واکنش ابتکار به حواشی سفرش به مراکش: حضور در کنوانسیون‌های بین‌المللی تشریفاتی نیست/ مسائل مختلف را با هم خلط نکنیم

 وی با اشاره به اینکه بیش از ۱۱۰ کشور جهان به توافقنامه پاریس پیوسته‌اند، اظهار کرد: این اولین بار است که یک توافقنامه بین المللی تا این حد مورد حمایت و پشتیبانی جامعه جهانی برای اجرایی شدن قرار گرفته است که این موضوع نشان دهنده اهمیت مسئله از لحاظ جهانی است. توافقنامه پاریس برای کشور ما نیز اهمیت بسیاری دارد؛ چون کشور ما از تغییرات اقلیم آسیب بسیار می‌بیند. کاهش بارندگی، کاهش منابع آب، ‌ آسیب‌های اقتصادی ناشی از این وضعیت و گرد و غبار از جمله مهم‌ترین آثار ناشی از پدیده تغییر اقلیم است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه کشور ما جزو کشورهای تولید کننده گازهای گلخانه‌ای است، تاکید کرد: از آنجا که صادرات نفت و گاز را داریم به لحاظ تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای در رتبه‌های بالا قرار داریم، بنابراین توافقنامه از هر جهت برای کشور ما مهم است. برای همین هم بسیار خوشحالیم که مجلس شورای اسلامی توافقنامه پاریس را در هفته گذشته تصویب کرد و با این اقدام مراحل الحاق ما به این توافقنامه رقم خورد؛ این موضوع پیام مهمی برای اجلاس مراکش در پی داشت و از طرف مقامات عالی رتبه اجلاس از جمله بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد و رئیس کنوانسیون تغییر اقلیم مورد استقبال قرار گرفت.

معاون رئیس جمهور با اشاره به برگزاری مذاکرات غیررسمی دو جانبه با سران برخی کشورها در مراکش، اظهار کرد: ملاقات دو جانبه با وزیر محیط زیست افغانستان و پاکستان در مورد وضعیت محیط زیست کشورها و همکاری‌های مرزی داشتم. با وزیر محیط زیست افغانستان پیرامون احیای تالاب هامون و پدیده گرد و غبار گفت‌وگو داشتم.

وی با بیان اینکه در شب اول اجلاس یک جلسه مهم درون هیات مذاکرات ایرانی برگزار شد، گفت: هیات مذاکرات ایرانی در ارتباط با اجلاس تغییرات اقلیم و موافقتنامه پاریس در مراحل قبل از شکل گیری و در مراحل کنونی جزو هیات‌های قوی، منسجم و تاثیرگذار است. در مذاکرات مراکش علاوه بر سازمان حفاظت محیط زیست از وزارت امور خارجه، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت نفت مذاکره کنندگانی حضور داشتند که حضور بسیار موثر و برجسته‌ای در طول مذاکرات داشتند. از این بابت از همه دستگاه‌هایی که در این مسئله مهم ملی با ما همکاری داشتند، تشکر می‌کنم.

ابتکار افزود: متعاقب برنامه افتتاحیه رسمی که با حضور پادشاه مراکش برگزار شد و طی هماهنگی که از چند ماه قبل با سازمان ملل داشتیم، نشست تخصصی گرد و غبار را به دلیل ارتباط گرد و غبار با تغییر اقلیم برگزار کردیم. این نشست با حضور آقای اریک سلهایم، رئیس برنامه محیط زیست ملل متحد، خانم هلن کلارک رئیس برنامه عمران ملل متحد و گری لوئیس هماهنگ کننده برنامه برگزار شد. هر سه نفر گزارش‌های مبسوطی در این باره ارائه دادیم.

وی با اشاره به اینکه در این نشست تخصصی، درباره وضعیت گرد و غبار ایران و اهمیت این مسئله فرامرزی و مهم منطقه‌ای سخنرانی کردم، گفت: در این جلسه تاکید داشتم که با توجه به ارتباط پدیده گرد و غبار با تغییر اقلیم، سازمان‌های بین المللی در این زمینه مسئولیت‌های سنگینی برعهده دارند. همچنین اشاره کردم مردم ایران انتظار دارند بخاطر این همه آسیب که از ناحیه آلودگی و گرد و غبار به آنها وارد می‌شود، کشورهای منطقه و سازمان‌های بین المللی اقدامات و واکنش‌های مناسبی داشته باشند که روسای سازمان‌های بین المللی حاضر نیز از این موضوع حمایت کردند و تاکید داشتند که باید به یک ساز و کار منطقه‌ای و مالی موثر دست پیدا کنیم. این جلسه، جلسه تخصصی بسیار خوبی بود که از جهت خبری و اطلاع رسانی نیز مورد توجه قرار گرفت.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه علاوه بر اینها نشست‌های تخصصی دیگری در موضوعات دیگر به ویژه "نقش زنان در تغییر اقلیم" با حضور وزرای زن محیط زیستی کشورها برگزار شد، اظهار کرد: در این نشست نمونه موفق تشکیل صندوق‌های خرد زنان روستایی در حوزه دریاچه ارومیه را به منظور احیای این دریاچه و تغییر الگوی کشاورزی مثال زدم و اینکه ما در ایران در این زمینه فعالیت خوبی داریم و باید از سطح خود زنان روستایی و کشاورزی که دست اندرکاران این موضوع هستند، بحث آموزش و توانمندسازی را شروع کنیم.

وی افزود: اینکه چقدر زنان در این مسئله نقش دارند و می‌توانند در تغییر روندها موثر باشند و در زمینه آگاهی رسانی و جریان سازی فعالیت کنند، مورد تاکید من قرار گرفت. در این نشست بر نقش زنان در سازمان‌های مردم نهاد و تشکل‌های محیط زیست اشاره کردم و اینکه زنان ما در این زمینه بسیار موفق بوده‌اند و در حال حاضر صاحب الگوهایی هستیم که می‌توانیم آن را به جامعه جهانی معرفی کنیم. این موضوع در سطح ملی مورد پیگیری قرار می‌گیرد و امیدواریم که از این ساز و کارها حمایت‌های مالی بین‌المللی هم صورت گیرد.

ابتکار در ادامه به ملاقات خود با رئیس جمهور عراق و وزیر محیط زیست کره اشاره کرد و گفت: با رئیس جمهور کشور عراق نیز دیداری داشتم که طی آن موضوعات مهمی از جمله بحث گرد و غبار به طور مبسوط مطرح شد. همچنین درباره ضرورت اجرایی شدن تفاهم نامه‌های دو جانبه برای مقابله با گرد و غبار و اجرایی شدن ۲۰۰ هکتار نهال کاری و تثبیت گرد و غبار در حاشیه شهر کربلا که مقدمات آن قبلا آغاز شده بود ولی به خاطر شرایط ناامنی عراق عملا محقق نشده بود، گفت‌وگو داشتم.

همچنین با وزیر محیط زیست کره نیز دیدار داشتم و درباره اجرایی شدن تفاهم نامه دو جانبه و ادامه دوره‌های آموزشی توان افزایی در حوزه‌های تخصصی و فنی مربوط به فناوری‌های سبز صحبت کردیم. این دوره‌های توان افزایی تا کنون چند بار برگزار شده و تاکید داشتم که ادامه پیدا کند.

معاون رئیس جمهور با اشاره به سخنرانی رسمی خود در اجلاس مراکش اظهار کرد: روز دوم اجلاس جزو اولین سخنرانان بودم که در ارتباط با مواضع کشورمان در حمایت از توافقنامه پاریس و پیوستن‌مان به این موافق‌نامه و تلاش کشور ما در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی سخنرانی کردم. همچنین تاکید داشتم که در ایران در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و سازگاری در مقابل شرایطی که تغییر اقلیم برای ما ایجاد کرده، تلاش می‌کنیم و سعی داریم در زمینه کشاورزی، مدیریت آب و شهرها، تاب آور و مقاوم باشیم.

ابتکار با بیان اینکه در سخنرانی در اجلاس مراکش اشاره کردم که کشورهای توسعه یافته مسئولیت‌های سنگینی در این زمینه دارند و نباید نسبت به تعهدات خود عقب نشینی کنند، گفت: کشورهای توسعه یافته نباید از مسئولیت‌های خود تغییر موضع دهند و به دلیل اهمیتی که بحث تغییر اقلیم برای جامعه جهانی دارد، همه کشورهای بزرگ تولید کننده گازهای گلخانه‌ای باید به آن پایبند باشند. تحریم‌ها یک نمونه از ابزارهای فشار کشورهای توسعه یافته علیه کشورهای در حال توسعه است که باید در این زمینه تجدیدنظر کنند. تحریم‌ها برای کشور ما مسائل مختلفی را ایجاد کرده است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با توجه به حواشی ایجاد شده در مورد سفرش به مراکش و همزمانی این سفر با افزایش شاخص‌های آلودگی هوا در برخی کلانشهرهای کشور با اشاره به اینکه باید حتما دولت‌ها در اجلاس‌های بین‌المللی حضور پیدا کنند، گفت: عدم حضور دولت‌ها در اجلاس‌های بین المللی باعث خدشه به حقوق ملت خود می‌شود. ما باید در این اجلاس به منظور حفظ حقوق مردم خود حضور پیدا می‌کردیم. این فرصتی بود که برای کشور ما فراهم شده بود و باید از آن استفاده می‌کردیم. بنابراین حضور در این کنوانسیون‌ها و اجلاس‌ها حضوری تشریفاتی نیست، بلکه یک حضور تکلیفی است و ما وظیفه داشتیم که با قوت در این اجلاس حاضر شویم.

وی با بیان اینکه گروه مذاکرات ایرانی ماه‌ها قبل از حضور در نشست مراکش، کار تخصصی کرده بودند، گفت: در روزهای اجلاس نیز مذاکره کنندگان حتی یک لحظه هم فرصت استراحت نداشتند و با وجود اینکه دولت با محدودیت‌های زیادی از لحاظ تعداد نفرات و امکانات مواجه است، تیم مذاکره کننده ایرانی توانست با موفقیت و توانمندی خوب در این اجلاس ظاهر شود.

ابتکار تاکید کرد: من هم باید به دلیل مسئولیتی که دارم در این اجلاس حاضر می‌شدم؛ وقتی یک اجلاس در سطح سران برگزار می‌شود، باید از هر کشور حداقل معاون رئیس جمهور به منظور اعلام آمادگی برای پیگیری مسائل و بهره‌مندی از منافع کشور خود حضور داشته باشد. بنابراین حضور من حضور تشریفاتی نبود بلکه یک حضور ضروری بود و نباید مسائل مختلف را با هم خلط کنیم.

 رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه اجلاس مراکش به لحاظ زمانبندی با مشکلات آلودگی هوا در ایران همزمان بود، گفت: برنامه‌های کاهش آلودگی هوا در حال انجام است و دولت هم بسیار در این زمینه جدی است و با قدرت در این مسئله پیشروی دارد ولی این برنامه‌ها بلندمدت است.

ابتکار با تاکید بر اینکه آلودگی هوا نسبت به سال‌های گذشته کاهش پیدا کرده و شرایط کیفیت هوا در حال بهبود است، اظهار کرد: برنامه‌های دولت برای این موضوع بر اساس زمانبندی و شاخص‌گذاری در حال پیشروی است. ممکن است در یک برنامه اجرایی مشکلاتی وجود داشته باشد و در جاهایی کند پیش رود، ولی در حال حاضر در مجموع برنامه با جدیت در کلانشهرها ادامه دارد. خوشبختانه در اکثر کلانشهرها تعداد روزهای سالم نسبت به سال‌های ۹۱ و ۹۲ رو به افزایش است.

وی با اشاره به اینکه این برنامه در یک دوره شروع و متاسفانه دچار وقفه شد، افزود: از سال ۹۳ این برنامه را مجددا از صفر شروع کردیم و تا کنون هم دستاوردهای خوبی داشتیم و با توجه به شرایط و امکانات موجود، دولت گام‌های اساسی در این زمینه برداشته است. موضوع آلودگی برای شخص رئیس جمهور و تک تک اعضای دولت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و سعی داریم هر چه زودتر با پایه‌گذاری مبانی و زیرساخت‌ها به وضعیت هوای مطلوب دست پیدا کنیم، ولی در این زمینه احتیاج به همکاری و مشارکت مردم داریم.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: انتقاد کردن در شرایطی که هوا آلوده شده، هیچ اشکالی ندارد ولی در شرایطی تاثیرگذار است که برنامه‌ای وجود نداشته باشد و اقدامی هم انجام نشده باشد. بهتر است بیشتر از نقد با اقدامات همراهی کنیم و هر کسی به نوبه خود نقش خود را در کاهش آلودگی هوا ایفا کند. هر فردی می‌تواند سعی کند از خودروی شخصی کمتر استفاده کند و به دیگران این موضوع را توصیه کند.

ابتکار در پایان با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری درباره "احکام مرتبط با آلودگی هوا" اظهار کرد: مقام معظم رهبری به صراحت بیان کردند که در زمانی که هوا آلوده است آوردن خودرو شخصی که تولید آلودگی دارد، اشکال دارد. بنابراین درخواست می‌کنیم که مردم هم در زمان‌هایی که پایداری و سکون هوا وجود دارد و امکان جابه جایی هوا در شهرها نیست، همکاری لازم را داشته باشند.