جهش آمار مرگ و میر در ایران/ چرا دوباره گرفتار طوفان کرونا شدیم؟

رویداد۲۴  قبل از پایان سال ۹۹، شرایط کرونایی کشور به گونه‌ای بود که خیلی از تخت‌های بیمارستانی در بخش‌های عادی و ویژه، خالی از بیماران کووید ۱۹ شده بود و پیش بینی می‌شد با حفظ شرایط موجود، بتوان امیدوار بود که بیماری کنترل شود. اما، متأسفانه با رسیدن به روزهای پایانی سال و افزایش ترددها و رفت و آمدهای درون شهری تحت بهانه «خرید شب عید»، باعث شد شرایط به کلی تغییر کند.

زنگ خطر مسئولان وزارت بهداشت

یک ماه به پایان سال ۹۹، یعنی در آغازین روزهای اسفند سال گذشته بود که جامعه پزشکی درگیر کرونا و البته مسئولان ارشد وزارت بهداشت، مدام بر رعایت پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی در هنگام حضور در محیط‌های شلوغ و پر ازدحام تاکید داشتند. اما گوش شنوایی نبود و اگر هم بود، دیگر حاضر به گوش دادن نبود.

روزهای آخر سال، رفت و آمدها زیاد و زیادتر شد تا جایی که نمی‌شد در بازار یک متر فضای خالی دید که بشود زمین نشست. همه مردم شانه به شانه هم حرکت می‌کردند و در این بین، عده‌ای هم پا را فراتر گذاشته و بدون ماسک آمده بودند.

مسئولان و اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا، مدام هشدار می‌دادند که کادر درمان خسته‌اند و مراقب باشید تا آمار کرونا دوباره صعودی نشود. اما، دیگر کسی نمی‌خواست در خانه بماند.

حمید سوری رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کرونا، در ارتباط با چرایی ورود کشور به موج چهارم کرونا، نکاتی را توضیح داد.

وی با بیان اینکه اپیدمی کووید ۱۹ یک اپیدمی تهدید کننده، مزمن و پیش رونده است، گفت: کنترل و مهار اپیدمی صرفاً مقوله‌ای نیست که فقط به وزارت بهداشت مربوط باشد، هرچند از لحاظ فنی وزارت بهداشت باید مغز متفکر سیاست‌ها و برنامه‌های مدیریت اپیدمی باشد. اما وقتی تناقض‌ها در برخوردها و سیاست‌ها پیش می‌آید و عملاً به توصیه‌های متخصصان گوش نمی‌دهند موجب می‌شود مهار اپیدمی از دست وزارت بهداشت خارج شود.

سوری با بیان اینکه هیچکس نمی‌داند تاریخ انقضای این اپیدمی چه موقع است، افزود: ویروس برای بقای خودش مدام در حال جهش است.

وی ادامه داد: آنچه هم‌اکنون در کشور مهم است ویروس جهش یافته انگلیسی است که از جنوب کشور شروع شد.

سوری گفت: متأسفانه بسیاری از سازمان‌ها و مراجع تصمیم‌گیری خیلی اعتقادی به مشاوران علمی برای تصمیم‌گیری ندارند. همچنین بعد از گذشت مدتی از اپیدمی، افراد به دلیل کسب تجربیات خام، توهم دانستن کامل در مورد مدیریت اپیدمی را دارند.

این اپیدمیولوژیست ادامه داد: تصمیمات غیرکارشناسی، مرگ‌های روزانه کرونا را در کشور دو برابر کرد و از همین رو، معتقدم هنوز به پیک چهارم شیوع کرونا وارد نشدیم.

قبل از آغاز سال نو، تعداد شهرهای قرمز و نارنجی کشور به کمتر از ۳۰ مورد رسیده بود و شهرهای قرمز هم فقط در استان خوزستان بودند. اما، حالا و بر اساس آمارهای روز گذشته وزارت بهداشت، تعداد شهرهای قرمز و نارنجی کرونایی به عدد ۱۷۵ رسیده بود. یعنی تقریباً ۶ برابر شده است و همچنان هم در حال افزایش است.

روزهای سخت‌تر کرونا در پیش است

حالا و با پایان یافتن تعطیلات نوروزی در کشور، شاهد سیر صعودی آمار کرونا هستیم. به طوری که بازگشت به روزهای سخت کرونایی را در پیش داریم.

سعیدرضا مهرپور رئیس بیمارستان شریعتی با بیان اینکه بخش‌های مختلف بیمارستان‌ها باید به حالت آماده باش در بیایند، گفت: از ۴۸ ساعت گذشته در خصوص بستری بیماران کرونایی شوکه شدیم.

وی افزود: در این مقطع معمولاً افراد، خانوادگی مبتلا می‌شوند و به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.

سوری ادامه داد: روزهای سختی پیش رو داریم که به مراتب از موج سوم خطرناک‌تر است.

مقایسه آمار کرونا در فروردین ۱۴۰۰

نگاهی به آمار کرونا در فروردین ۱۴۰۰، می‌تواند خیلی از واقعیت‌ها را نمایان سازد. زیرا، بازخورد عدم رعایت پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی در روزهای پایانی سال ۹۹، در روزهای آغازین سال نو، خودنمایی کرد.

در هفته دوم فروردین ۱۴۰۰ به طور چشمگیری آمار کرونا در همه شاخص‌ها افزایش یافته و بیشترین میزان مرگ و میر در دو هفته اول فروردین، مربوط به روزهای هشتم، نهم و دوازدهم است. بالاترین میزان بستری نیز مربوط به روزهای ۱۲ و ۱۳ فروردین است.

علیرضا زالی فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، با بیان اینکه در روزهای آینده ممکن است وضعیت بازتوزیع شاخص‌ها در تهران همگن‌تر شود، گفت: در حال حاضر تعداد بستری‌ها در استان تهران از عدد ۳۷۱۲ نفر گذشته که در طول پنج ماه اخیر یک رکورد عجیب است. در مورد مراجعان سرپایی نیز این میزان بین ۵ تا ۷ هزار نفر در روزهای گذشته در نوسان بوده است.

وی یادآور شد: به نظر می‌رسد با فعال شدن مطب‌ها و درمانگاه‌های عمومی در طول روزهای آینده ممکن است بازتوزیع مراجعان بخش سرپایی تغییر یابد که به معنای کاهش مراجعان سرپایی نخواهد بود بلکه الگوی مراجعه تغییر خواهد کرد.

وی تاکید کرد: با توجه به اینکه کماکان گروه‌های مسن گروه‌های پرخطر محسوب می‌شوند، در طول دو هفته اخیر ۴۳ درصد مراجعان بستری بیمارستانی ما و حدود ۷۰ درصد مرگ و میرها در افراد بالای ۶۰ سال اتفاق می‌افتد و در طول دو هفته آینده نیز این گروه، گروه پرخطر در حوزه مرگ و میر محسوب می‌شوند.

زالی با اشاره به ازدحام‌های پایان اسفند یادآور شد: ازدحام‌های چهارشنبه آخر سال، خریدهای هفته آخر اسفند و همچنین مسافرت‌ها یک فرصت سوزی برای کنترل بیماری محسوب می‌شود در حالی که می‌توانستیم برعکس عمل کرده و در دو هفته اول فروردین ماه به افول این بیماری در کشور کمک کنیم.

فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران با بیان اینکه دو هفته آتی یعنی هفته سوم و چهارم فروردین ماه نیز فرصتی حساس برای کنترل بیماری است، رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی، خودداری از سفرهای غیر ضروری درون شهری و جلوگیری از دورهمی های خانوادگی را راهی مؤثر برای جلوگیری از گسترش بیشتر بیماری عنوان کرد.

وی با اشاره به افزایش چشمگیر جواب‌های مثبت در تست‌های پی سی آر و تست‌های سریع استان تهران، گفت: این بدان معناست که ویروس به شدت در شهر فعال شده و هرگونه تردد غیر ضروری در شهر به معنای به استقبال مرگ رفتن تلقی می‌شود.

فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، تاکید کرد: اگر در دو هفته آتی بتوانیم پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنیم ممکن است بتوانیم از مرگ و میر بیشتر جلوگیری کنیم اما در غیر این صورت با یک فاجعه در سطح استان تهران رو به رو خواهیم شد.