علت کندی واکسیناسیون کرونا در ایران

رویداد۲۴ کیانوش جهانپور مدیرکل روابط عمومی وزارت بهداشت اظهار کرد: سیاست استفاده نکردن از واکسن های کرونا قبل از تایید آنها و در مراحل کارآزمایی بالینی یک سیاست حاکمیتی بود که همه نهادهای بالادستی بر سر آن توافق داشتند و البته وزارت بهداشت هم موافق آن بود و اگر در ایران از واکسن های خارجی در مراحل کارآزمایی بالینی برای مردم استفاده می کردیم، همان کسانی که امروز منتقد این مساله هستند، انتقاد می کردند که چرا از واکسن های خارجی قبل از تایید نهایی استفاده کردید؟

جهانپور گفت: وزارت بهداشت متولی واردات واکسن کرونا نیست. بلکه تاییدکننده واکسن است و در زمینه واردات، دستگاه دیپلماسی و وزارت خارجی مسئولیت اصلی را به عهده دارد.

علت کندی واکسیناسیون کرونا در ایران

جهانپور در ادامه درباره علت توقف و کندی واکسیناسیون کرونا در هفته های گذشته توضیح داد: با همکاری دستگاه دیپلماسی، وزارت امور خارجه، بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه و وزارت بهداشت، بعد از وقفه چندهفته ای که در تحویل واکسن های خارجی حاصل شده بود، هفته گذشته تحویل تدریجی واکسن های خارجی را شاهد بودیم و تاثیر آن را در تسریع واکسیناسیون کرونا در روزهای گذشته شاهد هستیم.

او افزود: علاوه بر حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن کرونا که از سهمیه کوواکس در دو مرحله در ماه‌های اخیر دریافت کردیم و حدود ۹۲۰ هزار دوز واکسن روسی اسپوتنیک که از موسسه گامالیای این کشور دریافت کردیم، محموله های واکسن سینوفارم را نیز از چین دریافت کردیم و اکنون بخش عمده واکسیناسیون در ایران با این واکسن انجام می شود.

سخنگوی سازمان غذا و دارو درباره آخرین آمارهای واردات و تولید واکسن های کرونا گفت: تاکنون حدود ۱۱ میلیون دوز واکسن کرونای خارجی وارد کشور شده و با قول تقریبا قطعی ژاپن، این هفته حدود 2 میلیون و ۹۰۰ هزار دوز واکسن آسترازنکا ساخت ژاپن وارد کشور می شود. قبلا این واکسن را کره جنوبی و ایتالیا وارد کرده بودیم. ادامه دریافت محموله های واکسن از چین را هم خواهیم داشت ولی با توجه به روند کند تولید واکسن در روسیه و مشکلاتی که این کشور در خیر جدید کرونا دارد، مدت‌هاست که بر خلاف قراردهای قبلی که با کشور روسیه داشتیم. واکسنی از این کشور دریافت نکرده ایم. 

جهانپور گفت: قرار است تولید واکسن اسپوتنیک‌وی روسیه در کشور در یکی از شرکت‌های داخلی انجام شود و به نوعی بعد از پایان مراحل فنی و انجام تست ها و مذاکره هایی که با طرف روسی انجام می شود، جایگزین قرارداد واردات این واکسن از روسیه شود.

بیشتر بخوانید: فایزر بهتر از آسترازنکا/ آیا شیوع سویه دلتا به معنای بی‌اثر شدن واکسن‌ کرونا است؟

خلف وعده فروشندگان واکسن کرونا

جهانپور گفت: علت اصلی تاخیر یا وقفه در روند واکسیناسیون در ایران خلف وعده طرف های فروشنده واکسن به ایران در کشورهای روسیه، چین، هند و تولیدکنندگان واکسن آسترازنکا بود. هند که بعد از تحویل حدود ۱۳۵ هزار دوز واکسن کواکسین شرکت باهارات با حکم دادستان حیدرآباد تحویل واکسن به ایران را متوقف کرد و محموله های بعدی ارسال نشد. روس ها نیز حجم تولید بالایی ندارند. بر اساس قرارداد با این کشور قرار بود ۶۲ میلیون واکسن اسپوتنیک به ایران تحویل شود که عملا حدود ۲ میلیون واکسن تحویل شد. امید ما به تولید مشترک این واکسن در داخل کشور است.

وی ادامه داد: میزان واکسیناسیون کرونا در کشورهای همسایه از جمله عراق بسیار پایین است. حتی میزان واکسیناسیون در ارمنستان که وضعیت آن را چماقی کرده و بر سر وزارت بهداشت ایران می کوبند، تاکنون حدود ۱۰۰ هزار دوز است که بر اساس درصد جمعیت شبیه وضعیت دو ماه پیش ایران است. تعداد ایرانیانی هم که تاکنون این واکسن را در ارمنستان دریافت کرده اند، از 4 هزار نفر بیشتر نیست.

تحویل ۷۰۰ هزار واکسن برکت و ۱۴۰ هزار واکسن پاستور به وزارت بهداشت 

رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت گفت: در مورد تولید داخل واکسن نیز به تدریج شاهد تحویل واکسن های داخلی به وزارت بهداشت هستیم. در روزهای گذشته حدود ۷۰۰ هزار دوز واکسن کوویران برکت به وزارت بهداشت تحویل داده شد که تزریق آن در شبکه بهداشت شروع شده و با استقبال نیز مواجه شده است. به طوری که تاکنون ۲۰۵ هزار و ۷۵۵ هزار نفر در ایران واکسن برکت تزریق کرده اند و حتی برخی از مردم فقط واکسن برکت را درخواست می کنند.

وی افزود: اولین محموله واکسن پاستوکووک انستیتو پاستور هم که از سازمان غذا و دارو مجوز مصرف اضطراری دریافت کرده، چهارشنبه گذشته به میزان ۱۴۰ هزار دوز به وزارت بهداشت تحویل شد که بعد از طی مراحل لازم در مدار واکسیناسیون قرار می گیرد.

سخنگوی سازمان غذا و دارو بیان کرد: خطوط تولید نیمه صنعتی هر دو واکسن (برکت و پاستور) در ایران فعال شده است. خط شماره دو تولید واکسن برکت که تولید صنعتی انجام می دهد از اوایل مرداد و خط شماره سه تولید صنعتی آن از اواخر مرداد در مدار تولید قرار می گیرد و جهشی در تولید این واکسن ایجاد می شود. از اوایل مرداد هم موسسه برکت هر هفته محموله های مشخص شده را به وزارت بهداشت تحویل می دهد. خط تولید نیمه صنعتی واکسن پاستوکووک نیز فعال شده و در شهریور خط تولید صنعتی این واکسن راه‌اندازی می شود و ظرفیت تولید آن افزایش پیدا می کند.

کارآزمایی بالینی یا قرارداد ترکمانچای؟

جهانپور گفت: کشور ایران از نظر انجام مطالعات بالینی با واکسن های معتبر خارجی مشکل اساسی نداشت به شرطی که واکسن را بشناسد و اطلاعات فنی آن را داشته باشد. دوم اینکه در قالب تولید مشترک امکان تولید آن در کشور فراهم شود زیرا با یک یا دو میلیون واکسن کار واکسیناسیون در ایران جلو نمی رود.

او افزود: کشورهایی مثل کوبا و با تاخیر، روسیه توافق کردند که روند مطالعه بالینی واکسن در کشور انجام شود ولی اینکه انتظار داشته باشیم در کشوری مثل ایران نظام سلامت، وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو که سیستم حاکمیتی قوی دارد، مثل یک کشور کوچک یا مستعمره اجازه دهد یک واکسن ناشناخته را که حتی یک صفحه درباره آن اطلاعات نداریم، در قالب یک قرارداد ترکمانچای در ایران کارآزمایی بالینی کند. این پذیرفته نیست. مثلا ۴۰ هزار نفر از مردم را در اختیار واکسن تاییدنشده قرار دهد، بعد هم واکسن را به ایران بفروشند و تولید مشترک نباشد، پذیرفته نیست. امروز هم معتقدیم این سیاست درست و در مسیر عزت، حکمت و مصلحت کشور بوده است. 

سخنگوی سازمان غذا و دارو گفت: برخی افراد از سال گذشته با بیان اینکه توان داخلی نداریم به تولید داخل حمله می کنند. اما در عمل اگر خلف وعده ای بوده در حوزه واردات بوده نه در حوزه تولید واکسن. در عین حال بر خلاف آنچه جلوه داده می شود، وزارت بهداشت مسئول واردات واکسن نبوده و نیست. در جلسه پنجاه و دوم ستاد مقابله با کرونا نیز  بر این موضوع تاکید شد. وزارت بهداشت متولی حمایت از تولید داخل است. در مصوبه این جلسه قرارگاه عملیاتی واردات کرونا مسئول واردات عنوان شده است. در هر صورت بابت تاخیرها از مردم عذرخواهی می کنیم اما بخشی از تاخیرها اجتناب ناپذیر است.

واکسن برکت زیر نظارت وزارت بهداشت و سازمان غذاودارو تولید شده

رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت گفت: کشورهای غربی با تحریم ها و فشارهایی که اعمال کردند، هر تلاشی را انجام دادند که به ایران واکسن داده نشود و ایران واکسن تولید نکند. اینکه به تازگی اعلام کرده اند تحریم های واکسن برداشته شده است معنایش این است که تحریم وجود داشته است کما اینکه مسئولان وزارت امور خارجی معتقدند هنوز هم تحریم های واکسن لغو نشده است. در مورد انجام مطالعات بالینی واکسن های خارجی نیز همه ارکان حاکمیت با آن مخالف بودند. در وزارت بهداشت هم اطلاعات لازم را برای انجام کارآزمایی بالینی واکسن های خارجی نداشتیم.

جهانپور افزود: واکسن برکت از ابتدای انجام مراحل تولید زیر نظر و چشم وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو تولید شده است. نمی توان آن را با یک واکسن خارجی که حتی یک صفحه درباره مشخصات آن اطلاعات وجود ندارد، مقایسه کرد. واکسیناسیون کادر درمان هم انجام شده است.