چند نوع رمز ارز دیجیتال داریم؟

رویداد۲۴ انواع رمز ارز دیجیتال از نظر کلی به دو دسته کوین و توکن تقسیم می‌شوند. حال برخی منابع خود کوین و توکن‌ها را بسته به معیارهای مختلف به گروه‌های دیگری از جمله کاربردی، حاکمیتی، استیبل کوین، آلت کوین، دیفای، پرداختی، امنیتی، ان اف تی و موارد بسیار دیگر تقسیم می‌کنند. در ادامه این مطلب، انواع دسته بندی ارزهای دیجیتال را بررسی می‌کنیم.

چند نوع ارز دیجیتال وجود دارد؟

پیش از پاسخ به این سوال باید بگوییم که بین منابع مختلف در خصوص دسته‌بندی انوع رمز ارزها اتفاق نظر وجود ندارد. برخی صرفا به دو نوع کوین و توکن اشاره کرده و برخی دیگر آن‌ها را به 4 دسته پرداختی، کاربردی، استیبل کوین و دیفای تقسیم می‌کنند. برخی دیگر نیز با اشاره به 9 یا 10 نوع رمز ارز، آن‌ها را در گروه‌های دیگری از جمله امنیتی، حاکمیتی، ان اف تی، دارایی‌های دارای پشتوانه، میم کوین و دیگر موارد قرار می‌دهند.

نکته مهم دیگر این است که عموما همپوشانی بالایی بین این دسته‌بندی‌ها وجود دارد و یک ارز دیجیتال می‌تواند در چند گروه قرار بگیرد. مثلا یک رمز ارز می‌تواند هم یک توکن، هم یک آلت کوین، هم یک میم کوین و هم یک شت کوین باشد.

بنابراین یک پاسخ واحد به این سوال که چند نوع رمز ارز داریم وجود ندارد. اما در این مطلب، سعی می‌کنیم تمام دسته‌بندی‌های ذکرشده در منابع مختلف را بررسی کنیم.

کوین و توکن

همانطور که گفتیم، رمز ارزها به دو نوع کلی کوین و توکن تقسیم می‌شوند. هر دوی کوین و توکن «واحد پولی» رمز ارزی هستند. مثلا زمانی که می‌خواهید بگویید چقدر پول دارید، می‌گویید 10,000 تومان دارم. همین امر برای رمز ارزها هم صادق است. مثلا می‌گویید 12 اتر یا 0.05 بیت کوین دارم.

اما از نظر تعریف فنی، کوین‌ها ارزهای دیجیتالی هستند که بلاک چین اختصاصی خود را داشته به‌عنوان ارز بومی، توکن کاربردی، پرداختی و سوخت‌رسان آن فعالیت می‌کنند. مثلا بیت کوین (BTC) یک «کوین» است که بلاک چین اختصاصی خود به‌نام بیت کوین را دارد. یا رمز ارز اتر (ETH) یک کوین است که به‌عنوان ارز بومی بلاک چین اختصاصی خود به‌نام اتریوم فعالیت می‌کند.

اما توکن‌ها رمز ارزهایی هستند که شبکه اختصاصی خود را نداشته و به‌عنوان مهمان بلاک چین‌های دیگر به کار خود ادامه می‌دهند و ممکن است حتی روی چند بلاک چین حضور داشته باشند. مثلا ارز یونی (UNI) صرافی غیر متمرکز یونی سواپ روی شبکه اتریوم عرضه شده است. یا مثلا تتر (USDT) توکنی است که روی شبکه‌های مختلف نظیر اتریوم، پالیگان، بایننس اسمارت چین و بسیاری دیگر فعالیت دارد.

بیت کوین و آلت کوین

از آنجایی که بیت کوین پادشاه و اولین رمز ارز بزرگ بازار کریپتوکارنسی‌هاست، برای اشاره به دیگر ارزهای دیجیتال که بعد از BTC ساخته شدند، از واژه "Altcoin" که مخفف "Alternative Coin" به‌معنای «کوین جایگزین» است، استفاده می‌شود.

بنابراین تمام ارزهای دیجیتالی که پس از بیت کوین ساخته شدند از جمله اتریوم، کاردانو، لایت کوین و ده‌ها هزار کوین و توکن دیگر، همگی آلت کوین محسوب می‌شوند.

استیبل کوین‌ها

استیبل کوین‌ نوعی دیگر از انواع رمز ارزها هستند که ارزش‌شان به یک ارز فیات نظیر دلار گره خورده است. استیبل کوین‌ها به‌خاطر تسهیل نقل و انتقالات و عموما فعالیت به‌عنوان دلار دیجیتال، بلاک چین اختصاصی خود را نداشته و به‌عنوان توکن روی دیگر شبکه‌ها فعالیت دارند.

مثلا تتر، یو اس دی سی (USDC)، دای (DAI) و بایننس دلار (BUSD) همگی از جمله استیبل کوین‌های میزبانی‌شده توسط اتریوم هستند که روی دیگر شبکه‌ها نیز فعالیت دارند.

ارزهای پرداختی

هدف توکن‌های پرداختی نه تنها عملکرد به‌عنوان ابزاری برای تبادل است، بلکه تسهیل تراکنش‌های پول الکترونیک همتابه‌همتا را نیز دنبال می‌کند. از آنجایی که این نوع ارزها دارای یک هدف کلی هستند، بلاک چین اختصاصی‌شان نیز تنها برای همین هدف ساخته شده و معمولا امکان اجرای برنامه‌های غیر متمرکز روی آن‌ها وجود ندارد. از جمله این ارزها می‌توان بیت کوین، لایت کوین، دوج کوین و مونرو را نام برد.

توکن کاربردی

توکن کاربردی نوعی ارز دیجیتال است که برای کاربرد خاصی ساخته شده است. مثلا کاربرد ارز اتر در پرداخت کارمزد تراکنش‌هاست. بنابراین برای تعامل با برنامه‌های ساخته‌شده روی اتریوم به پرداخت هزینه شبکه از طریق ETH نیاز داریم.

با اینکه اتر بلاک چین اختصاصی خود را دارد و یک کوین محسوب می‌شود، اما به‌خاطر داشتن کاربرد به‌عنوان سوخت‌رسان شبکه، می‌تواند در دسته توکن‌های کاربردی نیز قرار بگیرد.

دیفای

تمام کوین و توکن‌های ساخته‌شده برای پلتفرم‌های حوزه دیفای نظیر صرافی‌های غیر متمرکز، پلتفرم‌های وام‌دهی و بازارسازهای خودکار که از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنند، در این دسته قرار می‌گیرند. از جمله این نوع ارزهای دیجیتال می‌توان یونی سواپ، کامپاند، آوالانچ و چین لینک را نام برد.

حاکمیتی

توکن‌های حاکمیتی قدرت رای‌دهی نسبت به تصمیمات آتی یک پلتفرم دیفای را به هولدرهای خود می‌دهند. این توکن‌ها خاصیت دموکراتیک کردن و غیر متمرکزسازی پلتفرم مربوطه را بر عهده دارند. از جمله این نوع از ارزهای دیجیتال می‌توان به ارز UNI صرافی یونی سواپ، COMP پلتفرم کامپاند و MKR پلتفر میکردائو اشاره کرد.

ان اف تی

توکن‌های ان اف تی نوع دیگری از رمز ارزها هستند که خاصیت غیر مثلی داشته و هر واحد از آن‌ها با واحد دیگر تفاوت دارد. در واقع هیچ دو توکن NFT دقیقا عین یکدیگر نیستند و مشابه توکن‌های مثلی نظیر بیت کوین، اتریوم و دیگر ارزهای دیجیتال عادی، امکان خرد کردن آن‌ها به واحدهای کوچکتر وجود ندارد.

از جمله توکن‌های ان اف تی معروف شامل کلکسیون کریپتوپانکس (CryptoPunks) و بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club) هستند.

میم کوین

میم کوین‌های یکی دیگر از انواع ارزهای دیجیتال هستند که طی سال‌های اخیر محبوبیت فراوانی پیدا کرده‌اند. این نوع از رمز ارزها عموما کاربرد خاصی نداشته و صرفا برای سرگرمی و شوخی متولد شده‌اند. دوج کوین اولین میم کوین بازار بود که در سال 2013 آغاز به‌کار کرد.

با اینکه برخی از میم کوین‌ها نظیر شیبا اینو و دوج کوین طرفداران زیادی داشته و تا کنون سودآوری‌های خوبی برای سرمایه گذاران خود رقم زده‌اند، اما اکثر آن‌ها جزو دارایی‌ها پرریسک محسوب می‌شوند.

شت کوین‌ها

شت کوین‌ها دسته دیگری از کوین و توکن‌های بی‌ارزش یا دارای ارزش نزدیک به صفر و بدون کاربرد هستند. اصطلاح شت کوین برای آلت کوین‌هایی به‌کار می‌رود که بدون ارائه ارزش یا هدف خاصی، درصدد رشد به‌واسطه محبوبیت یا موفقیت دیگر رمز ارزها هستند.

بسیاری از افراد، میم کوین‌های جدید ساخته‌شده که صرفا جنبه سرگمی داشته و کاربرد، هدف و نقشه راه خاصی ندارند را جزو شت کوین‌ها دسته‌بندی می‌کنند. عموما سرمایه گذاری در این نوع ارزهای دیجیتال ریسک بالایی دارد و شاهد پامپ و دامپ متعدد در قیمت آن‌ها هستیم.