تاریخچه باشگاه استقلال تهران

رویداد۲۴ مریم آیتی: باشگاه فوتبال استقلال تهران، یک باشگاه فوتبال حرفه‌ای در ایران است که در چهار مهر ۱۳۲۴ در شهر تهران بنیان‌گذاری شد. این باشگاه تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در ابتدا، دوچرخه‌سواران و سپس تاج نام داشت. استقلال با کسب ۳۸ عنوان قهرمانی رسمی در جام‌های قاره‌ای، کشوری و استانی (بالاترین سطح) پرافتخارترین باشگاه تاریخ فوتبال ایران محسوب می‌شود. 

افتخارات باشگاه استقلال تهران

استقلال تهران با ۲ عنوان قهرمانی، ۲ جایگاه نایب قهرمانی و ۳ مقام سومی در لیگ قهرمانان آسیا، به عنوان پرافتخارترین تیم ایرانی در تاریخ این رقابت‌ها و سومین تیم برتر قاره آسیا شناخته می‌شود. ۱۰ قهرمانی در لیگ‌های فوتبال ایران، ۷ قهرمانی در جام حذفی ایران، ۱ قهرمانی در سوپر جام ایران، ۱۳ قهرمانی در جام باشگاه‌های تهران، ۴ قهرمانی در جام حذفی تهران و ۱ قهرمانی در سوپر جام تهران از افتخارات رسمی داخلی و بین‌المللی این تیم هستند.

استقلال با ۱۰ قهرمانی، دومین تیم پرافتخار لیگ‌های فوتبال ایران و با ۷ قهرمانی، پرافتخارترین تیم جام حذفی ایران است. ۱۰ بار قهرمانی آبی‌ها در فرمت‌های مختلف لیگ سراسری فوتبال ایران به این شرح است: ۱ قهرمانی در جام قهرمانی ایران، ۱ قهرمانی در جام منطقه‌ای ایران، ۱ قهرمانی در جام تخت جمشید، ۱ قهرمان در جام قدس، ۲ قهرمانی در جام آزادگان و ۴ قهرمانی در لیگ برتر خلیج فارس.

در آسیا، استقلال نخستین باشگاه ایرانی است که به جام قهرمانی باشگاه‌های این قاره دست پیدا کرده‌ است. استقلال تا به امروز در لیگ قهرمانان آسیا، ۲ عنوان قهرمانی در سال‌های ۱۳۴۹ (۱۹۷۰ میلادی) و ۷۰–۱۳۶۹ (۹۱–۱۹۹۰ میلادی)، ۲ جایگاه نایب قهرمانی در سال‌های ۱۳۷۰ (۱۹۹۱ میلادی) و ۷۸–۱۳۷۷ (۹۹–۱۹۹۸ میلادی) و ۳ مقام سومی کسب کرده است. همچنین آبی‌های تهرانی ۷ بار به مرحله نیمه نهایی لیگ قهرمانان آسیا راه یافته‌اند. باشگاه استقلال موفق‌ترین نماینده فوتبال ایران در تاریخ مسابقات لیگ قهرمانان آسیا تاکنون است. باشگاه استقلال از سوی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال به عنوان سومین باشگاه برتر قرن بیستم در قاره آسیا و برترین باشگاه ایرانی شناخته شده‌ است. فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال باشگاه استقلال را پس از الهلال عربستان و یوکوهاما مارینوس ژاپن به عنوان سومین باشگاه برتر فوتبال آسیا در قرن بیستم انتخاب کرد. 

بیشتر بخوانید: جام قهرمانی آسیا در دستان پرویز قلیچ‌خانی

تاسیس باشگاه استقلال تهران

در دهه بیست خورشیدی ورزش، دوچرخه سواری (بعد از کشتی) ورزش محبوب ایرانی‌ها بود. روز چهارشنبه ۴ مهر ۱۳۲۴ (برابر با ۲۶ سپتامبر ۱۹۴۵ میلادی) چند جوان از طبقات مختلف اجتماعی (کارمند، کارگر، دانشجو و نظامی) در دفتری کوچک در خیابان فردوسی تهران پایه یک باشگاه دوچرخه سواری را ریختند و نامش را "کلاب دوچرخه سواران" گذاشتند. اندکی بعد، رشته‌های دیگری را هم به مجموعه خود افزودند. آن‌ها از علی دانایی فر، مربی و بازیکن تیم تور دعوت کردند با کل تیمش، زیرمجموعه فوتبال باشگاه دوچرخه سواران شود که او قبول کرد.

مالکیت (پیش از انقلاب): این باشگاه از سال ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۸ به طور خصوصی اداره می‌شد. در سال ۱۳۲۸ با توجه به قدرت گرفتن نظامی‌ها در هیات مدیره (مثل سرگرد پرویز خسروانی و حسنعلی منصور نخست وزیر ایران) زیرمجموعه باشگاه افسران ارتش قرار گرفت. پرویز خسروانی از موسسان نخستین باشگاه و مالک آن تا پیش از انقلاب بود. 

مالکیت (پس از انقلاب): بعد از انقلاب، تاج نیز همچون بسیاری از نهاد‌های حکومت پیشین، دستخوش تغییرات شد و در آستانه نابودی کامل قرار گرفت. در ابتدا سعی بر مصادره یا انحلال این باشگاه توسط گروه‌های سیاسی مختلف بود. حسین فکری نخستین رییس تربیت بدنی پس از انقلاب به نابودی کامل این باشگاه معتقد بود و از نظر خود کوتاه نمی‌آمد. در حالیکه به نظر می‌رسید کار تاج تمام است، حسین فکری جای خود را به حسین شاه حسینی داد. رییس جدید در مقابل درخواست مثلث منصور پورحیدری، عنایت الله آتشی و عباس کردنوری کوتاه آمد. در نهایت با تلاش عنایت‌ الله آتشی نماینده سازمان تربیت بدنی دولت وقت در امور مربوط به سازمان ورزشی و فرهنگی تاج و تعدادی از بازیکنان پیشین و آن زمان استقلال به ویژه منصور پورحیدری، این باشگاه با تغییر نام تاج به استقلال و نشان‌واره از انحلال نجات یافت و فعالیتش را ادامه داد، هرچند که در این راه تمامی دارایی‌های خود را از دست داد.

در سال ۱۳۵۸ مالیکت باشگاه مثل بسیاری دیگر از نهاد‌های حکومت پیشین به بنیاد مستضعفان واگذار شد. در اواخر دهه ۶۰ مالکیت از بنیاد مستضعفان گرفته شد. در سال ۱۳۸۴ مدت کوتاهی به وزارت رفاه و بعد از آن به سازمان تربیت بدنی واگذار شد. با انحلال سازمان تربیت بدنی در ۱۳۸۹ و تاسیس وزارت ورزش و جوانان، مالکیت این باشگاه نیز به وزارت‌خانه ورزش و جوانان رسید. 

اعضای تیم تاج و تیمسار خسروانی موسس باشگاه

برند باشگاه استقلال تهران

استقلال در سال ۱۳۹۲ و در دهمین جشنواره ملی قهرمانان صنعت ایران به عنوان یکی از ۱۰۰ برند برتر ایران شناخته شد.

تاریخچه استقلال در آسیا

بازیکنان تیم استقلال در بهار ۱۹۷۰ و در نخستین حضور خود در رقابت‌های جام باشگاه‌های آسیا در حالی که میزبانی مسابقات را نیز بر عهده داشتند توانستند به مقام قهرمانی مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا در سال ۱۹۷۰ برسند. به این ترتیب برای نخستین بار یک تیم از ایران قهرمان یک جام بین‌المللی رسمی شد. تیم استقلال ۲۱ سال بعد، در سومین حضور خود در این مسابقات و در جام باشگاه‌های آسیا ۹۱−۱۹۹۰ توانست عنوان قهرمانی خود را تکرار کند.

استقلال با ۲ عنوان قهرمانی، ۲ نایب قهرمانی و ۲ عنوان سومی در بالاترین سطح مسابقات باشگاهی آسیا، موفق‌ترین نماینده ایران در تاریخ مسابقات باشگاهی قاره آسیا و سومین تیم پرافتخار این مسابقات است. آبی‌پوشان تهرانی همچنین با ۷ بار حضور در مرحلهه نیمه‌نهایی رقابت‌های جام باشگاه‌های آسیا، در میان تیم‌های ایرانی رکورددار حضور در جمع چهار تیم پایانی این مسابقات هستند. استقلال همچنین نخستین باشگاه ایرانی است که از مرز ۱۰۰ بازی در رقابت‌های آسیایی گذشته‌ است.

منصور پورحیدری بازیکن و مربی باشگاه استقلال تهران، در هر دو قهرمانی این باشگاه در آسیا حضور داشته‌ است. او در سال ۱۹۷۰ به عنوان مدافع در ترکیب تاج به میدان رفت و در هنگام قهرمانی دوم در فصل ۹۱−۱۹۹۰ نیز سرمربی تیم بود. پورحیدری با یک قهرمانی و یک مقام سومی به عنوان بازیکن، و یک قهرمانی، یک نایب قهرمانی و یک عنوان سومی در دوران مربیگری، پرافتخارترین مرد استقلال در آوردگاه‌های آسیایی به شمار می‌آید. از میان بازیکنان استقلال، خسرو حیدری مدافع راست این تیم با ۵۶ حضور در مسابقه‌های آسیایی رکورددار است. فرهاد مجیدی، بازیکن پیشین استقلال، بهترین گلزن ایرانی در رقابت‌های آسیایی و تنها بازیکنی ایرانی است که تاکنون دو بار در آسیا هت تریک کرده‌ است. غلامحسین مظلومی و صمد مرفاوی، دیگر گلزنان استقلال در بازی‌های آسیایی نیز تاکنون دو بار موفق به کسب عنوان آقای گل در این رقابت‌ها شده‌اند.

استقلال در خانه در ورزشگاه آزادی از رقیبان میزبانی می‌کند و از پرطرفدارترین تیم‌هایی آسیایی محسوب می‌شود. تعدادی از بازی‌های این تیم در خانه در ورزشگاه پر از تماشاگر برگزار شده و بازی‌های خانگی این تیم معمولاً از پرتماشاگرترین بازی‌های فصل هستند. تعدادی از رکورد‌های حضور تماشاگران در بازی‌های باشگاهی آسیایی در اختیار این تیم است، از جمله دیدار فینال جام باشگاه‌های آسیا ۱۹۹۹. استقلال در فصل‌های اخیر لیگ قهرمانان آسیا نیز بار‌ها رکورد بیشترین تماشاگر در بازی‌های خانگی را به خود اختصاص داده‌است. استقلال در خارج از ایران و به ویژه کشور‌های حاشیه خلیج فارس نیز طرفدار دارد.

اسطوره‌هاى تیم استقلال

على دانایى فرد، منصور پورحیدرى، ناصر حجازى، على جبارى، حسن روشن، غلامحسین و پرویز مظلومى، اصغر حاجیلو، شاهرخ و شاهین بیانى، امیرقلعه نوعى، جواد زرینچه، صادق ورمزیار، مهدى پاشازاده، علیرضا منصوریان، فرهادمجیدى، مجتبى جبارى را می‌توان از برجسته‌ترین بازیکنان ادوار استقلال نامید.