سیروس عسگری کیست؟/ ماجرای دستگیری دانشمند ایرانی در آمریکا چه بود؟

رویداد۲۴ سیروس عسگری دانشمند ایرانی که از از ۱۰ مارس (۲۰ اسفند ۹۸) به‌اتهام سرقت اسرار تجاری توسط مقامات آمریکایی دستگیر شد و در این مدت در بازداشتگاه شهر الکساندریای ایالت لوئیزیانای آمریکا به سر می‌برد که از این اتهام تبرئه شد.

سیروس عسگری کیست؟

سیروس عسگری استاد ۵۹ ساله مهندسی مواد، استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف در دانشکده علم و مواد دانشگاه با تخصص میکروسکوپ الکترونی، آلیاژ‌های دمای بالا است.

او در سال ۱۳۷۱ مدرک کارشناسی ارشد مواد و متالورژی را از دانشگاه تهران دریافت کرد و سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت. در سال ۱۳۷۶ از دانشگاه درکسل در رشته مهندسی و علم مواد با درجه دکتری فارغ‌التحصیل شد و سپس به ایران عزیمت کرد. در بازگشت به ایران استادیار دانشکده علم و مهدسی مواد دانشگاه صنعتی شریف شد و در حال حاضر با رتبه استادی در استخدام این دانشگاه است.

ماجرای دستگیری سیروس عسگری

او در سال ۲۰۱۶ در آمریکا به جرم سرقت اطلاعات محرمانه تجاری و تقلب در امور ویزا محاکمه شد. این اتهام مربوط به فعالیت عسگری در سال ۲۰۱۳ در دانشگاه کیس وسترن رزرو بود. نهایتاً در طی دعوای حقوقی طولانی بین عسگری و اف‌بی‌آی به نمایندگی از دولت آمریکا. عسگری از تمامی اتهامات در دادگاه فدرال و سپس دادگاه استیناف حوزه ششم ایالات متحده آمریکا، تبرئه شد.

در طی فرایند تبرئه شدن عسگری، مشخص شد که قاضی‌ها با روش اف‌بی‌آی و اطلاعات ارائه شده از آن سازمان مخالف بودند. اسوشیتد پرس در آوریل ۲۰۲۰ گزارش داد که از نظر قاضی فدرال، مأمور اف‌بی‌آی اطلاعات گمراه کننده در اختیار دادگاه گذاشته و حتی حکم بازرسی ایمیل‌های عسگری در سال ۲۰۱۳ را نیز با نیرنگ از مجموعه قضایی دریافت کرده‌است.

اگرچه دادگاه تجدید نظر کل ایالات متحده بعداً این اتهامات مأمور اف‌بی‌آی را نپذیرفت و اعلام کرد که او سیستم قضایی را گمراه نکرده‌است، اگر چه تبرئه شدن عسگری بر جای خود باقی ماند.

عسگری از ۱۰ مارس (۲۰ اسفند۹۸) در بازداشتگاه الکساندریا آمریکا به سر می‌برد و به دنبال بازگشت داوطلبانه به ایران است. اداره مهاجرت آمریکا اجازه پرواز به وطن یا آزادی موقت وی را نداده است.

سرقت اسرار تجاری نیروی دریایی آمریکا و نقض قوانین ویزا اتهام اعلام شده عسگری از سوی آمریکا است.

دانشگاه صنعتی شریف ۱۲ فروردین ماه ۹۸ با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که در این مدت از طریق دستگاه دیپلماسی، پیگیر وضعیت این عضو خانواده دانشگاهی بوده و تلاش کرده تا بتواند مقدمات بازگشت دکتر سیروس عسگری را فراهم کند. این دانشگاه همچنین اعلام کرد در این زمینه، از تلاش‌های بی‌وقفه و مستمر وزارت امور خارجه تشکر می‌کند و امیدوار است با پیگیری‌های انجام شده، به زودی مقدمات بازگشت ایشان به کشور فراهم شود.

واکنش‌ها به دستگیری و بازداشت عسگری

همسر عسگری در مصاحبه با خبرآنلاین بیان کرده بود که در زمان دستگیری به همراه او در آمریکا بوده و در ابتدا فکر می‌کردند سوء تفاهمی در این دستگیری اتفاق افتاده‌است. اما بعد از گذشت نزدیک به سه سال از بازداشت ادامه‌دار او حتی پس از تبرئه از اتهامات، اعتقاد دارد که نگهداری او سیاسی است و آمریکا به دنبال مبادله عسگری با افراد آمریکایی در ایران است.

محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران این دستگیری و عدم اجازه برای خروج از آمریکا علی‌رغم تبرئه در سیستم قضایی همان کشور را گروگان‌گیری دانشمند ایرانی خواند. ظریف در توئیتر خود با همخوان کردن گزارش گاردین خطاب به آمریکا نوشت: هموطنان ما را رها کنید!

دانشگاه صنعتی شریف نگرانی عمیق خود را از دستگیری و نگهداری غیرمنصفانه عسگری در شرایط خطرناک اعلام کرد.

خبرگزاری بین‌المللی از جمله اسوشیتد پرس و گاردین اخبار متعددی در خصوص پرونده عسگری منتشر کرده‌اند که در آن پیرامون برخورد قضایی با مأموران اف‌بی‌آی، رای داوری و دستگیری و نگهداری بعدی عسگری پوشش خبری دادند. خبرگزاری پروپابلیکا گزارش اختصاصی از جنس خبرنگاری تحقیقی در خصوص عسگری منتشر کرد و افشا کرد در طی یک دوره ده روزه، پلیس مهاجرت ۹ مرتبه عسگری را با هواپیما به شهر‌های مختلف و بازداشتگاه‌های متفاوت در سراسر خاک آمریکا جابجا کرده‌است و هنوز از دیپورت او سر باز می‌زند.

همچنین پرس تی وی متعلق به ایران شرایط زندان عسگری را غیرانسانی توصیف کرد.

اعلام خبر بازگشت دانشمند ایرانی توسط ظریف

محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران از بازگشت دانشمند بازداشت شده ایرانی به کشور خبر داد.

وزیر امور خارجه در اینستاگرام نوشت:

سلام دوستان یک خبر خوب، هواپیمای حامل دکتر سیروس عسگری از آمریکا پرواز کرد.

تبریک به همسر و خانواده گرامی ایشان