آیا جهان باید نگران شیوع دوباره کرونا در چین باشد؟

رویداد۲۴ لیلا فرهادی: سازمان بهداشت جهانی از مقامات بهداشتی چین خواسته به طور منظم اطلاعات موثقی در مورد افزایش کووید در این کشور به اشتراک بگذارندد. تدروس گبریسوس رئیس سازمان جهانی بهداشت گفته «کارشناسان کووید سازمان جهانی بهداشت روز جمعه با مقامات چینی ملاقات کرده‌اند و بر اهمیت شفافیت و اشتراک‌گذاری منظم داده‌ها برای تدوین ارزیابی‌های دقیق خطر و اطلاع‌رسانی مؤثر تأکید کردند.»

به طور خاص WHO (World Health Organization) خواستار ارائه داده‌های توالی ژنتیکی ویروس، داده‌های مربوط به بستری شدن در بیمارستان و مرگ و میر در بخش مراقبت‌های ویژه و داده‌های مربوط به وضعیت واکسیناسیون، به‌ویژه در افراد آسیب‌پذیر و افراد بالای ۶۰ سال شده است.

آمار مرگ و میر احتمالی از سویه جدید کرونا

در هنگ کنگ یک تیم از محققان داده‌های مسافران از پنج خط متروی پکن را بررسی کردند تا گسترش احتمالی را تعیین کنند. در سیاتل گروهی از مدل‌سازان تلاش بیهوده‌ای برای مهندسی معکوس یک نشت تأیید نشده دولتی که جزئیات اعداد موارد از مقامات بهداشتی چین را شرح می‌داد، انجام دادند. همچنین در بریتانیا دانشمندان تخمین‌های خود را از کارآیی واکسن‌های چینی ارائه می‌کنند. در این بین هرگونه روایت شخصی یا گزارش رسانه‌های اجتماعی از چین درباره دارو‌های کمیاب، بیمارستان‌های انباشته شده از مبتلایان یا کوره‌های سوزندان اجساد مردگان می‌تواند خوراک محققان باشد. همه تلاش می‌کنند به نتایج مشخصی برسند؛ اینکه ویروس جدید چقدر سریع پخش می‌شود؟ چند نفر در حال مرگ هستند؟ آیا چین می‌تواند منشا نوع جدید و خطرناک از ویروس کرونا باشد؟

همانطور که دانشمندان اطلاعات موجود را غربال می‌کنند، خودشان را برای نتایج بالقوه فاجعه‌آمیز آماده می‌کنند. بدترین سناریو‌ها می‌گوید که کووید در چهار ماه آینده به اندازه تمام مرگ و میر ناشی از کرونا در آمریکا طی سه سال همه‌گیری، در چین قربانی داشته باشد.

برخی از کشور‌ها محدودیت‌هایی را برای مسافران چینی اعمال کرده‌اند که به گزارش نیویورک‌تایمز، بیشتر به دلیل ترس‌های بی‌اساس یا انگیزه‌های سیاسی بوده است. ایالات متحده، ایتالیا و ژاپن برای افرادی که از چین می‌آیند آزمایش منفی کووید را ضروری اعلام کرده‌اند. روز جمعه، فرانسه و بریتانیا قوانین مشابهی را اعلام کردند.

نیویورک تایمز در گزارشی نوشته «محققان و ویروس‌شناسان می‌گویند که اقدامات جدید به احتمال زیاد کمک چندانی به کاهش شیوع این بیماری نمی‌کند. مدل‌های دانشمندان، با توجه به اینکه تعداد زیادی از مردم چین نسبت به زیرشاخه‌های امیکرون مصونیت کمی دارند یا ندارند، عموماً به گسترش انفجاری و نرخ بالای مرگ و میر اشاره می‌کنند.»

بدترین سناریوی تعداد مرگ مبتلایان به کرونا

محققان هنگ‌کنگی در این ماه گزارشی منتشر کرده‌اند که بر اساس آن در بدترین سناریوها، به واسطه پایان سیاست «کووید صفر»، ممکن یک میلیون نفر در چین جانشان را در ماه‌های اولیه از دست بدهند. یک گروه آمریکایی تخمین زده «اگر چین قوانین فاصله‌گذاری اجتماعی را لغو کند، تا ماه آوریل نیم میلیون نفر و تا پایان سال ۲۰۲۳ یک میلیون نفر دیگر جان خود را از دست خواهند داد.»

«ایرفینیتی» یک شرکت تحلیلی مستقر در بریتانیا، این هفته پیش‌بینی وحشتناک‌تری ارائه کرده و نوشته «۱.۷ میلیون مرگ ناشی از کووید تا پایان آوریل اتفاق خواهد افتاد.» تا این ماه، به نظر می‌رسید جهان درک نسبتاً روشنی از اتفاقاتی که با ویروس کرونا در چین افتاده داشته است. دولت چین البته تعداد کم مبتلایان و مرگ و میر روزانه را به عنوان گواهی بر موفقیت سیاست سختگیرانه «صفر کووید» معرفی می‌کرد. البته این ادعا هم چندان دور از واقعیت نیست؛ چنانکه بسیاری از کشورها با جمعیت‌های زیر ۵۰ میلیون نفر یا حتی زیر ۱۰۰ میلیون نفر آمار وحشتناکی در مرگ و میر داشتند و جمعیت اندک خود را به سختی کنترل کردند؛ حال تصور کنید دولت کمونیست چین با چه دیسپلینی توانسته جمعیت ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیونی را کنترل کند.

چین چگونه کرونا را مهار کرد؟

اگرچه برخی انتقادها از چین در زمینه مهار کرونا سیاسی بود، اما واقعیت آن است که دولت چین تقریبا به اندازه ۲۰ کشور ۷۰ میلیون نفری فعالیت کرده که این کاری دشوار بوده است. البته برخی معتقدند به دلیل عدم اطلاع‌رسانی دقیق چین از وضعیت موجود، مشکلات زیادی برای دیگران به وجود آمده است. نیویورک تایمز نوشته در اوایل دسامبر، دولت به طور ناگهانی سیاست «صفر کووید» را کنار گذاشت و جامعه علمی را تا حد زیادی در تاریکی رها کرد.

پیش‌بینی میزان همه‌گیری همیشه دشوار بوده است. حتی در کشور‌هایی مانند بریتانیا با داده‌های قابل اعتماد، پیش‌بینی‌ها اغلب دور از انتظار بوده است. اما دانشمندان عموماً از مرگ‌های گزارش‌شده کووید، به‌عنوان یک روش سنجش قابل اعتماد برای تعیین اندازه احتمالی شیوع استفاده می‌کنند. اما منتقدان درباره چین می‌گویند که نمی‌توان به داده‌های دریافتی از دولت چین اعتماد کرد.

به طور رسمی، چین از اول دسامبر تاکنون فقط ۱۲ مورد مرگ ناشی از کووید را اعلام کرده است. این کشور گفته تنها کسانی را که به دلیل نارسایی تنفسی که مستقیماً به کرونا مرتبط است می‌میرند، در آمار حساب می‌کند و در دلایل مرگ و میر تعداد زیادی از کسانی که جان خود را از دست داده‌اند دلایلی نظیر بیماری‌های زمینه‌ای یا ایجاد قلب نارسایی کبد اعلام شده است.

کارشناسان می‌گویند که سرعت بسیار زیاد شیوع، تعداد بسیار بیشتری از مرگ‌ومیر را نشان می‌دهد. تنها یک شهر در هفته گذشته نیم میلیون مورد را در یک روز گزارش کرده است. رسانه‌های آمریکایی گفته‌اند که نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه پزشکان چینی را تحت فشار قرار می‌دهند تا حتی مرگ‌های تنفسی را مرتبط با ویروس طبقه‌بندی نکنند.

یک پزشک بیمارستان خصوصی در پکن به نیویورک‌تایمز گفته«او و همکارانش در روز‌های اخیر یک یادداشت تایپ شده روی میز بیمارستان پیدا کردند که از آن‌ها خواسته بود سعی کنند نارسایی تنفسی ناشی از کووید را به عنوان علت اصلی مرگ ننویسند.»

بسیاری از محققان نسبت به اطلاعات لو رفته از مقامات دولتی در مورد تعداد مبتلایان، که برای ارزیابی مقیاس شیوع چین استفاده شده، تردید دارند. به گزارش رویداد۲۴  یکی از تخمین‌های اخیر که در گزارش‌های خبری و رسانه‌های اجتماعی چین منتشر شد، به داده‌های مقامات بهداشت ملی چین اشاره کرد که نشان می‌داد ۲۵۰ میلیون نفر در ۲۰ روز اول دسامبر آلوده شده‌اند.

پنهان کردن داده‌های مبتلایان به کرونا

برخی از دانشمندان گفتند که چنین ارقام عظیمی نشان می‌دهد چین ماه‌ها داده‌ها را منتشر نکرده است یا تلاش می‌کند اینطور به نظر برسد که شیوع بیماری ناگهان به اوج خود رسیده است. اگرچه دانشمندان و کارشناسان بهداشت عمومی نسبت به اومیکرون در جا‌های دیگر دنیا که از مصونیت بیشتری به دلیل ابتلا در گذشته برخوردارند، کمتر نگرانند، اما اگر چین بدون اعمال مجدد اقدامات بهداشت عمومی یا تشدید واکسیناسیون سعی کند جلوی شیوع را بگیرد، دانشمندان نگران این هستند که تعداد بیشتری از افراد ممکن است بیهوده بمیرند.

۹۰ درصد جمعیت چین دو دوز واکسن دریافت کرده‌اند و تعداد زیادی از افراد مسن هم دوز یادآور زده‌اند. سازمان بهداشت جهانی گفته که سه دوز واکسن برای واکسن‌های چینی که از ویروس غیرفعال استفاده می‌کنند بسیار مهم است.

دانشمندان در حال مطالعه الگو‌های حمل و نقل هستند تا بفهمند که شیوع این بیماری با چه سرعتی ممکن است گسترش یابد، اما آینده روشن نیست. نگرانی اصلی این است که شدت گرفتن شیوع می‌تواند فرصت‌های بیشتری را برای ویروسی که در چین در گردش است ایجاد کند تا به نوع خطرناک‌تری جهش یابد اما به گزارش نیویورک تایمز ظاهرا دانشمندان نسبت به چنین سناریویی در شیوع فعلی چین تردید دارند.

جهش مشابه با مواردی که در چین گزارش شده، ماه‌ها پیش در ایالات متحده توسط زیرمجموعه‌های مسری‌تر اومیکرون تا حد زیادی از رقابت خارج شده‌اند. پس از آنکه ایتالیا آزمایش را برای مسافرانی از چین اجباری کرد، اعلام کرد اولین مواردی که توالی‌یابی کرده نشان داده همگی ناشی از یک نوع اومیکرون بودند که قبلاً در ایتالیا وجود داشت.