طالبان در قدرت چه بر سر ائتلاف شرق خواهد آورد؟
رویداد۲۴ ائتلاف شرق میان چین، ایران و روسیه با آمدن طالبان و تصرف بخش‌های مهمی از افغانستان به دست این گروه در موقعیت تازه‌ای قرار گرفته است. دردو ماه اخیر طالبان دست به گسترش مناطق نفوذ خود با استفاده از سلاح و درگیری با نیرو‌های نظامی دولتی شده است. حالا هزاران سرباز به کشورهای اطراف گریخته اند و حفط ولسوالی‌ها اغلب به دست مردمی افتاده که برای مقابله سلاح به دست گرفته اند. اما به نظر نمی‌رسد که با خروج آمریکایی‌ها و گسترش قدرت طالبان در افغانستان دیگر بشود آینده این کشور را از این گروه به راحتی جدا کرد. در این میان اغلب کشور‌ها در نحوه برخورد با طالب‌ها دچار نوعی سردرگمی شده اند. روس‌ها و چینی‌ها به دنبال پیدا کردن جایگاهی تازه در نبود امریکایی‌ها هستند و تهران هم به دنبال آن است تا راه حل سیاسی در افغانستان جای جنگ را بگیرد.
اتحاد‌های تازه شکل میگیرد؟
طالبان به تازگی چین را دوست خود خوانده و میگوید امیدوار است که این کشور در افغانستان شروع به سرمایه گذاری کند. سخنگوی این گروه حتی گفته که نیروهایش که هشتاد و پنج درصد سرزمین را در دست دارند، امنیت را برای چینی‌ها تامین می‌کنند. در مقابل، اما چین ظاهرا نگرانی‌های خودش را دارد. هر چد بازار افغانستان و سرمایه گذاری در این کشور می‌تواند رخداد جذابی برای پکن باشد، اما همه نگرانی‌ها بابت گروه شبه نظامی به نام جنبش اسلامی ترکستان شرقی است که در استان سین کیانگ فعالند که قبلا بخشی از القاعده و طالبان بوده اند. اما طالبان در حال اطمینان بخشی به پکن است تا آن‌ها را تشویق کند که به بازار افغانستان به چشم بازاری پرسود نگاه کرده و خلا‌های اقتصادی این کشور را بپوشانند. اما این تنها نقطه وصل طالبان و چین نیست. پکن در سال‌های اخیر روابط بسیار نزدیکی با پاکستان که حامی طالبان دانسته می‌شود، داشته و حالا در صورتی که قدرت در افغانستان به دست طالبان بیفتد، نزدیکی به افغانستان برای چین اسان‌تر خواهد شد.
اما چین تنها کشوری نیست که مایل است جای خالی امریکایی‌ها را در افغانستان پر کند. برای آن‌ها نه تنها خود افغانستان و حضور پررنگ در این کشور از اهمیت زیادی برخوردار است بلکه به این کشور به عنوان پلی زمینی برای رسیدن به ایران نگاه می‌کنند. در این میان اتحاد چین و پاکستان وجهه دیگری هم دارد که خواهان محاصره و بستن دست‌های هند در منطقه است. پاکستانی‌ها همواره از گسترش نفوذ هند در افغانستان ترسیده اند و همین موضوع آن‌ها را در اغوش چین انداخته است. این دو کشور حالا منافع مشترکی دارند که نفوذ بیشتر در افغانستان و مقابله با گسترش نفوذ هند در این کشور است.
بیشتر بخوانید: پیشنهاد تازه طالبان برای آتش بس
در مقابل حالا چین و پاکستان رقیبی مانند روس‌ها دارند. روسیه از روابط استراتژیک با هند برخوردار است و به افغانستان به چشم میراث سنتی خود نگاه میکند که حالا در خلا وجود امریکایی‌ها می‌تواند به آن بازگردد. برای روس‌ها حضور پاکستان چندان مورد قبول نیست. برای طالبان، اما نزدیک شدن به چین سود بیشتری دارد. آن‌ها هم دل خوشی از روس‌ها ندارند و همکاری با یک ابرقدرت اقتصادی را به روسیه و هند ترجیح خواهند داد. در این میان منافع تهران در بین این دو قرار دارد. ایران مایل بوده تا راهکار سیاسی را در افغانستان پیش بگیرد. تقسیم قدرت در این کشور به طوری که همه طرف‌های افغان سهمی از آن داشته باشند، چیزی بود که ایران برای آن تلاش می‌کرد. با این حال دیگر به نظر نمی‌رسد که طالبان راضی شود که قدرتی را که به زور سلاح تصاحب کرده با دیگری و طی یک انتخابات ازاد شریک شود.
از آنجایی که ایران مرزی طولانی‌تر از دیگران با افغانستان دارد و برخلاف پاکستان از طالب‌ها برای تصاحب تمام و کمال افغانستان هم حمایت نمی‌کند، می‌توان گفت که نگاه تهران به وقایع، به نگاه مسکو نزدیک‌تر از چین است. مسکو هم مانند تهران هرچند نمی‌تواند واقعیات را درافغانستان نادیده بگیرد اما، کماکان حضور طالبان را در مرز کشورهای نزدیک به خود یک مشکل می‌انگارد. مسکو و تهران هر دو در ماه‌های اخیر تلاش کرده اند تا طالبان و دولت را بر سر میز مذاکره بنشانند و راه حلی برای بحران بیابند. برای هر دو پایتخت یک دست شدن حکومت در افغانستان آن هم به دست طالبان خبر خوشی نخواهد بود. این در حالیست که چین با توجه به استقبالی که طالبان از آن‌ها میکند در موضع مخالفی قرار خواهد گرفت. پکن می‌داند که برای کنترل گروه‌های شبه نظامی نزدیک به طالبان در خاک خود، سازش با این گروه و در آمدن از در دوستی می‌تواند بهتر از گزینه‌های دیگر عمل کند.
تضاد منافع در ائتلاف شرق شامل روسیه، ایران و چین بر سر افغانستان می‌تواند تبدیل به وضعیتی ناخوشایند برای کشور‌ها شود. چین نیم نگاهی به گسترش نفوذ خود در بازار ایران دارد و روس‌ها در کنار هند مایل خواهند بود تا دست چین و پاکستان را در افغانستان ببندند واین امر می‌تواند تبدیل به رویارویی نرم این کشور‌ها با یکدیگر برسر افغانستان شود. امری که می‌تواند منافع اقتصادی حاصل از این ائتلاف را مورد تهدید قرار دهد.
ایران و روسیه در خصوص منطقه منافع و دیدگاههای نزدیک و مشترکی دارند اما روسیه همیشه نشون داده ک براحتی خیانت میکند و فقط ب فکر منافع خودش است. ب قول خودمون خرش ک از پل گذشت همه چیز رو فراموش میکنه و لگد پراکنی میکنه. مثل سوریه. 
