چیزی از نام آمریکا باقی می ماند؟

رویداد۲۴- شاید شیطنت‌های مبارزات انتخابات ریاست جمهوری در هشتم نوامبر پایان یابد اما ضربه‌ای که شهرت آمریکا واردشده، شاید برطرف نشدنی باشد.

به گزارش رویداد۲۴ به نقل از فارن پالسی، فرض کنیم هیلاری کلینتون پیروز انتخابات هفته جاری شده، صدای نفس آسوده‌ای که از سراسر جهان به گوش می‌رسد، پرسروصدا خواهد بود.

در ماه ژوئن (پیش از آنکه اظهارات شرم‌آور ترامپ در مورد زنان منتشر شود) مرکز نظرسنجی پیو طی تحقیقاتی دریافت که بیش از 80 درصد مردم سوئد، آلمان، فرانسه، بریتانیا، ژاپن و استرالیا «هیچ اعتمادی» به توانایی ترامپ در رسیدگی به امور خارجه ندارند. تردید آن‌ها جای تعجب نداشت، چراکه این نامزد جمهوری‌خواه، تجسم زنده کلیشه «آمریکایی زشت» بود. بی‌تردید برخی رقبای آمریکا از شکست او ناراحت خواهند شد: داعش از انتشار یک پوستر استخدامی ایده آل محروم خواهد شد، پوتین تحسین‌کننده‌ای در کاخ سفید نخواهد داشت و دیگر کشورهای جهان نیز خرسند خواهد بود که از گلوله‌ای به سمتشان می‌آمد، جاخالی داده‌اند.

این نفس آسوده اما شاید عمر کوتاهی داشته باشد، چراکه نامزدی ترامپ و شرایط کلی سیاست آمریکا همین حالا هم آسیب جدی به تصویر آمریکا در عرصه جهانی وارد آورده است.اگر برخوردی با خارجی‌ها داشته باشید، متوجه دیدگاهشان نسبت به پدیده ترامپ می‌شوید؛ روزنامه لیبراسیون فرانسه او را «کابوس آمریکایی» خوانده و ده‌ها رسانه خارجی دیگر، ارزیابی مشابهی نسبت به او داشته‌اند. و همان‌طور که روزنامه نیویورک دیلی در ماه مارس نوشت «ترامپ حین غرق شدن، آخرین ضربه‌های خود به چهره جهانی آمریکا را وارد می‌کند.»

اما مسئله فقط ترامپ نیست. درواقع کل انتخابات 2016 یک تبلیغات ضعیف برای دموکراسی آمریکا و یک همه‌پرسی جدی در مورد سیاست خارجی آمریکا از پایان جنگ سرد بوده است. هیلاری کلینتون و تیم سیاست خارجی‌اش شاید مدافعان سرسخت هژمونی لیبرال آمریکا و مشتاق به بررسی مجدد «رهبری» آمریکا باشند، اما کمپین 2016 نشان داد که درصد قابل‌توجهی از آمریکایی‌ها تفکر متفاوتی دارند. درواقع، اکثر مردمی که از ترامپ، برنی سندرز، گری جانسون و تد کروز حمایت کردند، از رویکرد آمریکا طی 25 سال اخیر ناراضی بوده‌اند و تمایلی به حمایت از بازگشت این کشور به رویکرد مداخله فعال ندارند. 

بدتر اینکه، کمپین ترامپ آشکار کرد که به نظر می‌رسد تعداد قابل‌توجهی از آمریکایی‌ها دیدگاه‌های متعصبانه و موهن ترامپ در مورد مسلمانان، مکزیکی‌ها و اکثر متحدان ایالات‌متحده را دوست دارند. برای شهروندان دیگر کشورها دانستن این نکته که بخش قابل‌توجهی از بدنه سیاسی آمریکا بیگانه هراس، نژادپرست و طرفدار حمایت از مصنوعات داخلی است، دلگرم‌کننده نیست. شاید این نکات همواره درست بوده باشند اما کمپین ترامپ آن‌ها را در معرض توجه همگان قرارداد.

انتخابات 2016 آمریکا همچنین نشان داد که سیستم دوحزبی به‌شدت شکست‌خورده است. بیش از 150 میلیون آمریکا واجد شرایط رئیس‌جمهور شدن هستند، بااین‌حال این فرآیند طولانی و پرهزینه، دو نامزد از احزاب اصلی را با نکات منفی بسیار و قضاوت‌های نادرست شکل داده است. 

درواقع انتخابات 2016 از بسیاری جهات، نقطه مقابل انتخابات 2008 است. در آن زمان آمریکا نخستین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست خود را انتخاب کرد. او در عرصه ملی آزمایش خود را پس نداده بود اما میلیون‌ها آمریکایی با اشتیاق به چشم‌انداز خوش‌بینانه او از امید واکنش نشان دادند. درموردش فکر کنید: دقیقاً هفت سال پس از حملات 11 سپتامبر، آمریکایی‌ها مردی را به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب کردند که پدرش مسلمان و نامش اسلامی بود. حتی از این هم قابل‌توجه‌تر اینکه آن‌ها مردی را انتخاب کردند که نام میانی‌اش حسین بود و این دقیقاً پنج سال پس‌ازآن بود که ایالات‌متحده به کشوری حمله کرده بود که دیکتاتورش همین نام را داشت. در انتخابات 2008، جهان شاهد انرژی، خلاقیت، ابتکار، شهامت و امیدی بود که مدت‌ها تاریخ آینده‌نگر آمریکا را به تصویر می‌کشید. مردم جهان به این فکر می‌کردند که اگر آمریکا می‌تواند این‌طور باشد، پس هنوز هم می‌تواند جهان را شگفت‌زده کند و دست به کارهای بزرگ بزند. و البته شاید ارزش یادآوری داشته باشد که باراک اوباما امروز محبوب‌ترین سیاست‌مدار جهان است. 

در انتخابات 2016 اما پدیده ترامپ و نهادهای ملی فلج شده از سوی جمهوری‌خواهان، تصویری از آمریکا ارائه کرده‌اند که ترسیده، امیدی ندارد و با بزدلی از اختیارات و امتیازات خود محافظت می‌کند. هشتم نوامبر ترامپ را همان شکست‌خورده‌ای که بود، جلوه خواهد داد اما نامزدی او همین حالا هم صدمات بسیاری را ایجاد کرده است.

اما این فرضیه هم وجود دارد که اگر تأثیرات جهانی دموکراسی آمریکا می‌تواند از 2008 تا 2016 این‌طور سقوط کند، پس می‌تواند بار دیگر با سرعت رشد کند.