وضعیت سلامت آب در کشور چگونه است؟

رویداد۲۴ مهندس غلامرضا شقاقی به مناسبت روز جهانی نظارت بر آب، با اشاره به فعالیت وزارت بهداشت در حوزه نظارت بر آب شرب شهر‌های کشور، گفت: وزارت بهداشت به عنوان یک سازمان ناظر، آب را که از سوی وزارت نیرو و شرکت‌های آب و فاضلاب تهیه می‌شود، از جنبه‌های مختلف طبق دستورالعمل‌های از پیش تعیین شده که در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار دارد، پایش می‌کند.

وی با اشاره به اینکه آب از سه وجه فیزیکی، شیمیایی و میکروبی مورد بررسی قرار می‌گیرد، گفت: مهم‌ترین موضوع، مباحث میکروبی آب است که بر خلاف آلودگی‌های شیمیایی اثرات کوتاه مدت دارد و اگر مشکلی از این نظر سلامت آب را تهدید کند، به سرعت شاهد طغیان بیماری خواهیم بود. به همین دلیل پایش‌های میکروبی بر روی آب با نظارت شدیدی تحت بررسی است. بر همین اساس از سه وجه کلر آزاد باقی مانده در آب، کدورت آب و نتایج باکتولوژیک آب توسط بازرسان بهداشت محیط بررسی می‌شود.

وی افزود: پایش‌های میکروبی، میزان کلر و کدورت بر روی آب به علت اهمیت آن به طور مرتب و روزانه صورت می‌گیرد. پایش‌های بررسی میزان عوامل آلوده شیمیایی نیز در فواصل شش ماهه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
رئیس گروه بهداشت آب و فاضلاب وزارت بهداشت با اشاره به نتایج بررسی‌های صورت گرفته در سال گذشته و سال جاری در خصوص مشکلات میکروبی آب، اظهار کرد: در اکثر مناطق کشور بویژه در مناطق شهری، آب شرب در شرایط مطلوبی قرار دارد و پس از نمونه‌گیری از آب مناطق مختلف، شاخص میانگین کشوری بالای ۹۸ درصد گزارش شده است که این نشان دهنده اوضاع مساعد در حوزه سلامت آب است. البته نمی‌توان این وضعیت مطلوب را شامل حال تمام استان‌های کشور دانست چراکه در برخی از شهر‌ها چنین وضعیت مطلوبی از سلامت آب گزارش نمی‌شود.

برخی مشکلات در برخی شهر‌ها
وی در ادامه استان خوزستان را به عنوان یکی از استان‌هایی که گا‌ها سلامت آب در آن منطقه با مشکل روبرو است معرفی و بیان کرد: با توجه به وقوع سیل در ابتدای سال جاری می‌توان گفت در مناطق سیل‌زده، استان خوزستان بویژه شهر اهواز و بهبهان، شهرستان سیرجان در استان کرمان و شهر بابل در استان مازندران و نیز مناطق روستایی کشور، شاخص سلامت آب به نسبت کشوری پایین‌تر است. البته، سلامت آب در برخی استان‌ها نظیر خوزستان، پیش از وقوع سیل نیز به دلیل مشکلات زیرساختی و لوله‌کشی فاضلاب با مشکل مواجه بود.
وی راه حل مشکل آب و فاضلاب خوزستان را توسعه سامانه‌های جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب دانست و ادامه داد: با توسعه سیستم‌های تصفیه آب و بهبود شبکه‌های آب‌رسانی می‌توانیم جلوی آلودگی آب در این مناطق را گرفته و شاهد کاهش پِرت آب و مکش منفی آب در نقاطی باشیم که فاضلاب غیر بهداشتی دفع شده است.

وضعیت سلامت آب در روستا‌ها
شقاقی در خصوص سلامت آب در مناطق روستایی ادامه داد: در مناطق روستایی به علت کوچک بودن محیط و پراکندگی روستا‌ها از یکدیگر، همه روستا‌ها از سیستم تصفیه آب برخوردار نیستند و همین سبب می‌شود شاخص میانگین سلامت آب در این نقاط نسبت به نقاط شهری کمتر باشد. البته انتظار ما این است که شاخص سلامت میکروبی آب با وجود این شرایط، بالای ۹۰درصد باشد.

وی مشکل اصلی را در پایین‌تر بودن شاخص سلامت آب روستایی، عدم پوشش یکپارچه تمام روستا‌ها به سیستم آب و فاضلاب کشوری دانست و خاطرنشان کرد: برخی روستا‌ها به صورت خودگردان و یا توسط بخش خصوصی اقدام به تامین آب می‌کنند که متاسفانه تخصص لازم را ندارند. امیدواریم با پیگیری‌های صورت گرفته هرچه سریع‌تر این روستا‌ها نیز تحت پوشش وزارت نیرو و شرکت‌های آب و فاضلاب قرار گیرد.

 

 

 

رئیس گروه بهداشت آب و فاضلاب وزارت بهداشت ضمن اشاره به اینکه آب و فاضلاب پایتخت از نظر میکروبی با مشکل خاصی روبرو نیست، اظهار کرد: وضعیت در مناطق شهری و روستایی در حالت مساعدی قرار دارد و شاخص سلامت میکروبی آب بالای ۹۸ درصد قرار دارد. نگرانی ما در شهر تهران گا‌ها آلودگی‌های شیمیایی بویژه میزان نیترات در آب است که پایش‌های صورت گرفته حکایت از وجود نیترات در آب دارد. طی اقدامات صورت گرفته منابع آلوده از مدار خارج می‌شود و یا در مقاطعی اختلاط آب سالم با آب آلوده برای دستیابی به حد استاندارد صورت می‌گیرد.

وی در ادامه مشکل وجود نیترات در آب را تنها متوجه استان تهران ندانست و تصریح کرد: علاوه بر تهران در استان‌های البرز، مرکزی و یزد نیز وجود نیترات در آب گزارش شده است که با روند فزاینده‌ای نیز روبرو است که با توسعه سامانه‌های آب‌وفاضلاب می‌توان از ورود فاضلاب به منابع آب زیرزمینی جلوگیری کرد.

شقاقی اختلاط آب را راه مرسوم کاهش نیترات آب معرفی کرد و افزود: اختلاط آب بهترین راه حل جلوگیری از آلودگی آب به منابع نیترات است؛ چراکه تصفیه‌های عادی صورت گرفته بر روی آب توانایی حذف نیترات را ندارد و اگر بخواهیم نیترات را از آب جدا کنیم، کاری پرهزینه در پیش داریم.

وی حد مجاز نیترات در آب را ۵۰ میلی‌گرم برحسب یون نیترات در هر لیتر معرفی کرد و گفت: عوارض نیترات بر گروه‌های حساس و کودکانی است که از شیرخشک استفاده می‌کنند.

وی دستگاه‌های تصفیه آب خانگی را فاقد تاییدیه رسمی در داخل کشور دانست و افزود: در محل‌هایی که سلامت آب توسط کارشناسان وزارت بهداشت و سازمان آب و فاضلاب بررسی می‌شوند نیازی به تهیه دستگاه آب تصفیه کن نیست، مگر اینکه ما اعلام کرده باشیم که آب آن منطقه با مشکل مواجه است که در آن صورت نیز مردم باید اقدام به مصرف آب بسته‌بندی و یا تهیه آب از مراکز آب_ایستگاهی مورد تایید سازمان آب و فاضلاب کنند.

وی افزود: یکی از اقدامات مهم که در سال‌های اخیر برای اطمینان از سلامت آب انجام می‌شود، اجرای برنامه ایمنی آب آشامیدنی است که هم اکنون در کلیه مراکز استان‌ها و نیز شهر کاشان در حال اجراست. این برنامه با مشارکت همه دستگاه‌های ذی‌ربط انجام می‌شود و محدوده اجرای آن کل سامانه تامین آب از حوزه آبریز تا نقطه مصرف است. هدف از اجرای این برنامه پیشگیری از آلودگی منابع آب، تصفیه آب برای دستیابی به استانداردها، تضمین کیفیت آب و تامین آن به صورت پایدار است.

شقاقی در پایان با اشاره نقش مردم در جهت حفظ سلامت آب گفت: در بسیاری از مواقع رعایت نکات بهداشتی بویژه هنگام تفریحات در کنار رودخانه‌ها و آلوده نکردن آب توسط مردم می‌تواند به حفظ سلامت آب کمک کند.