابق آمریکا، و جیمز متیس، وزیر دفاع مستعفی آمریکا، تلاش‌های زیادی برای اجتناب از تعارض علنی با ترامپ انجام می‌دهد. اما تصمیم اخیر ترامپ درباره سوریه به حدی با برنامه‌های بولتون تعارض داشت، که اختلاف نظر او با ترامپ را نمایان کرد.

نیرو‌های آمریکا در سوریه باقی می‌مانند؟
ترامپ، با ادعای شکست داعش، دستور داده است که همه نیرو‌های آمریکایی در سوریه ظرف مدت ۶۰ تا ۱۰۰ روز از این کشور خارج شوند. اما در حال حاضر به نظر می‌رسد که بولتون مانع از اجرای کامل این دستور می‌شود. او در هشتم ژانویه برای هماهنگ‌سازی خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه به ترکیه سفر کرد و قرار بود با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، دیدار کند. ولی درخواست بولتون از ترکیه در خصوص عدم حمله به نیرو‌های کردی متحد آمریکا در سوریه، خشم اردوغان را برافروخت و باعث لغو دیدار بولتون و اردوغان شد.

علاوه بر این، بنا به گفته وبگاه پولتیکو، بولتون به مقامات ترکیه اطلاع داده است که آمریکا برخی از نیروهایش را در پایگاه التنف سوریه نگه خواهد داشت. آمریکا این پایگاه را به عنوان سنگری ضروری برای مقابله با نفوذ ایران در سوریه می‌بیند.

پیش از این، بولتون گفته بود تا وقتی که ایران در سوریه حضور دارد، نیرو‌های آمریکا هم در این کشور حضور خواهند داشت. اما تصمیم ناگهانی ترامپ درباره سوریه، معادله بولتون را به هم ریخت.

هنوز معلوم نیست که آیا ترامپ با پیشنهاد بولتون موافقت کرده است یا خیر. ترامپ پس از یک گفتگوی تلفنی با اردوغان، تصمیم خروج از سوریه را گرفت. گفته می‌شود که در این تماس اردوغان به همتای آمریکایی خود اطمینان داده که ترکیه با داعش مبارزه خواهد کرد. به نظر می‌رسد که مقامات ترکیه معتقدند بولتون و دستگاه‌های امنیتی آمریکا در خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه کارشکنی می‌کنند. مولود چاوش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، به این مسئله اشاره کرده و گفته برخی محافل امنیتی آمریکا تلاش می‌کنند بهانه‌هایی برای کارشکنی در خروج آمریکا از سوریه ایجاد کنند.

بولتون به سختی تلاش می‌کند تصمیم ترامپ را تغییر دهد یا حداقل آن را تعدیل کند و در نتیجه تعدادی از نیرو‌های آمریکایی را به بهانه مقابله با ایران در سوریه نگه دارد. چنین تغییری ساده نیست و حتی ریسک بد شدن رابطه ترامپ با بولتون را دارد. اما به هر حال از حمایت دستگاه‌های امنیتی آمریکا برخوردار است.

تصاحب وزارت دفاع آمریکا
سوریه، تنها صحنه قدرت‌نمایی بولتون نیست. او تلاش می‌کند جایگاه خود در دولت آمریکا را هم تحکیم کند. معروف است که تا قبل از خروج متیس و تیلرسون از دولت، در کاخ سفید دو جریان وجود داشت. با خروج متیس، تیلرسون و نیز اچ آر مک‌مستر، مشاور پیشین امنیت ملی، که در محافل آمریکایی به «عقلای دولت» معروف بودند، عرصه برای بولتون خالی شد.

از زمانی که متیس پنتاگون را ترک کرد، تلاش‌ها برای یافتن جایگزینی برای او ادامه دارد. نام‌های متعددی مطرح شده‌اند که تاکنون هیچ کدام از این افراد رسما به عنوان وزیر دفاع معرفی نشده است.

اخیرا نام یکی از مقامات سابق کاخ سفید مطرح شده که از حیث نزدیکی با بولتون قابل توجه است. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که بولتون قصد دارد میرا ریکاردل، معاون سابق خود در شورای امنیت ملی، را به عنوان وزیر دفاع معرفی کند.

حداقل دو منبع آمریکایی این خبر را تایید کرده‌اند. منبع نخست، جنیفر گریفین، خبرنگار امنیت ملی فاکس نیوز است. گریفین در حساب توئیتری خود نوشته است که ریکاردل، رقیب متیس، برای تصدی ریاست پنتاگون تحت بررسی است.

منبع دوم، کورت میلز، خبرنگار امور خارجی مجله نشنال اینترست است که از قول یک منبع آگاه اعلام کرده که بولتون برای انتصاب ریکاردل به جای متیس آماده می‌شود.

ریکاردل یکی از وفادارترین اشخاص به بولتون است. اما اختلاف نظر او با ملانیا ترامپ، بانوی اول آمریکا، برایش دردساز شده است. چندماه پیش، دفتر ملانیا ترامپ، در اقدامی فوق‌العاده، گفته بود میرا ریکاردل باید از منصب خود به عنوان معاون بولتون عزل شود. با موضع‌گیری صریح ملانیا، ریکاردل از شورای امنیت ملی اخراج شد. گفته می‌شود که در سفر ملانیا به آفریقا برای ریکاردل در هواپیمای بانوی اول صندلی رزرو نشده بود که این امر باعث شعله‌ور شدن اختلافات بین این دو زن شد. حال، با توجه به این سابقه، اگر بولتون بتواند ریکاردل را در یک منصب حساس‌تر به دولت بازگرداند، این امر نفوذ فوق‌العاده او در کاخ سفید را نشان خواهد داد.