سرنوشت مبهم برجام پس از انتخابات ۱۴۰۰/ مذاکرات وین متوقف میشود؟
رویداد۲۴ دوهفته به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران زمان باقی مانده است و مذاکرات هسته ای وین همچنان بی نتیجه در جریان است. تحولات مربوط به انتخابات ایران منجر به بلند شدن صدای مخالفان برجام در آمریکا و اروپا شده است. مذاکرات وین تا مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران متوقف خواهد شد؟ چه سرنوشتی در انتظار برجام است؟
هفته گذشته نیویورک تایمز در گزارشی از دولت بایدن خواست برای بازگشت به برجام عجله نکند و این هفته در حالی که قرار بود شاهد دور پایانی مذاکرات وین باشیم، بنجامین وینتهال از موسسه ضد ایرانی دفاع از دموکراسیها یادداشتی در پولیتیکو منتشر کرده و از دولت خواسته سرعت مذاکرات وین را کم کند.
در این یادداشت آمده: آمریکا با سرعت حیرت انگیزی در حال بازگشت به برجام است، اما وقت آن رسیده که عقلای جمع ترمز آن را بکشند. همزمان با توقف مذاکرات در وین به دلیل طولانی شدن مجادلهها بر سر نقاط حل نشده، وقت خوبی است که مذاکره کنندههای آمریکایی در وین دستور توقف بدهند تا یافتههای اطلاعاتی اخیر اروپاییها درباره برنامه هستهای ایران را مورد ارزیابی قرار دهند.
بیشتر بخوانید:سایه سنگین انتخابات ۱۴۰۰ بر سر برجام/ احیای توافق هستهای ایران به تعویق میافتد؟
در ادامه این یادداشت آمده: معلوم نیست نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، رابرت مالی یافتههای آژانسهای اطلاعاتی اروپایی را بررسی کرده است یا نه. این یافتهها که توسط دولتهای اروپایی جمع آوری شدهاند بسیار قابل توجه و هشدار دهندهاند. این اطلاعات ادعا میکند که ایران در سال ۲۰۲۰ به دنبال دستیابی به تکنولوژی ساحت سلاح هستهای بوده است.
در گزارش پولیتیکو به گزارش سرویس امنیتی سوئد اشاره شده که مدعی است ایران علیه صنایع فناورانه سوئیس و برخی محصولات سوئیسی اقدام به جاسوسی صنعتی کرده است و این صنایع برای پیشبرد برنامه ساخت سلاح هستهای کاربرد دارند. در این گزارش آمده ایران منابع هنگفتی در این زمینه سرمایهگذاری کرده و برخی از این منابع در سوئد مورد بهره برداری قرار گرفتهاند.
سرویس اطلاعات و امنیت عمومی هلند هم گزارشی منتشر کرده و مدعی شده ایران به دنبال فناوری ساخت سلاح هستهای است. بر اساس یافتههای آژانس اطلاعاتی هلند، دو نهاد «واحد مقابله با اشاعه سلاح» و سرویس امنیت و اطلاعات ارتش هلند بر روی کشورهایی سعی دارند به دانش و اقلام مورد نیاز برای ساخت سلاح کشتار جمعی دست پیدا کنند تحقیق میکنند. کشورهایی نظیر سوریه، پاکستان، ایران و کره شمالی همگی سعی داشتند به اقلام و تکنولوژیهایی در این ارتباط در اروپا و هلند ظرف یک سال گذشته دست پیدا کنند.
سرویسهای اطلاعاتی هلند مدعی شدهاند که شبکههایی بودهاند که سعی داشتند به دانش و متریال توسعه سلاح کشتار جمعی دست پیدا کنند. بسیاری از اقدامات آنها توسط سرویسهای امنیتی کشف و متوقف شده است.
همزمان آلمان هم گزارش سالانه آژانسهای اطلاعاتی ایالتش را منتشر کرده و مدعی شده تهران در سال ۲۰۲۰ در خاک آلمان به دنبال متریال ساخت سلاح بوده است.
چه کسانی به دنبال توقف مذاکرات هستهای هستند؟
در گزارش آژانس اطلاعاتی باواریا آلمان ادعا شده: کشورهایی نظیر ایران، سوریه، کرهشمالی و پاکستان تلاش میکنند انبارهای سلاحهای غیرمتعارف خود را از طریق ساخت و مدرنیزاسیون دائمی سلاحهای کشتار جمعی تقویت کنند.
پولیتیکو نوشته: در حالی که گزارش آژانسهای اطلاعاتی اروپا توجه رسانههای محدودی را در اروپا به خود جلب کرده است. در آمریکا ایلیوت آبراهمز نماینده ترامپ در امور ایران مدعی شده این گزارشها به نوعی در خواست محافظه کاری بیشتر در مذاکرات بازگشت برجام است. دولت ترامپ به این دلیل که توافق هستهای ایران را تنها برای مدت محدود ۱۰ تا ۱۵ ساله از دستیابی به بمب اتم منع کرده بود از این توافق خارج شد.
او در یادداشتی که در شورای روابط خارجی منتشر شده ادعا میکند: مطمئنا اینکه ایران به تلاشهایش برای رسیدن به سلاح اتمی ادامه میدهد باید در مذاکرات وین مد نظر قرار بگیرد. این گزارشها نشان میدهد چقدر باید ایران را از نزدیک رصد کرد و این رصد بسیار شدیدتر از چیزی باید باشد که در برجام پیش بینی شده.
پولیتیکو نوشته: اگر ایران همان طور که همیشه میگوید چیزی برای مخفی کردن در برنامه هستهای خود نداشته باشد چرا باید اقداماتش برای رسیدن به فناوری سلاح اتمی را مخفی کند؟ دولت آمریکا و کشورهای اروپایی باید بدانند که ایران در سال ۲۰۲۰ به دنبال چه اقلام غیر قانونی بوده و ایران از چه طریق سعی داشته به آنها دست پیدا کند. یک کارگروه متشکل از کشورهای اروپایی و آمریکا باید تشکیل شود تا دادههای جدید را مورد بررسی قرار دهد و دست کم آن را در اختیار کنگره آمریکا بگذارد.
آژانسهای اطلاعاتی اروپایی تنها صدای هشدار در روزهای اخیر نیستند. رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی هم گفته ایران و آمریکا به سادگی نمیتوانند به توافق برجام بگردند چرا که مفاد قدیمی این توافق با تخلفات تهران از آن و ساخت سانتریفیوژهای به مراتب پیشرفتهتر عملا از دور خارج شدهاند.
رافائل گروسی هفته گذشته مدعی شد که رد پای اورانیوم در بخشهایی دیده شده که قبلا توسط ایران اعلام نشده بود و این مشکل بزرگی است. او گفته مسئولیت من این است که اعتبار و انسجام نظام منع اشاعه سلاح هستهای را تضمین کنم.
پولیتیکو مدعی شده رابرت مالی باید هشدارهای آژانس را جدی بگیرد و به گزارش نهادهای اطلاعاتی درباره ایران که فقط به جاهطلبی هستهای ایران هم مربوط نمیشود توجه کند. برای حفظ خلیج فارس و جهان نیاز فوری برای توقف مذاکرات و بررسی یافتههای اطلاعاتی اروپاییها وجود دارد.
به گزارش رویداد۲۴ ادامه موج رسانهای علیه مذاکرات وین در کنار انتشار گزارشهای اطلاعاتی میتواند به معنای بینتیجه ماندن مذاکرات هستهای قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران باشد. در این صورت رئیس جمهوی بعدی ایران مسئول ادامه مذاکرات خواهد بود. اتفاقی که در صورت روی کار آمدن یک رئیس جمهور مخالف برجام به معنای پایان توافق هستهای است.