بازگشت به برجام؛ گزینه نظامی علیه ایران هنوز روی میز است؟
رویداد۲۴ ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در یک نشست خبری شامگاه پنجشنبه گفت که بازگشت به برجام هنوز منافع واشنگتن را تأمین میکند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوال یک خبرنگار مبنی بر اینکه برنامه جایگزین آمریکا در صورت شکست مذاکرات برجام چیست گفت: «ما معتقدیم که برجام کماکان منافع امنیت ملی ما را تأمین میکند، زیرا برجام یک بار دیگر برنامه هستهای ایران را مهار میکند؛ برنامهای که از سال ۲۰۱۸ در وضعیتی قرار گرفته که به صورتی که برای ما قابل قبول نیست رو به جلو میتازد.»
وی اضافه کرد: «اگر ما در وضعیتی قرار بگیریم که بتوانیم به پایبندی کامل دوجانبه به برجام برگردیم اتفاقی که میافتد این است که یک بار دیگر شدیدترین نظام راستیآزمایی و نظارتی برخواهد گشت.»
ند پرایس در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: « ما میدانیم که وضعیت موجود نمیتواند برای مدت طولانی ادامه داشته باشد. ما یا در وضعیتی قرار خواهیم گرفت که به پایبندی برجام برمیگردیم و آن محدودیتها یک بار دیگر برمیگردند یا اینکه مجبور خواهیم شد مسیر متفاوتی در پیش بگیریم. برای ما از ابتدا روشن بوده که بازگشت دوجانبه به برجام نه تضمینشده بود و نه قطعی.»
مذاکرات رفع تحریمها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفتوگوها بارها تلاش کرده طرفهای مختلف را به کند کردن روند مذاکرات و ایجاد مانع بر سر راه آن متهم کند. یکی از دلایل عدم انجام اقدامات لازم از سوی طرفهای آمریکایی در مذاکرات وین مخالفتهای نمایندههای کنگره با سیاستهای دولت بایدن در خصوص برجام بوده است. یکی از انتقادات این گروه از قانونگذاران آمریکایی این است که برجام به همه حوزههای اختلاف آمریکا با ایران از جمله فعالیتهای منطقهای و برنامه موشکی ایران نمیپردازد.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران چندی پیش در مصاحبهای گفت: «مذاکرات وین متوقف نشده، بلکه در روندی دیگر به منظور رفع تحریمهای یکجانبه تحمیلی علیه ما و از طریق تبادل پیامهای مکتوب با آمریکاییها بهواسطه نماینده اتحادیه اروپا ادامه دارد.»
امیرعبداللهیان همچنین اضافه کرد: «هدف ما از این گفتوگوها دستیابی به یک توافق قوی و دائم است. ما از طرف آمریکایی خواستیم که واقعنگر باشد. رفع تحریمها در تمامی حوزهها و گرفتن ضمانت اقتصادی جزء مهمترین نکاتی است که در دستور کار مذاکراتی ما قرار دارد».
بیشتربخوانید: توقف مذاکرات وین؛ ابتکار عمل تاکتیکی در دستان ایران؟
آیا گزینه نظامی هنوز روی میز است؟
ند پرایس در پاسخ به این سوال که آیا گزینه نظامی هنوز روی میز است گفت که واشنگتن معتقد است دیپلماسی در قبال ایران بهترین گزینه است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تصریح کرد هیچ ارزیابی محرمانهای در دولت آمریکا نشان نمیدهد که بازگشت به برجام در حال حاضر در راستای منافع آمریکا نیست. او گفت: «کارشناسان ما چه کارشناسانمان در اینجا و چه در جامعه اطلاعاتی به طور مستمر دستاوردهای منع اشاعهای بازگشت احتمالی به برجام را ارزیابی میکنند. این مقیاسی است که ما به کار میبریم. ما نقطهای که الان در آن قرار داریم را با دستاوردهای احتمالی بازگشت به برجام مقایسه میکنیم. در مرحله کنونی، چنین بازگشتی به برجام هنوز ضروریترین اهداف ما در زمینه منع اشاعه را تأمین میکند و دستکم از نظر دولت، کاملاً در راستای منافع امنیتی ما خواهد بود.»
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کردهاند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید میکند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (انپیتی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هستهای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کردهاند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هستهای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد. علیرغم اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.