اگر روسیه از مذاکرات وین کنار برود، ایران و آمریکا مستقیم مذاکره می‌کنند

رویداد۲۴ العربی الجدید در مطلبی به قلم رانيا مصطفى نوشت: دولت بایدن شتاب زیادی برای نهایی شدن توافق هسته ای، تا پیش از انتخابات کنگره دارد و می خواهد از خاورمیانه فراغت خاطر یابد تا بتواند روی مقابله با روسیه و چین تمرکز کند، با این حال، از چانه زنی مستقیم با روسیه برای کوتاه آمدن از شروطش برای احیای توافق هسته ای، خودداری کرد، تا توپ را در میدان ایران بیندازد که قطعا سعی می کند هم پیمان روس خود را راضی کند.

به این ترتیب، واشنگتن از خواسته روسیه به عنوان اهرم فشاری بر ایران استفاده می کند، چرا که نمی خواهد تهران از بحران انرژی بویژه در اروپا، به نفع خود استفاده کرده و از این برگ برنده در مذاکرات هسته ای بهره مند شود. در این میان، منطقی است که تهران هم برای امضای توافق، رفع تحریمها و بازگشت به بازار بین المللی، عجله دارد و قصد دارد از این طریق از مشکلات اقتصادی خود کاسته و اوضاع معیشتی مردمش را بهبود بخشد. این در حالی است که ایران با نزدیک شدن به ساخت سلاح هسته ای، از برگ برنده مهمی در مذاکرات برخوردار است، علاوه بر اینکه توانسته موضوع موشکهای بالستیک و شبه نظامیان خود را از مذاکرات دور کند و همین امر، موجب مخالفت اسرائیل و دولتهای حاشیه خلیج فارس با توافق هسته ای شده است.

اتحادیه اروپا در نظر دارد تا با امضای سریعتر توافق، نفت ایران را جایگزین نفت روسیه کرده و در ادامه، از گاز ایران هم استفاده کند، تا در طولانی مدت، تکیه کمتری به منابع انرژی روسیه داشته باشد.

از آنجا که فعلا غرب نمی تواند از نفت و گاز روسیه بی نیاز شود، هنوز منابع انرژی آن را تحریم نکرده، این در شرایطی است که واشنگتن تکیه کمتری به منابع انرژی روسیه دارد و به همین دلیل، قصد دارد تحریمهایی را متوجه بخش نفت آن کند. در همین راستا، واشنگتن به دنبال بهبود روابط خود با ونزوئلا و رفع تحریمها از آن است تا منابع انرژی خود را افزایش دهد؛ هدف آمریکا از نزدیکی به لیبی، قطر و امارات نیز همین امر است و همزمان، آمریکا سعی دارد تا از راههای مختلف برای فشار بر عربستان و افزایش تولید نفت توسط آن، استفاده کند.

دولت بایدن درصدد است تا مسیری را هموار کند که با طی آن، توافق هسته ای بدون روسیه تکمیل شود، اما این مساله نیازمند مذاکرات جدیدی با دولتهای حاضر در توافق است، تا نقش مسکو در این توافق را بر عهده بگیرند؛ در توافق سال 2015، روسیه نقش بسیار مهمی در سطوح قانونی، دیپلماسی و فنی این توافق داشت. در این شرایط، احتمالا مذاکرات مستقیم و تاکتیکی بین واشنگتن و تهران انجام شود، بویژه آنکه ایران تمایل زیادی به افزایش نفوذ خود در عراق، سوریه و لبنان دارد.

چین هم حمایت زیادی از روسیه نخواهد کرد و در واقع، حمایت اقتصادی که پکن می تواند به مسکو ارائه دهد، بیش از 14 درصد از میانگین صادرات روسیه نیست، در مقابل، 45 درصد صادرات مسکو به دولتهای غربی می رود. به هر صورت، چین از کارشکنی روسیه در امضای توافق هسته ای ضرر می کند، چرا که رفع تحریمهای ایران، این امکان را برای چین فراهم می کند تا سرمایه گذاری های طولانی مدت خود در ایران را با اطمینان خاطر پیش ببرد. بدین معنا، در لحظه ای که منافع روسیه و ایران در تعارض با یکدیگر قرار گرفته، پکن در کنار تهران است.

می توان گفت مصلحت فعلی چین، در بهبود روابط با ایالات متحده است، درست برعکس تصور پوتین در مورد اینکه دولتهای مخالف آمریکا و اتحادیه اروپا، از جنگ علیه اوکراین، حمایت می کنند.

رابطه چین با ایالات متحده، یک رقابت اقتصادی و تکنولوژیکی در چارچوب نظام جهانی امپریالی در شکل لیبرالیسم جدید است، نظامی که پوتین به دنبال نابودی آن در قالب یک مقابله نظامی است.

به نظر می رسد رئیس جمهور روسیه در حساب کردن روی حمایت دوستان خود شتابزده عمل کرد، چرا که امیدوار بود ایران نقش مهمی در فرار روسیه از تحریمها داشته باشد.

حتی اگر پوتین کی یف را اشغال کند، در نظر دوستانش شکست خورده و همین امر باعث تجدید نظر آنها در مورد روسیه می شود. در واقع، روابط روسیه با چین، ایران، ترکیه و ونزوئلا شکننده و آنی بود و به سطح ائتلاف هایی نظیر ناتو یا اتحادیه اروپا نرسید، ائتلاف هایی که با آغاز جنگ روسیه در اوکراین، اختلاف های خود با واشنگتن را کنار گذاشتند.