مذاکره از پشت پرده/ مذاکرات هستهای وین به کجا خواهد رسید؟
رویداد۲۴ دور اول مذاکرات وین در حالی تمام شد که ایران بر تقاضای خود برای برداشته شدن همه تحریمهایی که در دوران ترامپ اعمال شده اصرار دارد. عباس عراقچی رییس هیات مذاکره کننده ایرانی به دو مدل تحریم در دوران ترامپ اشاره کرده و گفته یک مدل از این تحریمها به راحتی و با یک فرمان اجرایی رییس جمهور آمریکا لغو خواهند شد و یک مدل دیگر در کنگره تصویب شده و لازم است بایدن این تحریمها را به حالت تعلیق در بیاورد.
در مذاکرات هستهای ایران در وین چه خبر است؟
به نظر میرسد تکلیف ایران با مذاکرات روشن است. دو کمیته مهم در مذاکرات وین تشکیل شده که هنوز یکی از این کمیتهها وارد عمل نشده. کمیته تحریمها در حال مذاکره است و کمیته فنی که به راستی آزمایی تلاش ایران برای بازگشت به تعهدات برجامیاش مرتبط است منتظر نتیجه حاصل از کمیته اولی است.
مقامات آمریکایی مذاکرات هفته گذشته را سازنده، مانند مذاکرات تجاری و کارآمد ارزیابی کردهاند. یک مقام آمریکایی که نامش برده نشده به خبرنگاران گفته میانجیهای اروپایی بین دو نقطهای که مذاکره کنندگان ایرانی و آمریکایی در آن مستقر شدهاند در دو هتل مجزا در رفت و آمدند و پیامها را جا به جا میکنند.
این مقام آمریکایی نحوه مذاکره غیرمستقیم در وین را «موجب زحمت» خوانده و گفته ما ایدهمان در مورد برداشته شدن تحریمهای آمریکا را عنوان کردیم. طرف آمریکایی هنوز فهرستی از تحریمهای خاص که باید برداشته شود تهیه نکرده و طرف ایرانی نیز هنوز قدمهای هستهای که باید برای معکوس کردن نقض برجام بردارد عنوان نکرده است.
بیشتر بخوانید:محمدعلی شعبانی جاسوس سریال گاندو ۲ کیست؟
اگر در رسانهها به اشتباه گفته شده که آمریکا آمادگی برداشتن تحریمهای غیر برجامی را دارد، اما این مقام آمریکایی به صراحت گفته آمریکا آماده است که همه تحریمهایی که با برجام و منافعی که ایران از برجام انتظار دارد «ناسازگارند» برداشته شود؛ اما آمریکا هنوز در مورد جدیت ایران برای عمل به خواستههای آمریکا تردید دارد.
این مقام آمریکایی درخواست عراقچی برای برداشته شدن همه تحریمهای دوران ترامپ را رد کرده و اعلام کرده برخی تحریمهای دوران ترامپ قانونیاند.
او گفته بر اساس برجام هم آمریکا حق داشته تحریمهایی را علیه نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم یا دخالت در انتخابات آمریکا علیه ایران اعمال کند و از این رو اگر ایران اصرار داشته باشد که همه تحریمهای دوران ترامپ برداشته شود به بن بست خواهیم رسید.
این مقام آمریکایی اذعان کرده که دولت قبلی آمریکا مشخصا و با اهداف سیاسی کاری کرده که بازگشت به برجام برای دولت بعدی دشوار شود.
با اینکه رسانههای داخلی از جمله صدا و سیما و پرس تی وی مذاکرات وین را با خوشبینی دنبال میکنند، اما به نظر میرسد مقامات اروپایی که نقش میانجی را در مذاکرات این دوره بازی میکنند چندان با این تحلیل موافق نیستند.
آمریکا حاضر به برداشتن همه تحریمها علیه ایران میشود؟
دویچه وله آلمان در گزارشی نوشته مقامات آلمانی خوشبینی محتاطانهای دارند.
هایکو ماس وزیر خارجه آلمان مذاکرات را سازنده خوانده گفته: همه طرفها اراده خود برای رسیدن به هدف را که اجرای کامل برجام است نشان دادهاند اما کار سادهای نیست و ما تازه اول یک سری مذاکرات فشردهایم.
انریک مورا مقام اتحادیه اروپا نیز گفته این مذاکرات هدفمند و سازنده بوده و میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه در نهادهای بین المللی وین نیز گفته از پیشرفت اولیهای که حاصل شده راضی بودند.
با اینکه آمریکا تقاضای ایران برای برداشته شدن همه تحریمها را راهی خوانده که به بن بست ختم خواهد شد، اما به نظر نمیرسد ایران قصد کوتاه آمدن داشته باشد. عراقچی رییس هیات مذاکره کننده ایرانی بر این درخواست ایران تاکید کرده و حتی به طور ضمنی آمریکا را به اجرای کامل قانون خروج ایران از پروتکل الحاقی ضرب یک ماه و نیم آینده و قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران تهدید کرده است.
او گفته از مدت زمان ۳ ماههای که ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی به توافق رسیده بود که طی آن ایران همچنان بازرسان آژانس را در جریان فعالیتهای هسته ایش بگذارد در حال سپری شدن است و تا پایان این دوره تنها یک ماه و نیم باقی مانده.
عراقچی همچنین عنصر انتخابات ۱۴۰۰ را در رسیدن به نتیجه بهتر با آمریکا بی تاثیر نخوانده و به طور ضمنی به آمریکا هشدار داده اگر تا یک ماه و نیم آینده تحریمها را برندارد و دو کشور به توافق نرسند، کار سختتر خواهد شد.
آمریکا هم سیگنال ویژهای برای کاهش فشارها بر ایران نشان نداده و برعکس موضع سفت و سختی اتخاذ کرده است.
یک مقام رسمی کره جنوبی آزاد سازی کشتی کرهای از ایران را نتیجه وعده این کشور به ایران برای آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران در بانکهای کره جنوبی که به دلیل تحریمهای آمریکا در این بانکها گیر کرده اند خوانده، اما وزارت خارجه آمریکا بعد از آزادی این کشتی ضمن ابراز خوشحالی رسما اعلام کرد که آمریکا اجازه نداده که پولهای بلوکه شده ایران را که به دلیل تحریم در بانکهای کرهای گیر کرده اند آزاد شود.
دولت روحانی به طور مشخص خواهان بازگشت به برجام قبل از انتخابات ریاست جمهوری است، اما به نظر میرسد جریانی در کشور به دنبال مانع تراشی است. این جریان پیش از این دولت را از مذاکره مستقیم و حتی غیر مستقیم با آمریکا منع کرده بود، اما دست کم زور دولت در یک قدم بسیار کوچک چربیده و مذاکرات غیر مستقیم شکل گرفته است.
حسین شریعتمداری مدیرمسئول کیهان در سرمقالهای در این رسانه رسما ادامه مذاکرات را بی دلیل خوانده و گفته: «هدف آمریکا و اروپا از برگزاری جلسات کمیسیون برجام، وقتکشی با هدف امتیازگیری از طرف ایرانی- آن هم بدون لغو تحریمهاست؛ بر همین اساس با توجه به مواضع قاطع و روشن ایران و همچنین با توجه به فریبکاری و عهدشکنی طرف غربی، هیچ دلیلی برای حضور کشورمان در جلسات مذکور وجود ندارد.»
اما یک رسانه مدعی شده ایران طرحی برای خروج از این بن بست ارائه کرده است. خبرگزاری کیودو ژاپن در گزارشی نوشته که ایران "طرح پایان بازی" را برای احیای برجام پیشنهاد کرده که طی آن قرار است اعلامیه لغو کل تحریمهای هستهای ایران در روزی معین و اعلامیه بازگشت ایران به کل تعهدات، روز بعد از آن صادر گردد.
یک مقام ارشد ایرانی که خواست نامش فاش نشود به خبرگزاری کیودو گفت: بر اساس طرح پایان بازی که در ابتدا توسط ایران در یک نشست رسمی در ۲۹ مارس در فرانکفورت پیشنهاد شده بود و سپس توسط طرفین در یک جلسه کمیسیون مشترک مجازی در تاریخ ۲ آوریل پذیرفته شد، ایالات متحده باید تمامی تحریمهای اعمال شده که در زمان دولت ترامپ در یک مرحله دوباره اعمال و یا برچسب گذاری شد را لغو کند.