همکاری اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا علیه ایران به بن بست رسیده؟ / آیا بنت می‌تواند اعتماد از دست رفته را بازسازی کند؟
مامور سیا و مسئول ایجاد شبکه جاسوسی در ایران امسال پیامی ارسال کرد که در مقر سازمان بازتاب زیادی داشت: شبکه اطلاعاتی آمریکا عمدتاً به دلیل عملیات ضد جاسوسی شدید تهران از بین رفته است، به طوری که امکان بازسازی این شبکه‌ها وجود ندارد.
رویداد۲۴ نیویورک تایمز نوشت: مامور سیا و مسئول ایجاد شبکه جاسوسی در ایران امسال پیامی ارسال کرد که در مقر سازمان بازتاب زیادی داشت: شبکه اطلاعاتی آمریکا عمدتاً به دلیل عملیات ضد جاسوسی شدید تهران از بین رفته است، به طوری که امکان بازسازی این شبکه‌ها وجود ندارد.
به گفته مقامات، اسرائیل با رفع این نقیصه عملیات قوی اطلاعاتی را در ایران به اجرا گذاشته است که اطلاعاتی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران، برنامه‌های موشکی و فعالیت‌های تهران در منطقه در اختیار ایالات متحده قرار می‌دهد.
بیشتر بخوانید:بایدن درخواست بنت برای توقف تلاش‌ها برای احیای برجام را رد می‌کند
سرویس‌های اطلاعاتی دو دولت سابقه همکاری طولانی‌ای دارند که در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ تشدید شد. به طوری که واشنگتن در چارچوب جنگ سایه خود علیه ایران در بسیاری از عملیات‌های اسرائیل مشارکت داشت یا آن‌ها را تأیید می‌کرد.
این روند پس از انتخاب رئیس جمهور بایدن که قول داد توافق هسته‌ای با ایران را با وجود مخالفت شدید اسرائیل، احیا کند، تغییر کرد. در بهار، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر وقت اسرائیل به دلیل عدم اعتماد به دولت بایدن، ارائه‌ی اطلاعات خود به واشنگتن را محدود کرد.
سوال اصلی بین تل آویو و واشنگتن در دیدار نفتالی بنت، نخست وزیر جدید اسرائیل با بایدن در کاخ سفید این است که آیا آن‌ها می‌توانند حتی در صورت پیگیری برنامه‌های متناقض در مورد ایران، این اعتماد را بازسازی کنند. دولت بایدن از رویکرد دیپلماتیک در مقابل ایران و احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ حمایت می‌کند، در حالی که مقامات اسرائیلی اصرار دارند که تنها زور و اجبار می‌تواند ایران را از ساخت بمب اتمی باز دارد.
مقامات ارشد اسرائیلی تصریح کرده اند که هدف اصلی بنت این است که تعیین کند آیا دولت بایدن به حمایت از عملیات پنهانی اسرائیل علیه برنامه هسته‌ای ایران مبادرت می‌کند یا خیر.
مقامات اسرائیلی امیدوارند که هرگونه توافق جدید با ایران چنین عملیات‌هایی را محدود نکند. این عملیات‌ها در گذشته شامل خرابکاری در تاسیسات هسته‌ای ایران و ترور دانشمندان هسته‌ای این کشور بوده است.
نشست بنت و بایدن در کاخ سفید تنها چند هفته پس از دیدار ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) با دیوید بارنه همتای اسرائیلی خود و بنت، نخست وزیر اسرائیل انجام می‌شود. این موضوع نشان از اهمیت همکاری اطلاعاتی در روابط دوجانبه تل آویو-واشنگتن دارد.
یکی از مقامات سابق اطلاعات ارتش اسرائیل گفت: اشتراک اطلاعات و انجام فعالیت‌های عملیاتی مشترک بین اسرائیل و ایالات متحده یکی از مهمترین موضوعات در دستور کار این نشست است. اسرائیل قابلیت‌های منحصر به فردی برای جمع آوری اطلاعات در تعدادی از کشور‌های دشمن ایجاد کرده است، توانایی‌هایی که ایالات متحده به تنهایی قادر به رشد آن‌ها نبوده و بدون آن‌ها امنیت ملی اش آسیب پذیر خواهد بود.
از آنجائیکه تل آویو و واشنگتن برنامه‌های متناقضی را در مورد ایران دنبال می‌کنند، ویلیام برنز و دیوید بارنه به عنوان روسای سیا و موساد در تلاش هستند تا اعتماد متقابل دو دولت را بازسازی کنند.
بنت در ملاقات با بایدن سعی می‌کند از این اهرم فشار استفاده کند که ایالات متحده برای اطلاعات بیشتر به اسرائیل وابسته شده است. واشنگتن منابع اطلاعات دیگری از جمله استراق سمع الکترونیکی توسط آژانس امنیت ملی را در اختیار دارد، اما فاقد شبکه جاسوسی داخلی اسرائیل است. خطر چنین وابستگی‌ای در آوریل هنگامی که اسرائیل مواد منفجره را در نیروگاه هسته‌ای نطنز ایران منفجر کرد، آشکار شد.
مقامات آمریکایی و اسرائیلی گفتند که نتانیاهو به مقامات امنیت ملی خود دستور داده بود، اطلاعاتی را که در مورد عملیات برنامه ریزی شده علیه ایران ایران به ایالات متحده می‌رسانند، کاهش دهند.
در روز حمله، موساد، سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل به گفته مقامات آمریکایی و اسرائیلی کمتر از دو ساعت که زمان بسیار کوتاهی است به ایالات متحده مهلت داد تا به ارزیابی عملیات بپردازد یا از اسرائیل بخواهد که از انجام آن صرف نظر کند.
مقامات اسرائیلی و آمریکایی مصاحبه شده برای این مقاله به شرط ناشناس ماندن در مورد این عملیات طبقه بندی شده صحبت کردند. مقامات اسرائیلی اعلام کردند که آن‌ها اقدامات احتیاطی را انجام دادند، زیرا قبلاً آمریکایی‌ها اطلاعاتی در مورد برخی عملیات‌های اسرائیل فاش کرده اند، اتهامی که مقامات آمریکایی آن را رد می‌کنند. برخی دیگر از مقامات اسرائیلی می‌گویند دولت بایدن به نگرانی‌های امنیتی آن‌ها بی توجه بوده است و تمرکز خود را بر احیای توافق هسته‌ای ایران که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا از آن خارج شد، متمرکز کرده است.
در واشنگتن، بسیاری از مقامات آمریکایی گفتند که نتانیاهو کینه‌ای را که از دولت اوباما به خاطر امضای توافق هسته‌ای با ایران داشت، از سر گرفته است. اطلاع رسانی در آخرین لحظه به واشنگتن در مورد عملیات نطنز، بارزترین نمونه از این موضوع بود که اسرائیل رویه‌ی خود را در مقابل واشنگتن نسبت به زمان ریاست جمهوری ترامپ تغییر داده است.
مقامات ارشد دولت بایدن گفتند که اسرائیلی ها، حداقل از لحاظ روحی، توافقنامه نانوشته و دیرینه‌ای را با واشنگتن نقض کرده اند. این قانون نانوشته از اسرائیل می‌خواهد که در مورد عملیات‌های مخفیانه به واشنگتن اطلاعات دهد و به مقامات آمریکا فرصت اعتراض در مورد آن‌ها را بدهد.
به گفته افراد مطلع، برنز با همتای خود، یوسی کوهن، رئیس موساد در آن زمان تماس گرفت و نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کرد. کوهن گفت که اطلاع رسانی دیرهنگام ناشی از محدودیت‌های عملیاتی و عدم قطعیت در مورد زمان انجام عملیات نطنز بوده است. به هر حال این اقدام تل آویو یک عقب گرد شدید در روابط اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل به حساب می‌آمد. البته روابط دو دولت در دوران اوباما تیره شده بود.
یک مقام سابق دولت اوباما گفت که مقامات کاخ سفید در زمان ریاست جمهوری اوباما انجام مذاکرات با ایران را از اسرائیل مخفی نگه داشته بودند. به طوری که سازمان اطلاعات اسرائیل از این دیدار‌ها از طریق منابع خود مطلع شد. به گفته یکی از مقامات سابق اسرائیل، نتانیاهو همچنین متقاعد شده بود که سازمان‌های جاسوسی آمریکا او را تحت نظر دارند.
اما در دوران ریاست جمهوری ترامپ، همکاری اطلاعاتی تل آویو و واشنگتن به نقطه‌ی اوج جدیدی رسید. هنگامی که موساد ادعا کرد اطلاعات هسته‌ای ایران را در سال ۲۰۱۸ به سرقت برده، تنها مقامات خارجی که از قبل مطلع شده بودند، ترامپ و مایک پمپئو، مدیر سازمان سیا بودند. مقامات اسرائیلی با استفاده از این موضوع ترامپ را متقاعد کردند که ایران دارای برنامه تسلیحات هسته‌ای فعال است. ترامپ هنگام خروج از توافق هسته‌ای به این اسناد اشاره کرد و این یک پیروزی بزرگ برای نتانیاهو بود. نتانیاهو در سال ۲۰۱۹ به نیویورک تایمز گفت: این استفاده هوشمندانه از اطلاعات بود.
به هر حال، در پایان باید خاطرنشان کرد که در حال حاضر تل آویو و واشنگتن روابط اطلاعاتی خوبی با یکدیگر ندارند و باید منتظر شد و دید که آیا مقامات دو طرف می‌توانند به بازیابی اعتماد متقابل بپردازند یا خیر.
منبع: انتخاب
