ایران گرفتار بین روسیه و آمریکا
رویداد۲۴ همزمان با آخرین گام های مذاکرات وین برای احیای برجام بین ایران و قدرت های جهانی و به رغم ابراز خوش بینی دو طرف اصلی، یعنی ایران و آمریکا، درباره امکان امضا شدن نسخه جدیدی از این توافق، تحولات جدیدی بروز کرده که ممکن است این فضا را تغییر دهد و اوضاع را به سمتی ببرد که مانع برداشتن گام نهایی شود. خودداری آمریکا از خارج کردن سپاه پاسداران از فهرست سازمان های تروریستی به علت مخالفت های داخلی و مخالفت طرف های منطقه ای متحد واشنگتن که این اقدام را عامل گسترش آنچه نقش مخرب ایران در منطقه توصیف می کنند، می دانند، یکی از این موانع است.
سخنان حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران درباره نرمش نشان دادن فرماندهان سپاه پاسداران که از حمایت خود از امضای توافق در وین بخاطر حفظ منافع مردم حتی اگر سپاه از فهرست تروریسم خارج نشود سخن گفته اند، نشان دهنده وجود اختلاف در محافل سهیم در اتخاذ تصمیمات راهبردی در نظام ایران یا دست کم تقسیم نقش ها بین اعضای این محافل است.
حتی اگر نظام ایران و تیم مذاکره کننده این کشور در وین بتوانند معضل تحریم های سپاه پاسداران را در مقابل دریافت تضمین هایی در خصوص ساز و کار لغو تحریم ها و پایبندی آمریکا به اجرای آن در آینده و خارج نشدن مجدد از توافق هسته ای حل کنند، باز هم مشکل جدیدی در مسیر نهایی شدن توافق وجود دارد که واشنگتن عامل آن نیست بلکه عامل آن، متحد راهبردی ایران یعنی روسیه است. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنرانی اخیر خود در این اتحادیه فاش کرد روس ها خواستار لغو نشدن تحریم ها علیه بخش نفت ایران در توافق جدید هسته ای شده اند!
بیشتربخوانید: گزارش رویترز از دلایل توقف «مذاکرات برجامی»/ حساسیت‌های سیاسی در پایتخت‌های ایران و آمریکا
افشاگری غیرمنتظره بورل در شرایطی صورت گرفت که تهران تقریبا موفق شده بود مین کار گذاشته شده توسط سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه را در مسیر دستیابی به توافق جدید تا حدودی خنثی کند. لاوروف در لحظه ای دشوار، خواستار دریافت تضمین مکتوب از آمریکا شد تا روابط تجاری و اقتصادی روسیه با ایران تحت تاثیر تحریم های غرب علیه روسیه به علت جنگ در اوکراین قرار نگیرد. افشاگری بورل، سرنوشت توافق هسته ای را با ابهام مواجه می کند و دوباره ماهیت موضع مسکو در مذاکرات هسته ای و میزان پایبندی آن به حمایت از تهران در تلاش برای احیای برجام و خروج از تحریم های آمریکا را زیر سئوال می برد.
نشانه های اولیه در خصوص امکان دستیابی روسیه و اوکراین به توافق بر سر پایان دادن به جنگ، نگرانی های ایران را در خصوص احتمال حرکت مسکو در جهت مانع تراشی در مسیر دستیابی به توافق هسته ای و استفاده از آن به عنوان برگه ای برای باج خواهی از کشورهای غربی در مذاکرات بر سر تحریم هایی که علیه روسیه اعمال کرده اند، تشدید کرده است. این اقدام روسیه احتمالا موجب خواهد شد واشنگتن فشار بیشتری بر تهران وارد کند تا تصمیم نهایی خود را بگیرد و از برخی شروط خود دست بردارد.
نیاز ایران به دستیابی به توافق که موجب کاهش تنش با واشنگتن در این شرایط حساس شود، با توجه به تحرکات سیاسی و اقتصادی و امنیتی اخیر در منطقه با محوریت اسرائیل و برخی کشورهای عربی، افزایش یافته است. نشست سه جانبه سران مصر و امارات و اسرائیل در شرم الشیخ و نشست وزیران امور خارجه آمریکا، اسرائیل، امارات، مغرب، بحرین و مصر در نقب که ایران آن را مقدمه تشکیل ناتو عربی – اسرائیلی برای مقابله با ایران و دستاوردهای این کشور از احیای برجام و تفاهم با واشنگتن می داند، بخشی از این تحرکات است. نگرانی ایران در این زمینه موجب شد فرماندهان سپاه پاسداران از نابودی پایتخت های این کشورها در صورتی که به دنبال تغییر معادلات منطقه ای به زیان منافع ایران باشند، سخن بگویند.
