دیدار معلمان با سعید جلیلی برای شکستن فضای امنیتی بود/ با نماینده رهبری دیدار کردیم نه «دولت در سایه»
رویداد۲۴ دیدار معلمان و تشکلهای اصلاحطلب مربوط به معلمان و فرهنگیان انتقادهای زیادی را در پی داشت؛ منتقدان گفته بودند این دیدارها به سود سعید جلیلی است؛ چه آنکه پس از این دیدار نه اتفاقی خاص افتاد نه آنکه جلیلی مسئول رسیدگی به معیشت معلمان است. به همین دلیل منتقدان گفته بودند اینگونه دیدارها بیش از آنکه کمکی به حل مشکلات معلمان باشد، برنامهای برای سعید جلیلی است.
برخی اعضای بدنه احزاب معلمان نسبت به جلسه سعید جلیلی با معلمان اعتراض کرده بودند و گفتند او حتی یکبار نسبت به وضع معلمان موضع نگرفته و حتی درباره بازداشت معلمان کلامی سخن نگفته بنابراین او دغدغهای برای معیشت معلمان ندارد. این اعتراض وقتی شدت گرفت که سایت سعید جلیلی این تیتر را برای این دیدار انتخاب کرده بود: «گزارش تصویری نشست دولت سایه با نمایندگان تشکلهای معلمان کشور»
پس از دیدار با سعید جلیلی، هفته گذشته دومین کنگره مجمع فرهنگیان ایران اسلامی برگزار شد و چهرههایی چون محمدرضا عارف و بطحایی وزیر آموزش و پرورش مهمانان و سخنرانان اصلی آن بودند.
فرج کمیجانی دبیرکل مجمع اسلامی فرهنگیان در گفتوگوی خود با رویداد۲۴ به انتقادات از عملکرد تشکل متبوع خود پاسخ داده است.
وجود احزاب صنفی در جمع احزاب اصلاح طلب (یا اصولگرا) چقدر میتواند مطالبات صنفی را تحت تاثیر مطالبات سیاسی قرار دهد؟
برای پاسخ به این سوال لازم است ابتدا توضیح مختصری درباره نحوه فعالیت تشکلهای صنفی وسیاسی بدهم. تشکلهای صنفی اجازه فعالیت سیاسی ندارند، اما مجمع فرهنگیان یک تشکل صنفی به معنی حقوقی آن نیست بلکه مجمع فرهنگیان هم مانند سایر احزاب سیاسی مجوز فعالیت سیاسی دارد، اما به دلیل این که موسسین مجمع، فرهنگی بودند و پایگاه اصلی ما بین فرهنگیان است، به طورکلی ما تخصصا حزب فرهنگی هستیم، ولی عضویت غیر فرهنگی نیز منعی ندارد و علاوه برآن طبق اساسنامه، فرهنگی به معنی عام آن است و شامل همه افرادی که مشغول امورفرهنگی هستند، میشوند.
پس هر چند پایگاه اصلی ما دربین فرهنگیان و معلمان است، اما عضویت سایرین در مجمع منعی ندارد. در خصوص تضاد بین فعالیت صنفی و سیاسی؛ همان طور که عرض کردم ما اولا صنفی به معنی حقوقی آن نیستیم، ثانیا به اعتقاد ما مشکلات همه اصناف به ویژه فرهنگیان باید در یک بسته جامع دیده شود و بخشی نگری شاید به صورت موقت دریک مقطع کوتاه، مشکلات را کاهش دهد، ولی راه حل اساسی و بنیادی نیست و از آنجا که هسته اصلی توسعه و پیشرفت توجه به آموزش و پرورش است، در دیدگاه کلان و اصلاح طلبانه، بین منافع فرهنگیان به معنی صنف با بینش اصلاح طلبی، ممکن است تناقضی به وجود بیاید.
به عبارت دیگر به استناد مفاد مرامنامه و اساسنامه مصوب مجمع فرهنگیان ایران اسلامی یک تشکل صرفا «صنفی» نیست بلکه یک حزب سیاسی سراسری و فراگیر است که تعدادی از فرهنگیان همفکر با دغدغههای سیاسی و فرهنگی مشترک گرد هم آمدهاند و توانستهاند به مرور تعداد دیگری از اقشار مختلف راهم به عضویت مجمع فرهنگیان در بیاورند و از کمیسیون ماده ۱۰ احزاب مجوز فعالیت سیاسی در گستره ملی را اخذ کنند بنابراین نمیشود یک تشکل سیاسی را در قالب یک تشکل صنفی تعریف کرد اگرچه اکثریت غالب مجمع فرهنگیان را گروه فرهنگیان تشکیل میدهند و فرهنگیان دراین گروه سیاسی برتری خاص خود را دارند.
فرهنگیان به عنوان قشر پیشرو اساسا فقط دغدغه صنفی ندارند بلکه انواع دغدغههای آحاد جامعه برای آنها اهمیت دارد وهمیشه فراتر از مشکلات صنف خود به مسایل نگاه میکنند و شاید به همین خاطر مورد اقبال گروههای اجتماعی هستند با توجه به نقش آفرینی فرهنگیان در تمامی رخدادها و تحولات سیاسی کشور به ویژه در شکل گیری احزاب و تشکلهای سیاسی ایجاد یک حزب با عنوان و نام فرهنگیان هیچ تناقضی با مطالبات صنفی آنان ندارد چرا که اکثریت معلمان جامعه، ریشه حل مطالبات صنفی خودشان را در گرو حل مسایل کلان سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور میدانند.
مجمع فرهنگیان نه فقط در موضوع فرهنگیان بلکه درهمه مسایل کلان سیاسی کشور از جمله سیاست خارجی، سیاست داخلی، مدیریت شهری، مسایل انتخابات، موضوعات اقتصادی و ... ورود دارد و اعلام موضع میکند وبه نوعی به همه امور کلان کشوری حساسیت دارد.
این نقد درباره فعالیت احزابی شبیه حزب شما وجود دارد که بعد از اینکه در قدرت قرار میگیرند به مرور از مطالبات معلمان فاصله میگیرند. تا چه اندازه این نقد را میپذیرید؟
بالاخره نفس فعالیت حزبی وسیاسی کسب قدرت از روشهای سالم آن است و هیچ حزبی نمیتواند بگوید ما فعالیت سیاسی میکنیم، ولی نگاه به قدرت نداریم. این نقض غرض است. پس فعالیت حزبی به منظور جلب نظر مردم و قرارگرفتن در قدرت و اجرای خواستههای مردم پس ازکسب قدرت است.
در این نگاه هیچ وقت کسی که از طرق مشروع به قدرت میرسد، بعد از کسب قدرت به خواستهها و مطالبات هواداران خود، بیتوجهی نمیکند. بلکه بعد از به قدرت رسیدن بیشترین تلاش خود را برای تحقق وعدهها و جلب نظر پایگاه اجتماعی خود در بین هواداران خواهد داشت.
اما از زاویه دیگر هم شما نمیتوانید دریک فعالیت و رقابت سیاسی پیروز شوید و بعد بگوئید من برای در اختیار گرفتن امور اجرایی مسئولیتی ندارم. پس لازمه فعالیت سیاسی جلب رضایت و رای مردم و پس از پیروزی تلاش برای تحقق وعدهها و خواست آنهاست.
قاطعانه بگویم سوال شما درباره مجمع فرهنگیان ایران اسلامی قابل قبول نیست چرا که نه دولت، دولت اصلاحات است و نه مجمع فرهنگیان ایران اسلامی به صورت حزبی در قدرت است. مجمع فرهنگیان هیچ موقع بصورت تشکیلاتی در قدرت نبوده و نیست شاید تعداد محدودی از اعضای مجمع فرهنگیان در سراسر کشور در سطوح مختلف مدیریتی به لحاظ سوابق کاری، تجربه وتخصصهای فردی که دارند مشغول به کار باشند.
از آنجایی که نهاد آموزش و پرورش یک مجموعه حاکمیتی است اصلا سیستم متمرکز وزارتخانه اجازه نمیدهد که یک فرد حزبی بتواند برنامههای حزبی را درآن حوزه تخصصی به صورت نگاه حزبی پیگیری و به نتیجه برساند.
افرادی که در مجمع فرهنگیان فعالیت سیاسی و تشکیلاتی میکنند به لحاظ آموزشهای مدیریتی و سیاسی که در حزب به صورت مستقیم وغیر مستقیم دیدهاند قطعا در انجام امور مدیریتی بهتر ازدیگران عمل میکنند، ولی برنامههای حزب را نمیتوانند آنجا پیش ببرند و این مدیران هم مانند سایر فرهنگیان کشور دغدغههای ملی، سیاسی و صنفی درحوزه مختلف را دارند و از طریق عضویت و فعالیت در مجمع فرهنگیان خارج از ساعت اداری پیگیری میکنند.
ما در مجمع فرهنگیان تلاش میکنیم که با ارائه راهکارهای مدیریتی ویژه به همه کسانی که در سیستم مدیریتی آموزش و پرورش و یا دیگر نهادها خدمت میکنند، کمک کنیم تا بتوانند در مواجهه با مجموعه بحرانهایی که معلمان وآموزش وپرورش را احاطه کرده سرافراز بیرون بیایند.
انتقادات زیادی درباره دیدار فعالان احزاب فرهنگیان با سعید جلیلی مطرح میشود. چه پاسخی به این انتقادات دارید؟
ازسالهای گذشته تشکلهای فرهنگیان اعم از سیاسی و صنفی، اقدامات مشترکی انجام میدادند و بعضا مواضع مشترکی میگرفتند، اما در دوره وزارت آقای بطحایی چند تفاوت عمده با قبل اتفاق افتاد. یکی این که تشکلهای اصلاح طلب و اصولگرا و صنفی با هم دعوت شدند. یعنی بدون توجه به پایگاه سیاسیشان گرد هم آمدند و دوم این که مکان مشخص در اختیار تشکلها قرار گرفت و تحت عنوان هیاتهای اندیشهورز به عنوان مشاوران وزارت اموزش وپرورش محسوب شدند و دیدارهای متعددی با شخص وزیر و سایر مسئولین آموزش و پرورش داشتند.
از آنجا که در بسیاری ازمسائل آموزش و پرورش فارغ ازنگاه سیاسی اتفاق نظر وجود دارد، این امر مقبولیت بیشتری برای همکاریهای مشترک به وجود آورد؛ و این اقدام آقای بطحایی را میتوان دقیقا در راستای عملیاتی کردن بحث راهاندازی گفتگوی ملی ارزیابی کرد که ما اصلاح طلبان شعارش را میدهیم.
احزاب معلمان در جلسات خود تصمیم گرفتند که یک سری دغدغههای مشترک فرهنگیان را بصورت جمعی پیگیری کنند و بر همین اساس چندین جلسه با وزیر اموزش وپرورش، معاونین وزیر و دیگر مسئولان داشتیم.
روزی به ما اطلاع دادند که آقای جلیلی به عنوان نماینده رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از طریق مشاور وزیر آموزش وپرورش در امور تشکلها از هر تشکل سه نفر را به جلسه دعوت کردهاند، با توجه به فضای امنیتی حاکم بر آموزش و پرورش که معلمان برای تصدی پستهای مدیریتی، حتی برای معاونت و مدیریت مدرسه هم تایید نمیشوند یا به سختی تایید میشوند و بازداشت تعداد زیادی از همکاران فرهنگی ما در سراسر کشور، جمعبندی دوستان این شد که در این جلسه شرکت کنیم تا بلکه از طریق شورای عالی امنیت ملی و انتقال دغدغه معلمان از طریق ایشان به رهبر انقلاب در پیگیری مطالبات معلمان در حد وسع خود موثر باشیم لذا در جلسه حاضر شدیم و اتفاقا جلسه بسیار خوبی برگزار شد.
دوستان هم با حفظ هویت اصلاح طلبی خود همه دغدغههای مرتبط را به صورت شفاف مطرح کردند و ایشان هم قول پیگیری دادند.
ما اصلاح طلبیم و وقتی از جایگاه حاکمیتی به جلسات رسمی دعوت میشویم حتما باید شرکت کنیم و باب گفتگو را باز بگذاریم شاید بتوان از این طریق برای بهبود وضعیت جامعه، خصوصا آموزش و پرورش هر چند گام کوچکی برداریم.
با توجه به اینکه ما اصلاحطلبان شعار گفتگوی ملی سر میدهیم باید با حفظ هویت اصلاحطلبی خود در این نوع جلسات که اتفاقا گفتوگو محور تشکیل میشود، شرکت کنیم.
به نظر من شرکت در این جلسات با حفظ هویت اصلاح طلبی یک نقطه قوت محسوب میشود نه نقطه ضعف. ما اصلاح طلبان وقتی شعار گفتگوی ملی میدهیم نباید از گفتگو و دیدار با افراد و تشکلها با گرایشهای مختلف واهمه داشته باشیم؛ از جهت دیگر هم گفتگوی ملی باید بین افرادی که تفکرات متفاوتی دارند، انجام شود وگرنه گفتوگو بین اصلاح طلبان که معنی پیدا نمیکند بنابراین، من این قبیل دیدارها و گفتگوها را در راستای تقویت انسجام و وحدت ملی میدانم.
اعضای شرکت کننده بر این باور بودند که این دیدار در راستای برنامههای شورای عالی امنیت ملی برای جمع اوری نقطه نظرات نمایندگان تشکلها و به تبع ان ورود آن نهاد به حل مسائل آموزش و پرورش است.
ولی سوءتفاهم ایجاد شده در معرفی سعید جلیلی به عنوان «رئیس دولت در سایه» در خبری که از دفتر ایشان منتشر شد غیر اخلاقی است و مجمع فرهنگیان ایران اسلامی به عنوان یک تشکل اصلاح طلب، ضمن احترام به همه رقبای سیاسی، مرزبندی مشخصی با طیف مقابل جریان اصلاحات دارد و دولت سایه اعلام شده توسط آقای جلیلی را اصلا به رسمیت نمیشناسد که بخواهد با ایشان دیدار کند.
وضعیت امروز فرهنگیان و مطالبات اصلی آنان را چه میدانید؟
آموزش و پرورش زیربناییترین نهاد عمومی کشور و متولی تربیت نسلهای آینده است که میبایست از ابتدای پیروزی انقلاب با نگاهی توسعه گرا بدان توجه میشد، زیرا این نهاد در کنار خانواده، نقشی اساسی در جامعه پذیری کودکان و نوجوانان، تامین سرمایه انسانی، اجتماعی و مسئولیت انتقال فرهنگ به نسلهای آینده را به عهده دارد.
امروزه این نهاد بنیادین در جامعهی در حال گذار ایران با چالشهای بسیار متعدد و اساسی روبروست. متاسفم که بگویم وضعیت فعلی معیشت فرهنگیان بسیار اسفناک و در شان نظام اسلامی نیست و وضعیت بودجهای نهاد آموزش و پرورش هم بسیار ناکافیست و این موضوع زنگ خطر بسیار بزرگ برای کشوریست که با مهجوریت متولیان تعلیم و تربیت آن در طی چهار دهه مدیریت پس از انقلاب، نه تنها آموزش و پرورش بلکه کل فرهنگ کشور را با چالشهای جدی مواجه کردهاند.
تنهاترین راه حل مسائل، مشکلات و موضوعات مبتلا به آموزش وپرورش و فرهنگیان کشور این است که حل این مسائل به اولویت اصلی در برنامههای کاری کوتاه مدت و بلند مدت همه نهادهای موثر و مسئولانی که دل درگرو این ملک و ملت دارند تبدیل شود که برای ایجاد عزم ملی برای حل این مشکلات حتما با همه دست اندرکاران باید گفتوگو کنیم.